Përçarje në kabinetin e luftës të Izraelit? Netanjahu-Gallant-Gantz janë rivalë dhe jo aleatë

Gazeta Si - Në ditët në vijim, ndoshta në orët e ardhshme, kabineti i luftës izraelite ka shumë të ngjarë të marrë një vendim që mund të ketë pasoja për Izraelin dhe të gjithë rajonin: si t'i përgjigjet sulmit iranian të kryer të shtunën mbrëma dhe nëse duhet apo jo të fillojë një seri përplasjesh me Iranin që mund të çojnë në luftë ose një periudhë destabilizimi të mëtejshëm të fortë në të gjithë Lindjen e Mesme.

Kabineti i luftës është organi izraelit ku merren vendimet strategjike për luftën në Rripin e Gazës. Problemi është se prej disa ditësh, për sa i përket përballjes me Iranin, kabineti është i ndarë brenda, siç raporton gazeta amerikane  "Wall Street Journal".

Në veçanti, tre anëtarët e saj më të rëndësishëm janë të ndarë nga rivalitetet politike, dallimet ideologjike dhe ambiciet personale: ata janë kryeministri Benjamin Netanjahu, ministri i Mbrojtjes Yoav Gallant dhe Benny Gantz, ish-shefi i shtabit të Ushtrisë dhe lideri i opozitës në rivalitet me Netanjahun.

Kabineti i luftës u krijua më 11 tetor të vitit të kaluar, pak ditë pas sulmit të Hamasit ndaj Izraelit dhe përbëhet nga gjashtë anëtarë: tre anëtarë të plotë, përkatësisht Netanjahu, Gallant dhe Gantz, dhe tre vëzhgues që kanë rolin e këshilltarëve.

Ata janë Ron Dermer, një i besuar diplomatik i Netanjahut, Gadi Eisenkot, një ish-gjeneral dhe aleat politik i Gantzit dhe Arye Deri, kreu i Partisë Ultra-ortodokse Shas dhe një figurë disi e diskutueshme në politikën izraelite.

Në takime marrin pjesë herë pas here ministra të tjerë, anëtarë të komunitetit të inteligjencës apo diplomatë të huaj, siç ka bërë disa herë Sekretari Amerikan i Shtetit, Antony Blinken.

Në muajt e fundit, brenda trupit, Netanjahu është përpjekur të marrë drejtimin e luftës i vetëm, ndërsa Gallant dhe Gantz janë përpjekur të heqin Netanjahun nga disa nga vendime ushtarake. Marrëdhëniet mes të treve kanë qenë konfliktuale prej vitesh, në mos me dekada.

Netanjahu dhe Gantz janë kundërshtarë politikë. Gantz ishte kreu i forcave të armatosura izraelite midis viteve 2011-2015 (i emëruar nga vetë Netanjahu), periudhë gjatë së cilës ai drejtoi dy operacione të mëdha ushtarake kundër Hamasit në Rripin e Gazës.

Në vitin 2019 ai hyri në politikë si kundërshtar i Netanjahut. Që atëherë ai ka kandiduar kundër tij në pesë zgjedhje (Izraeli ka votuar shumë herë vitet e fundit, për shkak të fragmentimit politik), pa arritur kurrë të marrë postin e kryeministrit.

Pas 7 tetorit, Gantz dhe anëtarë të tjerë të partisë së tij iu bashkuan një qeverie uniteti, por ndarjet politike mbetën.

Në veçanti, tani që popullariteti i Netanjahut ka rënë për shkak të gabimeve të shumta në politikën e tij të sigurisë, Gantz është bërë politikani më popullor në vend, i cili me shumë gjasa do t'i fitonte zgjedhjet nëse ato do të mbaheshin nesër. Kjo e bën shumë të ndërlikuar bashkëpunimin e tyre.

Teorikisht, Netanjahu dhe Gallant janë anëtarë të së njëjtës parti të krahut të djathtë, Likud, por pavarësisht kësaj, marrëdhëniet e tyre janë të ndërlikuara.

Në mars 2023, Gallant, i cili ishte ministër i Mbrojtjes, kritikoi reformën e diskutueshme gjyqësore të Netanjahut, duke argumentuar – siç po bënin shumë anëtarë të lartë të komunitetit ushtarak dhe të inteligjencës në atë kohë – se kjo do të rrezikonte sigurinë e vendit.

Netanjahu e shkarkoi atë, por disa javë më vonë u detyrua ta rikthejë në detyrë për shkak të protestave të mëdha popullore në favor të tij.

Për të plotësuar rrethin, Gantz dhe Gallant ishin gjithashtu rivalë, por nga pikëpamja ushtarake. Të dy gjeneralët prestigjiozë, në vitin 2010 synonin rolin e kreut të forcave të armatosura.

Qeveria fillimisht zgjodhi Gallantin, por e largoi atë nga detyra menjëherë pas kësaj, kur gjenerali u akuzua për organizimin e një fushate shpifjeje kundër rivalëve të tij (akuzat nuk u vërtetuan kurrë).

Më pas në vend të tij u zgjodh Gantz. Skandali i dha fund karrierës ushtarake të Gallantit dhe disa vite më vonë ai hyri në politikë dhe më pas iu bashkua Likud-it, duke u emëruar përfundimisht ministër i Mbrojtjes.

Me pak fjalë, marrëdhëniet janë jofunksionale midis tre personave që kanë për detyrë të menaxhojnë luftën në Rripin e Gazës dhe të vendosin përgjigjen izraelite ndaj sulmit të Iranit. Secili prej tyre ka objektivat e tyre politike ose ushtarake dhe në konflikt me ato të të tjerëve.

Në veçanti, brenda kabinetit të luftës, Gallant dhe Gantz arritën të gjenin një formë marrëveshjeje dhe shpesh vepruan së bashku në kundërshtim ndaj Netanjahut.

Kjo, përkundër faktit se Gantz ishte më i moderuari nga të tre (edhe pse gjithmonë i bindur për nevojën e luftës në Gaza) dhe Gallant ishte më agresivi nga pikëpamja ushtarake, deri në atë pikë sa ai do të kishte qenë në favor që në fillim të luftës për një sulm parandalues ​ndaj grupit të armatosur Hezbollah në Liban (Hezbollahu është një grup radikal aleat me Iranin).

Më pas, të tre shumë shpesh lëvizin në mënyrë të pavarur: Netanjahu dhe Gallant rrallë mbajnë konferenca të përbashkëta për shtyp dhe secili u flet gazetarëve në mënyrë të pavarur.

Gallant ka publikuar planin e tij për të ardhmen e Rripit të Gazës pas luftës, i cili është i ndryshëm nga ai i Netanjahut.

Ndërsa kryeministri po debatonte hapur me administratën amerikane për menaxhimin e luftës, duke shkuar deri aty sa të anulonte vizitën e disa zyrtarëve izraelitë, Gantz organizoi në mënyrë të pavarur një udhëtim në Shtetet e Bashkuara, ku u prit me nderime të plota.

Ndarjet brenda kabinetit të luftës pasqyrojnë ekuilibrin e pasigurt të qeverisë së unitetit kombëtar, në të cilën hyri pjesa më e madhe e opozitës pas fillimit të luftës.

Megjithatë, për disa javë, disa anëtarë të opozitës - dhe shumë votues - kanë filluar të argumentojnë se qeveria e koalicionit shërben më shumë për të ruajtur qëndrimin e Netanjahut në pushtet sesa për të menaxhuar emergjencat e vendit dhe për këtë arsye ka filluar presioni ndaj Gantz për të tërhequr mbështetjen e tij.

Ka shumë pak gjasa që kjo të ndodhë, ndërkohë që kriza aktuale me Iranin është ende në vazhdim, sepse do të konsiderohej e papërgjegjshme të shtohej paqëndrueshmëria politike në situatën e emergjencës ushtarake.

Nga ky këndvështrim, disa argumentojnë se kriza me Iranin e ka forcuar politikisht Netanjahun, duke stabilizuar qeverinë e tij dhe duke i detyruar aleatët ndërkombëtarë ta mbështesin atë pavarësisht ndarjeve në rritje.

Përshtati: Gazeta “Si”