.png)
Nga Gazeta ‘Si’ - Është një debat i vjetër që ringjallet rregullisht dhe gjithmonë me një nivel polemikash, sikur të diskutohej për herë të parë.
Për ta përmbledhur: në një intervistë të botuar këtë fundjavë në gazetat e përditshme rajonale, presidenti francez Emmanuel Macron ngriti mundësinë që parandalimi bërthamor i Francës, me fjalët e tij: "të kontribuojë më shumë në mbrojtjen e tokës evropiane".
Në këtë fazë, bëhet fjalë vetëm për "hapjen e debatit", por është gjithashtu hera e dytë që Macron e ngre këtë temë në një hark kohor prej vetëm disa ditësh: të enjten, në fjalimin e tij të shumëpritur për të ardhmen e Evropës, ai tha se arsenali bërthamor i Francës është "në thelb, një element thelbësor në mbrojtjen e kontinentit evropian".
Ndarja e armëve bërthamore
Pra, për çfarë është gjithë zhurma?
Le të fillojmë me atë që nuk është: nuk ka të bëjë me ndarjen e armëve bërthamore. Vendimi për përdorimin e armëve bërthamore është dhe do të mbetet i Presidentit të Republikës Franceze. Do të ishte e paimagjinueshme të mblidhej një Këshill Evropian përpara një sulmi bërthamor, pasi kjo do të ishte në kundërshtim me frymën e kësaj arme supreme: parandalimi funksionon vetëm nëse burri ose gruaja që merr vendimin është e besueshme; një asamble prej 27 krerësh shtetesh nuk është e besueshme.
Është e gjitha një çështje përkufizimi: a përbën një “interes jetik” për Francën një sulm ndaj Gjermanisë? Përgjigja është ndoshta po. A vlen e njëjta gjë për Poloninë? Apo Lituania?
Në tetor 2022, tetë muaj pas fillimit të pushtimit rus të Ukrainës , Macron tha se një sulm balistik bërthamor në Ukrainë nuk do të rrezikonte interesat themelore të Francës. Kjo deklaratë erdhi si befasi, sepse ishte e kundërta e paqartësisë strategjike që ai tani pretendon të ketë. Megjithatë, të paktën ai ishte i qartë për kufijtë e interesave të kombit.
Por ç'të themi për temën e debatit aktual: i gjithë territori i Bashkimit Europian?
Një debat i vjetër
Pse po e bëjmë këtë debat sot?
Tema është e vjetër, është konteksti që është i ri. Shumica e vendeve të BE-së mbrohen nga mburoja bërthamore amerikane nën NATO. Fitorja e mundshme e Donald Trump në nëntor hedh dyshime mbi vlefshmërinë e kësaj "mburoje" dhe shqetëson liderët evropianë.
Mbi të gjitha, si mund të ndajmë atë që, nga vetë natyra e saj, nuk mund të ndahet?
Pra, tani është koha, vetëm pak muaj para këtij afati vendimtar, për të vënë në tryezë kushtet e debatit për mbrojtjen evropiane.
Të gjitha termat: ato të mburojës kundër raketave që kanë lëshuar 20 vende, me në krye Gjermaninë por pa Francën; ato të industrive të mbrojtjes që duhet të shkojnë më tej dhe më shpejt; dhe në fund çështja e energjisë bërthamore, e cila është specifika e Francës në kontinent.
Çështja është tmerrësisht komplekse, sepse pasiguria politike në Shtetet e Bashkuara mund të prekë edhe Francën në vitin 2027. Mbi të gjitha, si mund të ndajmë atë që, nga vetë natyra e saj, nuk mund të ndahet? Debati është edhe publik – dhe do të ishte e preferueshme që ai të zhvillohej jashtë periudhave zgjedhore – dhe privat mes shteteve evropiane.
E vetmja siguri? Se nuk e keni dëgjuar të fundit.
Burimi: World Crunch/Përshtati Gazeta Si
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
