.png)
Në Shqipëri rastet e krimit të kryer nga të mitur e adoleshentë po bëhen gjithnjë e më të shpeshtë dhe rasti më i fundit është ngjarja e së shtunës në Përmet ku një 24-vjeçar vrau nënën e tij.
I pyetur nga Gazetasi.al, sociologu Gëzim Tushi thotë se këto ngjarje tronditëse janë sinjale që tregojnë zgjerimin e krimit në familje që po merr përmasa të mëdha.
“Ky fenomen duhet analizuar pasi ka shkaqe psikologjike, sociale dhe materiale që duhen diagnostikuar. Një nga shkaqet është konfliktualiteti në familje, mungesa e marrëdhënies së shëndetshme prind-fëmijë, mungesa e vëmendjes dhe diagnostikimit paraprak, devijancave, që çojnë në dhunë reciproke e më pas konflikt verbal, dhunë psikologjike deri në atë fizike”, thotë sociologu Tushi.
Sociologu Tushi thotë se pavarësisht motiveve të vrasjes së kryer nga 24-vjeçari në Përmet, që kanë të bëjnë me anomalinë e personalitetit që lidhet me shëndetin mendor dhe që është deformuar brenda strukturës familjare, mbetet përgjegjësi familjare si burim i konfliktit por edhe i institucioneve të tjera që duhet të ndihmojnë.
Sipas Tushit, një shkak kryesor i shtimit të ankthit dhe depresionit tek të rinjtë ka të bëjë dhe me emigrimin, largimin e hershëm të të rinjve nga familja.
“Padiskutim emigracioni dhe largimi i fëmijëve në moshë të re nga familja dhe qëndimi në kohë të gjatë në realitete sociale bën që të ftohen marrëdhëniet prind-fëmijë. Këta fëmijë kur kthehen në familje, janë të ftohtë, kanë interesa materiale mbi pronën, janë të akullt, cka bën që të prishet struktura e familjes”, thotë për Gazetasi.al sociologu Gëzim Tushi.
Pasojat e pandemisë tek adoleshentët, studimi: 6 në 10 të rinj të prekur
Pandemia globale ka ndikuar ndjeshëm në jetën e adoleshentëve, duke lënë një gjurmë të thellë në mirëqenien e tyre emocionale dhe sociale. Një hulumtim i kryer në Itali, nga një ekip psikologësh dhe psikoterapistësh ka zbuluar një realitet shqetësues ku rezulton se më shumë se gjysma e adoleshentëve të intervistuar nuk ndjehen rehat kur ndjekin situata kolektive, si ato të shkollës.
Kjo ndjenjë shqetësimi përforcohet kur ata përballen me notat dhe vlerësimet, një realitet që tremb dy të tretat e të rinjve. Rezultati i këtij presioni është shpesh transferimi i stresit nga mendja në atë fizik, duke u shfaqur përmes çrregullimeve të ngrënies dhe gjumit dhe zvogëlimit të hapësirës së vëmendjes.
Për të shmangur këto probleme, të rinjtë po strehohen gjithnjë e më shumë në botën digjitale.
Shtatë në dhjetë adoleshentë priren të heqin dorë nga shoqërimi, duke preferuar t'i përkushtohen aktiviteteve virtuale. Këto të dhëna alarmante u zbuluan nga hulumtimi i kryer nga Skuola.net dhe nga Shoqata Kombëtare Di.Te. (Varësitë teknologjike, GAP, Cyberbullying). Kështu, digjitali bëhet një mënyrë për të shmangur vështirësitë dhe shqetësimet që lindin në jetën reale.
Statistikat zbuluese
Në një kampion prej 3,062 vajzash dhe djemsh nga mosha 11 deri në 19 vjeç, ekspertët dolën në përfundim se shqetësimi social tek adoleshentët është një fenomen i përhapur dhe shqetësues.
Më shumë se gjysma e të anketuarve (57%) raportojnë se kanë përjetuar ankth social në situata me shumë njerëz, ndërsa kjo shifër rritet në 61% kur u kërkohet të marrin pjesë në mënyrë aktive.
56% e adoleshentëve ndihen të shqetësuar ose të frikësuar kur janë në qendër të vëmendjes nga bashkëmoshatarët ose mësuesit, dhe 67% përjetojnë nota dhe gjykime të dobëta në shkollë. Nuk është për t'u habitur, pra, rreth një e treta (34%) e të rinjve duan të braktisin shkollën dhe 10% e tyre mendojnë se kjo ndjenjë është e vazhdueshme.
Siklet shfaqet edhe nëpërmjet simptomave fizike. 52% e adoleshentëve kanë raportuar të paktën një sulm paniku, ndërsa mbi 60% kanë vështirësi të bien në gjumë. 42% kanë probleme me ushqimin, duke ngrënë shumë pak ose duke mos qenë të uritur, ndërsa 50% strehohen te ushqimi pa e perceptuar ndjenjën e ngopjes.
Mbi 6 nga 10 shumë të rinj, në fakt, pretendojnë se vuajnë nga një formë shqetësimi për shkak të kontekstit në të cilin jetojnë. Nga të cilat më pas lindin sulmet e panikut, ndryshimi i zakoneve të të ngrënit dhe ritmi gjumë-zgjim, vështirësi për t'u përqëndruar në studim etj.
Një tokë pjellore mbi të cilën shtohet shqetësimi, vetmia, zemërimi ndaj vetes ose ndaj të tjerëve, me nevojën për të "anestezizuar" veten për të mos menduar: arratisje në digjital - mes videolojërave, filmave, serialeve televizive dhe mediave sociale - por edhe gjeste ekstreme dhe përdorimi i çdo gjëje që ju lejon të tërhiqni spinën të paktën për një kohë. Alarmi jepet nga një hulumtim i kryer nga Skuola.net së bashku me ekipin e psikologëve dhe psikoterapistëve të shoqatës kombëtare Di.Te. (Varësitë teknologjike, Gap, ngacmimi kibernetik.
Krahasimi me të tjerët
Momenti më i ndërlikuar, ai në të cilin shfaqet ankthi, është mjaft i dukshëm: është ai në të cilin duhet të krahasojmë veten me të tjerët.
Më shumë se gjysma e të intervistuarve (57%) pranojnë se ndjejnë shpesh, nëse jo gjithmonë, një ndjenjë shqetësimi kur u duhet të marrin pjesë në situata sociale me shumë njerëz. Edhe më keq nëse thirreni për të marrë pjesë aktive: në këtë rast shifra rritet në 61%.
Kjo është arsyeja pse pothuajse të gjithë ata që e perceptojnë këtë lloj shqetësimi (50% e mostrës totale) përfundojnë duke shmangur menjëherë pjesëmarrjen në këto momente "kolektive".
Është e qartë se shkolla, vendi i krahasimit par excellence për adoleshentët, nuk bën përjashtim. Një 56% e mirë thonë se janë të shqetësuar ose të frikësuar kur janë në qendër të vëmendjes së shokëve të klasës ose mësuesve, si për shembull në rastin e pyetjeve dhe debateve në klasë.
Edhe më shumë (67%) e përjetojnë faktin se duhet të matin veten me nota dhe gjykime veçanërisht keq. Për këtë arsye, rreth një e treta (34%) kur janë në shkollë shumicën e kohës dëshirojnë të ikin; për 1 në 10 kjo ndjenjë është konstante.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
