.png)
Me Covid-19 në mesin tonë, prindërit duhet t'u thonë "jo" fëmijëve të tyre tani më shumë se kurrë. "Jo" për të dalë me shokët ose shoqet, "jo" për të udhëtuar, "jo" për festat e ditëlindjeve. Covid jo vetëm që u ka lënë prindërve më shumë rregulla për të zbatuar por i ka privuar nga ndihma (miqtë, familja, mësuesit) tek të cilët ata mbështeteshin për të zbatuar rregullat e vjetra. Barra shtesë është e mjaftueshme për të provuar durimin e çdo prindi.
Edhe kështu, të thuash "jo" mbetet një nga punët më të rëndësishme të prindërve. Bën më shumë sesa thjesht ndihmon në mbajtjen e fëmijëve të sigurt. Kur të kthehemi në normalitet, kjo mund t'i ndihmojë ata të mësojnë të menaxhojnë stresin që përjetojnë kur dëgjojnë "jo". Për një periudhë afatgjatë, të mësuarit për të rregulluar këtë stres është mënyra se si fëmijët ndërtojnë qëndrueshmëri emocionale. Gabimet më të zakonshme të "Jo" janë kur prindërit përqendrohen vetëm në ndjenjat e fëmijës së tyre dhe përjashtojnë sjelljet e tyre, ose anasjelltas.
Merrni, për shembull, një nënë, të cilën psikologia dhe psikoterapistja e specializuar në studimin e mirëqenies mendore të fëmijëve Carolyn Broudy e quajti Kejsi, e cila e vizitoi në studion e saj për djalin 3 vjeç.
"Ai zemërohet kur nuk merr atë që do dhe burri im dhe unë nuk dimë çfarë të bëjmë. Një ditë fikëm muzikën në makinë dhe ai filloi të qante dhe bërtiste." tha Kejsi.
"Si u përgjigjeve? E pyeta."
Kejsi i kishte thënë djalit se është zemëruar kot dhe pastaj ishte zënë me bashkëshortin e saj nëse duhej ta vendosnin muziken apo jo.
Kejsi dhe burri i saj e kuptuan rëndësinë e njohjes së ndjenjave të djalit të tyre, por kur vetëm kjo nuk funksionoi, ata mbetën të tronditur. Më keq, kjo çoi në një mosmarrëveshje me burrin e saj. Kur djali i tyre më pas mori energjinë negative, ai u bë më keq.
"Kam parë shumë prindër të tjerë që bëjnë krejt të kundërtën, duke u mbështetur vetëm në strategjitë e sjelljes si shpërblimet dhe ndëshkimet ("Unë do të numëroj deri në tre dhe nëse nuk pushon, do të dëmohesh")
Këto strategji mund të "funksionojnë" në atë moment (fëmija mund të ndalojë së qari), por ato nuk do ta ndihmojnë fëmijën tuaj të ndërtojë kapacitetin për t'u vetë-qetësuar.
Për ta bërë këtë dhe për t'ju mbajtur të arsyeshëm si prind dhe për të siguruar që martesa juaj të mbetet e fortë, ju duhet të adresoni ndjenjat dhe sjelljet e fëmijës suaj. Këtu janë tre parime si mund ta arrini këtë.
Përdorni fjalët për të pranuar arsyen e ndjenjave
Adresimi i vetëm i sjelljes së një fëmije nuk adreson ndjenjat e tij ose të saj. As nuk mjafton thjesht të emërtoni ndjenjat që ka fëmija. Prindërit duhet të shkojnë më tej dhe ta ndihmojnë fëmijën të kuptojë se nga vijnë ndjenjat e tyre.
Në rastin e Kejsit, ajo mund të kishte thënë, "Ti vërtet po e shijon atë muzikë dhe nuk doje që ne ta fiknim atë". Kur prindërit verbalizojnë lidhjen midis reagimit të brendshëm të fëmijës dhe shkakut të jashtëm, kjo e ndihmon fëmijën të kuptojë pse e kanë këtë reagim dhe i siguron ata se prindërit e tyre e kuptojnë gjithashtu këtë lidhje. Mund të duhen disa hamendje para se të kuptoni pse fëmija juaj është i mërzitur. Mos u shqetësoni. Nëse e merrni me mend gabim, fëmija juaj do t'ju 'njoftojë'. Ata mund të mos përgjigjen fare ose mund të mërziten edhe më shumë. Merreni këtë si reagim kuptimplotë në përpjekjen tuaj për t'i kuptuar ato.
Mos u mundoni ta bëni problemin të zhduket Përkundrazi, sqaroni se si dhe kur mund të plotësoni nevojën e tyre. Vetëm për shkak se ju e pranoni arsyen e ndjenjave të tyre nuk do të thotë që ju duhet të falni sjelljen e tyre. Ju me siguri gjithashtu mund t'i bëni me dije se sjellje të caktuara si qarja, ulërima dhe goditjet nuk janë të pranueshme.
Sidoqoftë, kur bëhet fjalë për sjelljen, nuk mjafton t'u tregoni atyre se çfarë të mos bëjnë. Ju gjithashtu duhet t'u tregoni atyre se çfarë të bëjnë. Kjo do të thotë të shpjegoni se sa kohë duhet të presin, ose çfarë duhet të bëjnë për të marrë atë që duan, ose, kur kjo nuk është e mundur, një alternativë e pranueshme. Përndryshe, nga këndvështrimi i fëmijës, humbja është e përhershme dhe e paparashikueshme. Kejsi, për shembull, mund t'i ketë thënë djalit të saj të vogël, "Unë e di që ti e do muzikën, por ne duhet ta bëjmë me rradhë. Mami dhe babi do të dëgjojnë tre këngë dhe pastaj ti mund të dëgjosh tre nga këngët që do.”
Kjo e kthen atë që ndihet si një humbje e përhershme në një humbje të përkohshme, e cila është pafundësisht më e lehtë për tu toleruar.
Prindërit mund të kenë nevojë të sqarojnë pritjet duke ofruar zgjidhje konkrete. Për shembull, nëse fëmija juaj dëshiron të luajë me thikë, mund t’i ofroni një lugë. Vini re se kjo është ndryshe nga përdorimi i shpërqendrimit (heqja e thikës dhe dhënia e një telefoni). E para ndihmon fëmijën të pranojë një alternativë të përshtatshme, e dyta e mëson fëmijën të presë të marrë pikërisht atë që dëshiron (ose më shumë). Shpërqendrimet mund të jenë të dobishme për momentin por ofrimi i alternativave të përshtatshme i ndihmon fëmijët të ndërtojnë kapacitetin e tyre emocional.
Komunikimi joverbal vlen po aq (nëse jo më shumë) sesa komunikimi verbal
Shenjat joverbale, si toni i zërit, shprehjet e fytyrës dhe gjuha e trupit, i komunikojnë fëmijës tuaj se si ndiheni për përgjigjen e tyre dhe tuajen. Nëse, për shembull, ju 'kujtoni' arsyen e ndjenjave të fëmijës tuaj me një vështrim mosmiratimi, ata do të ndiejnë që duhet të ndihen të turpëruar nga këto ndjenja, gjë që do të amplifikojë reagimin e tyre ndaj stresit. Nëse, nga ana tjetër, reflektoni me ndjeshmëri zhgënjimin e tyre në tonin e zërit dhe zhgënjimin e tyre me shprehjen tuaj të fytyrës, ata do të ndiejnë që ndjenjat e tyre janë të sigurta dhe të kuptueshme, gjë që do të ndihmojë në qetësimin e reagimit të tyre.
Sugjerimet tuaja joverbale gjithashtu tregojnë nëse ndiheni të sigurt në atë që po thoni. Nëse përdorni një ton të qëndrueshëm të zërit dhe një shprehje të sigurt në vetvete, fëmija juaj do të ndiejë që ju besoni në aftësinë e tyre për të toleruar shqetësimin. Nëse shpreheni me ankth në zërin tuaj dhe një shprehje të shqetësuar në fytyrën tuaj, fëmija do të zbulojë dyshimin tuaj dhe do të fillojë të dyshojë vetë. Shenjat joverbale mund të ndihmojnë gjithashtu fëmijën tuaj të harrojë mërzitjen dhe të jetë i lumtur me zgjidhjet alternative.
Për shembull, mund të pyesni: "Cilën këngë do të dëgjosh kur të kesh rradhën?" me një zë optimist. Kjo e tërheq vëmendjen e fëmijës tuaj në atë që ai mund të presë, në vend të asaj që ka humbur.
Parimet janë mjaft të thjeshta dhe kanë kuptim intuitiv për shumicën e prindërve, por zbatimi i tyre në situata specifike mund të jetë i ndërlikuar. Sekuenca është e rëndësishme. Nëse prindërit anashkalojnë ofrimin e ndjeshmërisë (parimi 1) dhe hidhen drejtpërdrejt në qartësimin e pritjeve (parimi 2) ose zgjidhjen inkurajuese (parimi 3), fëmijët ka të ngjarë të bëhen më rezistentë. Fëmijët duhet të ndjehen të kuptuar dhe të kenë kohë për "të mbajtur zi" për humbjen e tyre, para se të fillojnë të riorientohen drejt zgjidhjeve ose të vlerësojnë ato që këto zgjidhje mund të ofrojnë. Zbatimi i parimit të dytë gjatë pandemisë mund të jetë veçanërisht i vështirë, sepse as prindërit nuk dinë se çfarë të presin në të ardhmen.
"Kur mund t'i shoh përsëri miqtë e mi?" Ose, "Kur mund t'i përqafoj përsëri gjyshërit?" "Kur mund të luaj pa maskë?" Kur prindërit nuk kanë përgjigje, ata përsëri mund të ndihmojnë fëmijët e tyre duke sqaruar zgjidhje alternative.
Nëse, për shembull, fëmija juaj pyet nëse ata mund të përqafojnë gjyshërit e tyre, është më mirë të ofroni një zgjidhje alternative si: "Ne nuk mund t'i përqafojmë si zakonisht, por mund t'ju dërgojmë puthje dhe t'i" përqafojmë në distancë. Kjo ndihmon më shumë sesa të jemi të pasigurt në atë që shprehim kur themi: "Ne nuk mund t'i përqafojmë tani, por mund ta bëjmë kur Covid të ketë mbaruar."
Fëmijët e vegjël nuk kanë asnjë mënyrë për ta parë këtë potencial në perspektivë, prandaj është më e dobishme për ata të dinë se çfarë mund të bëjnë në këtë moment. Disa nga "Jo" më të vështirat e Covid vijnë kur fëmija juaj dëshiron vëmendjen tuaj por ju duhet të ndiqni përgjegjësi të tjera. Si në shumë raste të tjera, zgjidhja më e mirë është të vendosni pritshmëri të qarta paraprakisht. Kur kjo nuk është e mundur, ndiqni tre parimet: pranoni me ndjeshmëri nevojën "Ti me të vërtetë do t'i tregosh mamit lojën me blloqe tani."; rishikoni pritshmëritë duke i dhënë shpresë "Unë duhet të përfundoj së lari pjatat, por nëse ndërton diçka, unë do të vij ta shikoj kur të mbaroj." dhe pastaj t'i ndihmoni ata të ndihen optimistë për mundësinë e re "Unë mund të pres të shoh se çfarë do të ndërtosh!"
Kalimi nëpër këto hapa përsëri dhe përsëri me fëmijën tuaj do t'i ndihmojë ata që të mësojnë ngadalë të rregullojnë ndjenjat e tyre.
Është mënyra se si ata kalojnë nga "mezi janë në gjendje të tolerojnë humbjen e një kënge në të qënit në gjendje të tolerojnë humbjet në botën reale."
Është mënyra se si zemërimet përfundimisht bëhen trishtim dhe trishtimi bëhet bisedë. Pra, mund të duket sikur gjithçka që po bëni këto ditë është duke thënë vazhdimisht "jo", por mos harroni se çdo "jo" është gjithashtu një mundësi për të ndërtuar rezistencën emocionale të fëmijës suaj.
Burimi: Psychology Today. Përshtati: Gazeta "Si"
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
