.png)
Presidenti Trump dhe kundërshtari demokrat Joe Biden kanë dallime të thella në fushat kryesore të politikës së jashtme të SHBA, por duket se kanë pikëpamje të ngjashme rreth disa qëllimeve kryesore, duke përfshirë uljen e trupave të vendosura në Lindjen e Mesme dhe Afganistan.
Trump ka synuar të nxjerrë në pah kredencialet e tij të politikës së jashtme në javët e fundit të fushatës presidenciale. Ai ka mbikëqyrur marrëveshjet e paqes midis Izraelit dhe dy shteteve arabe të Gjirit; ndihmoi në fillimin e bisedimeve mes talibanëve dhe qeverisë afgane; tërhoqi disa trupa nga Iraku dhe Afganistani dhe po përpiqet të arrijë një marrëveshje për kontrollin e armëve me Rusinë.
Biden, u cili ka dekada përvojë ndërkombëtare si ish senator dhe zëvëndës-president, ka kritikuar Trump se ka shkatërruar aleancat tradicionale amerikane, dhe ka forcuar lidhjet me diktatorët. Sipas Biden, Trump po ashtu ka dështuar të frenojë programin bërthamor të Iranit pasi u tërhoq nga marrëveshja e vitit 2015.
Pikëpamja e tyre për aleatët ndërkombëtarë "është ndryshimi më i madh dhe më i rëndësishëm midis kandidatëve, madje edhe mbi pikëpamjet e tyre të ndryshme mbi klimën, programet bërthamore dhe mbajtjen e niveleve minimale të trupave në Irak, Siri dhe Afganistan", thote James Stavridis, një ish Komandanti i Organizatës së Traktatit të Atlantikut të Veriut.
Biden tha në një deklaratë të fundit se Trump "ka nënçmuar, minuar dhe në disa raste ka braktisur aleatët dhe partnerët e SHBA-së", duke dobësuar pozitën botërore të Amerikës.
Ish-zëvendëspresidenti ka sinjalizuar se do t’i jepte fund përplasjeve me aleatët e NATO-s. Ai ka kritikuar vendimin e Trump për të tërhequr gati 12,000 trupa nga Gjermania dhe u zotua të rishikojë vendimin..
Trump ka qenë skeptik ndaj aleancave të Uashingtonit pas Luftës së Dytë Botërore, duke parë anëtarët e NATO-s si konkurrentë ekonomikë që duhet të paguajnë shumë më shumë për mbrojtjen e tyre. Ai ka bërë presion që Japonia dhe Koreja e Jugut të paguajnë më shumë për të rimbursuar SHBA-në për vendosjen e trupave amerikane.
Trump dhe Biden ndryshojnë shumë edhe në pikëpamjet e tij për programin bërthamor të Iranit. Biden favorizon kthimin në marrëveshjen bërthamore të Iranit, me kusht që Teherani, gjithashtu, të respektojë marrëveshjen duke mos blerë më uranium nga vendet fqinje.
Trump duket se ka sinjalizuar se do të vazhdonte fushatën e tij të presionit maksimal ekonomik ndaj Teheranit. Por kushtet e tij për një marrëveshje të re, që do t’i japë fund pasurimit bërthamor, janë kundërshtuar nga Teherani.
Koreja e Veriut ka ndaluar takimin me negociatorët e SHBA-së dhe asnjë prej kandidatëve nuk ka shpjeguar publikisht se si ata planifikojnë të nxisin Phenianin që të heqë dorë nga armët bërthamore. Biden ka thënë se ai do të koordinohet me Kinën dhe kombet e tjera për të negociuar eliminimin e armëve bërthamore të Koresë së Veriut.
Trump zhvilloi dy takime me udhëheqësin e Koresë së Veriut Kim Jong Un, por nuk arriti të bindë Phenianit të heqë dorë nga arsenali i tij bërthamor dhe raketat me rreze të gjatë.
Rusia dhe Kontrolli i Armëve
Të dy kandidatët thonë se favorizojnë kontrollin e armëve por kanë zgjedhur strategji të ndryshme. Trump dëshiron një marrëveshje bërthamore këtë vit me Rusinë që do të përcaktojë në terma të gjerë qëllimet e një traktati të ardhshëm që ndalon përdorimin e armëve bërthamore.
Nëse Rusia bie dakord, Trump do të zgjasë traktatin e vjetër, i cili pritet të skadojë në shkurt. Kërkesa afatgjatë e Trump është që Kina të bashkohet me një traktat të ri së bashku me Uashingtonin dhe Moskën.
Biden nga ana tjetër thotë se qëllimi i tij është të zvogëlojë rolin e armëve bërthamore në doktrinën ushtarake të SHBA.
Vendosja e trupave
Biden ka thënë se ai do të sillte në shtëpi shumicën e trupave amerikane nga Afganistani dhe Lindja e Mesme dhe ta përqendroi misionin e tyre në luftën kundër al Kaidës dhe Shtetit Islamik.
Trump ka thënë se dëshiron një tërheqje të plotë nga Afganistani. Numri i trupave, i cili arriti në rreth 13,000 në shkurt, do të shkurtohet në 4,300 nga vjeshta.
Lindja e Mesme
Marrëdhëniet me Arabinë Saudite do të ishin shumë më të ftohta me Presidentin Biden, nëse ai i përmbahet retorikës së tij të fushatës.
Ai është zotuar të përfundojë shitjet e armëve amerikane në Arabinë Saudite dhe tha se "do të urdhërojë një rivlerësim të marrëdhënies sonë me Arabinë Saudite për shkak të luftës së saj në Jemen dhe vrasjen e gazetarit Jamal Khashoggi në vitin 2018.
Trump mbështet fuqimisht Arabinë Saudite dhe princin e kurorës, Mohammed bin Salman, si një aleat strategjik kundër Iranit. Ai largoi mënjanë një zbulim të inteligjencës se Princi Mohammed me gjasë urdhëroi vdekjen e Z. Khashoggi dhe vuri veton në përpjekjet e Kongresit për të frenuar shitjet e armëve në Riad.
Z. Biden prej kohësh e ka hedhur veten si një mbështetës i fortë i Izraelit dhe premton të ruajë avantazhin e tij ushtarak. Ai ka mbështetur një zgjidhje për konfliktin izraelito-palestinez dhe ka paralajmëruar kundër aneksimit izraelit të pjesëve të Bregut Perëndimor.
Trump, i cili zhvendosi ambasadën Amerikane nga Tel Avivi në Jeruzalem në vitin 2018, ka propozuar një plan paqeje në Lindje që do t'u jepte izraelitëve termat dhe territorin që ata kishin kërkuar prej kohësh, ndërsa parashikon ngritjen e një shteti palestinez.
Një qasje më e ashpër me Kinën është ndër fushat e pakta të përbashkëta të Biden dhe Trump.
Pavarësisht kësaj, metodat e tyre ndryshojnë.
Nën zotin Trump, ajo që filloi si një luftë tregtare është shndërruar në një konfrontim shumë palësh, ndërsa Uashingtoni ka akuzuar Kinën për spiunazh, ka sanksionuar kompanitë e tij të teknologjisë së lartë dhe u hakmor për lëvizjet e tij për t'i dhënë fund autonomisë së Hong Kongut.
Biden thotë se ai është dakord mbi sfidën që paraqet Kina dhe e ka quajtur Z. Xi një "bandit". Por ai e ka quajtur luftën tregtare të Trump të gabuar he theksoi nevojën për të koordinuar një përgjigje të përbashkët ndaj praktikave tregtare të Pekinit.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
