Nëse Draghi bëhet President, nuk do të jetë mirë as për Italinë as për Europën

Zgjedhjet presidenciale në Itali nuk kanë tërhequr kurrë kaq shumë vëmendje sa këto që nisin më 24 janar 2022. Një kolegj zgjedhor prej 1.009 parlamentarësh dhe delegatësh rajonalë është i ngarkuar me zgjedhjen e kreut të ardhshëm të shtetit dhe do të kryhen votime ditore derisa të përfundojë procesi.

Një arsye e interesimit kaq të lartë është hyrja kontroversiale e Silvio Berlusconit. Ish-Kryeministri ishte ndër ata që dëshironin të bëheshin pjesë e garës, por në 22 janar ai hoqi dorë nga ambiciet e tij.

Arsyeja e dytë e interesimit është mundësia që tashmë opsioni të jetë Mario Draghi, kryeministri aktual. Draghi ka kryesuar mbi gati 12 muaj qetësie dhe uniteti të pazakontë në politikën italiane (qeveria e tij e koalicionit përfshin të gjitha partitë kryesore përveç njërës). Dhe rrallë herë Italia ka pasur nevojë që politikanët e saj të qëndrojnë të bashkuar dhe të qetë sa tani. Italia është përfituesi më i madh i fondeve të rimëkëmbjes pandemike të BE-së. Më shumë se 200 miliardë euro nga totali prej 750 miliardë eurosh dhe shpresa është se ato mund të shpenzohen në mënyra që nxisin rritjen ekonomike të Italisë. Për më shumë se dy dekada, performanca e zymtë e vendit ka vepruar si një frenues për rritjen ekonomike të të gjithë BE-së.

Qeveria e Draghi ka nisur mirë në zbatimin e reformave dhe investimeve të nevojshme për të absorbuar paratë në mënyrë produktive. Por dëshira e tij mezi e maskuar për t'u larguar nga rezidenca e kryeministrit, Pallati Chigi e vë atë në rrezik. Nëse ai zgjidhet, do të jetë e vështirë të gjesh një pasardhës të aftë për të mbajtur së bashku koalicionin aktual, ideologjikisht heterogjen. Nëse nuk është ai, pozita e tij do të pakësohet.

Frika është shprehur se zgjedhja e Draghi mund të nxisë zgjedhje të parakohshme. Kjo duket e pamundur. Si rezultat i legjislacionit të miratuar në vitin 2012, nëse parlamenti aktual shpërndahet para 24 shtatorit, anëtarët e tij do të humbasin të drejtat e pensionit që kanë grumbulluar që kur u mblodh në 2018 dhe do të detyrohen të japin lamtumirën me rreth 50.000 euro kontribute secili. Pra, një skenar më i mundshëm është që të formohet një qeveri pasardhëse e Draghi, e cila do të përpiqet të kalojë afatin përpara se të shembet në afatin e caktuar të mandatit parlamentar, në mars 2023.

Rreziku këtu është se një qeveri post-Draghi do të bënte shumë pak. Duke supozuar se mund të gjendet një zëvendësues, ai ose ajo nuk ka gjasa të gëzojë diçka të ngjashme me mbështetjen që ka aktualisht Draghi, jo vetëm sepse partitë politike që aktualisht e mbështesin atë do të duan të fillojnë të pozicionohen për zgjedhjet e ardhshme, duke u shkëputur nga koalicioni në drejtime të ndryshme. Megjithatë, puna e reformës ka shumë për të ecur, dhe nëse ngec, mund të ngecë edhe fluksi i fondeve nga Brukseli. Fondet e rikuperimit të Covid-it po disbursohen në këste, me këste të ardhshme që varen nga zbatimi i vazhdueshëm i programit të rënë dakord.

Nëse, Draghi do të bëhet në fakt kreu i shtetit, do të varet nga disa variabla. Zgjedhjet presidenciale italiane janë tejet të paparashikueshme, të pasura me marrëveshje të fshehta dhe ndryshime marramendëse. Presidenti aktual, Sergio Mattarella, u zgjodh në vitin 2015 me 665 vota në votimin e katërt, pasi mori vetëm katër vota në votimin e fazës së parë. Dhe meqenëse votimi është i fshehtë, anëtarët e partisë shpesh shpërfillin udhëzimet e liderëve të tyre.

Covid-19 ka krijuar një shtresë tjetër pasigurie. Rregullat kërkojnë një shumicë prej 2/3 për të fituar në tre raundet e para dhe një shumicë të thjeshtë më pas. Kjo llogaritet jo si përqindje e votave të hedhura, por si përqindje e numrit të përgjithshëm të votuesve . Çdo mungesë do ta bëjë më të vështirë për këdo që të fitojë. Më shumë se 30 anëtarë të kolegjit zgjedhor kanë rezultuar pozitivë me Covid ditët e fundit. Më 21 janar, qeveria nxori një masë për t'i lejuar ata të largoheshin nga izolimi për të votuar, ndoshta në një qendër votimi të krijuar posaçërisht pranë parlamentit.

Pengesa më e madhe për Draghi është oferta e Berlusconit. Ky i fundit i detyroi aleatët e tij, Giorgia Meloni nga Vëllezërit e djathtë të Italisë dhe Matteo Salvini i Ligës populiste të Veriut, që ta mbështesin publikisht atë. Kështu, Berlusconi u bë ushtar i së djathtës dhe kështu Draghi, i së majtës. Kjo e bën më të vështirë për aleatët e Berlusconit që ta kalojnë besnikërinë e tyre ndaj kryeministrit të tanishëm. Megjithatë, as e majta dhe as e djathta nuk kanë një shumicë të qartë në një kolegj elektoral të mbushur me të pavarur. Roberto D'Alimonte, i cili jep mësime të shkencave politike në universitetin Luiss në Romë, i jep të majtës një avantazh të vogël, nga 463 në 452, duke lënë plotësisht 94 zgjedhës pa besnikëri të qartë.

Votat e Lidhjes janë veçanërisht të rëndësishme, aq më tepër që disa në Partinë Demokratike të qendrës së majtë dhe shumë në Lëvizjen gjerësisht progresive Pesë Yjet kanë rezerva për zgjedhjen e kryeministrit si president. Megjithatë, Salvini, ashtu si Berlusconi, ka argumentuar publikisht se Draghi duhet të qëndrojë në qeveri. Për të mbështetur ngritjen e tij në presidencë tani do të kërkojë një kthesë të kundërt, udhëheqësi i Lidhjes mund ta ketë të vështirë të justifikohet. Nëse presidenti aktual, Sergio Matterella, nuk do të bënte një kthesë dhe do të pranonte të qëndronte deri në zgjedhjet e ardhshme, është e vështirë të shihet se si ky votim mund të përfundojë mirë për Italinë.

Burimi:The Economist/Gazeta “SI”

Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.