.png)
Izraeli, duke bombarduar intensivisht në Gaza, po përgatitet për një operacion të madh ushtarak aty, ndryshe nga të shkuarat, duke paralajmëruar botën se për Izraelin, pas masakrës së qytetarëve të tij nga Hamasi të shtunën, rregullat kanë ndryshuar.
“Çdo anëtar i Hamasit do të vdesë”, tha kryeministri Benjamin Netanyahu të mërkurën mbrëma. Të enjten, në takimin me Sekretarin e Shtetit të SHBA-së, Antony J. Blinken, ai e krahasoi Hamasin me Shtetin Islamik dhe tha: “Hamasi është ISIS dhe ashtu siç u shkatërrua ISIS-i, ashtu do të shtypet edhe Hamasi”.
Nuk ka asnjë mosmarrëveshje në qeverinë e re të unitetit, e cila duhet të miratojë planet e ushtrisë, për nevojën për të çmontuar Hamasin – dhe për të siguruar se ai kurrë nuk mund të kërcënojë më Izraelin dhe se ata që janë përgjegjës për vrasjen e më shumë se 1200 civilëve izraelitë do të kapen, thonë zyrtarët.
Nuk ka dyshim se një operacion i madh po vjen. Tashmë, afër kufirit, ka dislokime masive, të dukshme të trupave dhe tankeve izraelite, ndërsa vendi ka thirrur 360,000 rezervistë.
Por ka argumente taktike se si duhet të fillojë çdo operacion, nëse do të fillojë masivisht apo me grupe bastisjeje, dhe si të koordinohet më së miri forca dërrmuese e Izraelit në fuqinë tokësore, detare dhe veçanërisht ajrore, tha Yaakov Amidror, një ish gjeneral-major i dalë në pension i cili shërbeu si këshilltar për sigurinë kombëtare të zotit Netanyahu në një qeveri të mëparshme.
Çdo pushtim i Gazës, një territor i vogël me popullsi të dendur prej 2.3 milionë banorësh, do të ishte i frikshëm.
Hamasi, organizata islamike që ka kontrolluar enklavën për 17 vjet, e njeh jashtëzakonisht mirë terrenin, operon në një rrjet kompleks tunelesh të kontrabandistëve, ka fshehur armë në rezidencat e banimeve dhe ka punësuar më parë joluftëtarë si mburoja njerëzore.
Që nga dorëzimi i Gazës tek palestinezët, izraelitët kanë treguar pak oreks për një pushtim tokësor. Para një konflikti më të kufizuar gati një dekadë më parë, parashikimet e brendshme të ushtrisë për viktima të mëdha u zbuluan në mediat e lajmeve - dhe dyshimi ka qenë prej kohësh se zoti Netanyahu e bëri këtë, për të sjellë njëfarë realizmi në debatin publik mbi koston e Gazës.
Z. Amidror, gjenerali në pension, tha se ekziston gjithashtu pikëpyetja se si të inkurajohen më së miri civilët që të largohen nga qytetet me popullsi të dendur në vende më të sigurta.
Dhe mbi të gjitha sa kohë do të qëndronin forcat izraelite.
"Nuk ka asnjë anëtar të kabinetit që nuk pajtohet me faktin se Hamasi duhet të bëhet hi," shtoi zoti Amidror. “Por sa kohë duhet, metodat, si të minimizohet numri i viktimave civile, kjo është çështja”
“Nëse na duhet të marrim të gjithë Rripin e Gazës, ne duhet ta bëjmë atë ngadalë me siguri, edhe nëse duhen gjashtë muaj”, shtoi ai, duke i bërë jehonë asaj që kanë thënë oficerët e lartë.
Por ka pak oreks që Izraeli të ripushtojë Rripin e Gazës, tha Itamar Yaar, i cili ndihmoi në planifikimin e tërheqjes së ushtarëve dhe qytetarëve të Izraelit nga Gaza në vitin 2005 si nënkryetar i Këshillit të Sigurisë Kombëtare.
"Aktiviteti tokësor nuk është qëllim - është mjet" për tu siguruar që Hamasi të mos sulmojë më kurrë izraelitë.
Që të ndodhë kjo do të jetë e pamundur vetëm sulmi në rrugë ajrore, tha zoti Yaar, ende një kolonel në rezervë.
Operacionet tokësore do të jenë të ndryshme, tha ai - marrja e një territori, kryerja e bastisjeve bazuar nga të dhënat e inteligjencës dhe marrja në pyetje, përpjekjet për të gjetur dhe shpëtuar pengjet dhe përpjekje për të gjetur dhe vrarë ushtarë të Hamasit.
Është gjithashtu e qartë për të gjithë, tha ai, "që një operacion tokësor do të ketë një çmim të lartë në jetët e palestinezëve dhe viktimat izraelite".
Dështimi i shërbimeve të lavdëruara të inteligjencës dhe ushtrisë izraelite për të parashikuar dhe përballur pushtimin e Hamasit ka dhënë një mësim të rëndësishëm paralajmërues, sipas dy zyrtarëve të mbrojtjes që morën pjesë në takime për mundësinë e një pushtimi tokësor dhe që folën në kushte anonimiteti për shkak të ndjeshmërisë së çështjes.
Disa zyrtarë të lartë vunë në pikëpyetje faktin nëse ushtria është e aftë të kryejë efektivisht një luftë të ashpër kundër një lëvizjeje guerile të pajisur mirë dhe të trajnuar në një zonë të ndërtuar që është e tyre, thanë zyrtarët e mbrojtjes.
Por një dështim për t'iu përgjigjur në mënyrë efektive Hamasit mund të krijojë një "rrezik ekzistencial" për Izraelin, duke humbur frenimin e tij në Lindjen e Mesme më të madhe, tha një zyrtar, e aq më shumë duke shkatërruar besëlidhjen jetike që shteti ka për të mbrojtur qytetarët e tij.
“I.D.F. është përgjegjës për sigurinë e vendit dhe qytetarëve të tij”, tha të enjten shefi i shtabit të përgjithshëm për Izraelin, Gjeneral Herzi Halevi, “dhe të shtunën, ne nuk e respektuam këtë”.
Por kërcimi mbi të kaluarën është i konsiderueshëm. Këtë herë Izraeli duhet të lërë mënjanë disa vlera tradicionale – që pengjet izraelite duhet të mbrohen dhe kthehen, apo se jetët e ushtarëve janë të çmuara.
Këtë herë, sugjerojnë zyrtarët, Izraeli duhet të mposht Hamasin edhe me çmimin e pengjeve dhe ushtarëve të tij.
Në konfliktet e mëparshme me Hamasin në Gaza, por veçanërisht në vitin 2009, pati debate të rëndësishme nëse duhet ripushtuar territori dhe shkatërrimi i Hamasit, tha Ofer Shelah, një ish ligjvënës dhe një studiues i lartë në Institutin për Studime të Sigurisë Kombëtare në Tel Aviv.
Në vitin 2009, këmbësoria izraelite hyri në Gaza dhe përparoi aq mirë dhe me kaq pak viktima, saqë qeveria e Ehud Olmert, kryeministër në atë kohë, mendoi nëse duhet të vazhdonte operacionin.
Z. Olmert dhe Yoav Gallant, atëherë kreu i Komandës Jugore dhe tani ministër i Mbrojtjes, donin të vazhdonin, tha zoti Shelah. Të tjerë, si Ehud Barak, ministri i mbrojtjes në atë kohë, argumentoi se ishte bërë mjaft dëm dhe se Izraeli nuk donte të mbante përgjegjësinë për mirëqenien e palestinezëve atje.
Kishte një debat të ngjashëm në konfliktin e vitit 2014 me Gazën, i cili gjithashtu pa një pushtim tokësor nga Izraeli dhe kushtoi më shumë jetë izraelite se në 2009, me presionin ndaj qeverisë për të rimarrë Gazën ose pjesë të saj.
Ushtria informoi më pas kabinetin e sigurisë mbi pasojat e mundshme. Parashikimet ishin qindra ushtarë të vdekur dhe afër 10,000 palestinezë të vdekur, tha Udi Segal, reporter
Marrëveshjet e paqes me Egjiptin dhe Jordaninë mund të jenë në rrezik dhe kostoja financiare e kontrollit të Gazës do të ishte e madhe, tha zoti Segal në një intervistë.
“Mendoj se çmimi sot do të jetë më i rëndë se sa vlerësohej atëherë”, tha zoti Segal. “Kjo ende nuk do të thotë se Izraeli nuk do të detyrohet ta bëjë këtë. Të gjitha lëvizjet e mëparshme janë bërë me mendimin se Hamasi nuk është vetëm një organizatë terroriste, por edhe një qeveri me të cilën mund të arsyetohet. Por sot jo më"
Pyetja është nëse Izraeli do të vazhdojë të përpiqet aq shumë sa ka bërë në të kaluarën - thonë kritikët, - për t'iu bindur rregullave ndërkombëtare të luftës kundër dëmtimit të civilëve.
Presidenti Biden e ka paralajmëruar zotin Netanyahu që të respektojë Konventën e Gjenevës dhe rregullat e luftës, por Izraeli tashmë ka vendosur tu ndërpresë banorëve të Gazës energjinë elektrike dhe ujin si dhe ka bombarduar kalimin zyrtar të Rafahut në Egjipt.
Izraeli ka njoftuar gjithashtu se nuk do të paralajmërojë më banorët e një ndërtese që do të bombardohet duke hedhur një predhë jo-eksplozive në çati për t'i paralajmëruar ata.
Në vend të kësaj, ajo u tha banorëve të Gazës të largoheshin nga ndërtesat që ata e dinin se përmbajnë operativë ose armë të Hamasit, duke argumentuar se konventa lejon shënjestrimin e objektivave ushtarake.
Izraeli po shtyhet gjithashtu të krijojë një korridor humanitar për të marrë ndihmat e nevojshme urgjentisht në Gaza, por ky vendim nuk është marrë ende, sipas nënkolonelit Richard Hecht, zëdhënës i ushtrisë.
Dhe Katari, i cili ka ndihmuar financimin e Gazës, po përpiqet të krijojë një kanal diplomatik për të diskutuar lirimin e pengjeve nga Hamasi dhe zvogëluar de-përshkallëzimin. Por një diplomat i informuar për bisedimet, duke folur në kushte anonimiteti për të shmangur ndërprerjen e negociatave të ndjeshme, tha se asnjëra palë nuk është e interesuar për de-përshkallëzimin tani dhe se izraelitët nuk do të diskutojnë asgjë derisa gratë dhe fëmijët të lirohen.
Sa i përket asaj që mund të vijë më pas për Gazën, disi i referohemi vitit 2002, kur trupat izraelite morën nën kontroll zona të mëdha të Bregut Perëndimor të pushtuar në luftime të vështira gjatë intifadës së dytë, operacioni më i madh ushtarak izraelit atje që nga lufta e vitit 1967. Trupat izraelite më në fund u tërhoqën nga qytetet dhe ndihmuan për të forcuar kontrollin e Autoritetit Palestinez atje.
Por Gaza, tha zoti Amidror, është ndryshe; Izraeli nuk ka asnjë interes ta mbajë atë dhe popullsinë e tij.
Z. Shelah sugjeron se mund të jetë e mundur që Shtetet e Bashkuara të organizojnë një koalicion rajonal për të ndihmuar Gazën duke përfshirë Egjiptin, Shtetet e Gjirit dhe madje edhe Arabinë Saudite, ose për të ndihmuar në rivendosjen e Autoritetit Palestinez atje.
Por shkatërrimi tërësisht i Hamasit është budallallëk, tha zoti Yaar. “Hamasi është një koleksion njerëzish me besim fetar dhe ky besim nuk mund të fshihet. Ajo që është e mundur është dëmtimi i aftësive të tyre”
Në vitin 1956, guerilët palestinezë sulmuan fermerët në fushat e Nahal Oz, një kibut izraelit pranë Gazës, dhe vranë dhe gjymtuan një toger. I njëjti kibuc humbi shumë njerëz nga Hamasi të shtunën e kaluar.
Më pas, Moshe Dayan, komandanti i shquar izraelit që ishte shefi i shtabit, mbajti një eulogji të famshme, në të cilën ai pranoi se kolonelët izraelitë po frymëzonin "urrejtje të fuqishme" mes atyre që "uleshin në kampet e refugjatëve në Gaza", sepse "përpara syve u kemi marrë tokën dhe fshatrat ku ata dhe të parët e tyre kanë jetuar”
Izraeli po kujton sot fjalët e tij. nytimes.com /Përshtati Gazeta "Si"
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
