.png)
TikTok është një nga gjërat që ka ndryshuar më shumë botën e librave në dy vitet e fundit, domethënë që kur u bë platforma digjitale, që më shumë se çdo tjetër ndikon në shitjet e romaneve, duke ndihmuar që disa prej tyre të bëhen bestsellerë të mëdhenj.
Prej disa kohësh, në shumë vende, shtëpitë botuese janë përpjekur të përfitojnë duke botuar libra me karakteristika të ngjashme me ato që përmenden në rrjetin social kinez dhe tani duket se dëshiron ta provojë edhe vetë ByteDance, pra kompania që zotëron TikTok: një artikull në New York Times raportoi se ajo ka filluar të ofrojë kontrata botimi për shkrimtarët që vetë-botojnë romanet rozë në formatin e-book dhe se në prill regjistroi një markë botuese, 8th Note Press.
I ashtuquajturi BookTok, grupi i videove rreth librave të shpërndara në rrjetet sociale kineze, ka rezultuar të jetë një fjalë e efektshme ndërkombëtare që ka sjellë disa romane shumë lart në top-listat më të shitura të vendeve të ndryshme dhe ka bërë që të tjerët, të publikuar gjithashtu disa vite më parë, të blihen sërish nga shumë lexues të rinj.
Sipas të dhënave të publikuara nga kompania, vitin e fundit videot me hashtag #BookTok janë parë më shumë se 91 miliardë herë (60 miliardë vitin e kaluar) dhe sipas firmës së analizës së tregut Circana BookScan, shitjet e librave të lidhur me TikTok u rritën me 40 për qind midis 2021 dhe 2022.
Në përgjithësi, librat e BookTok ndajnë komplote sentimentale dhe pak a shumë zemërthyese, dhe nëse në disa raste janë romane letrare, si “Follia” nga Patrick McGrath, kryesisht janë produkte argëtimi si romanet rozë nga Colleen Hoover ose “Tearmaker” nga Erin Doom.
Ndër librat që i përkasin kësaj kategorie të dytë, disa fillimisht u publikuan vetë në platformën vetë-publikuese Wattpad, ose përmes instrumenteve të vetë-publikimit të librave elektronik të Amazon. Ky ishte rasti për “Tearmaker”, por edhe për romanet e Kira Shell: në vitin 2021 botuesi i saj, “Sperling e Kupfer” kishte nënshkruar një marrëveshje me Wattpad për të pasur një opsion për publikimin e tregimeve të shpërndara në platformë, siç kishin bërë tashmë shtëpitë e tjera botuese në vende të tjera. Tani 8th Note Press do të përpiqet të konkurrojë me ta.
Nuk dihet shumë për këtë markë të re botuese për momentin. Sipas hetimeve nga New York Times, ByteDance punësoi Katherine Pelz, një profesioniste e njohur në botimin e romaneve rozë në SHBA, për të identifikuar shkrimtarët për të bërë propozime për botim. Kompania nuk donte të thoshte nëse ka ndërmend të botojë libra letre dhe nëse po, do t’i shesë ato edhe në libraritë tradicionale, por në një e-mail drejtuar një autori kishte thënë se dëshironte të fokusohej në libra elektronikë dhe të bënte vetëm printime në kërkesë, d.m.th. sipas kërkesës, të paktën derisa të hapet një faqe e-commerce e TikTok.
Shërbimet e printimit sipas kërkesës përdoren tashmë nga Amazon, si për librat e vetë-botuar në faqen e saj, ashtu edhe për librat e shitur në vende të ndryshme nga ato të botimit.
Sa i përket 8th Note Press, nuk dihet kur dhe si do të fillojë shpërndarjen e librave dhe çfarë librash do të jenë ata, por deri më tani duket se do përqendrohet në romancë.
New York Times foli me disa nga këta shkrimtarë dhe ishte në gjendje të zbulonte se paradhëniet (d.m.th., tarifat fillestare me të cilat një botues paguan një autor) të propozuar deri më tani nga ByteDance nuk janë të majme, një shenjë se kompania do të lëvizte me kujdes në këtë sektor të ri.
Tricia O’Malley, autore e rreth dyzet romaneve të botuara vetë dhe shumë të suksesshme, ByteDance i ka ofruar 7000 dollarë paraprakisht për të drejtat e botimit të dy librave: sipas standardeve të O’Malley, më pak se dy nga librat e saj aktualisht fitojnë çdo muaj. Shkrimtarja tha se ishte tunduar nga oferta, por e hodhi poshtë.
Në Shtetet e Bashkuara, shtëpitë e mëdha botuese tradicionale mund të ofrojnë paradhënie prej 50,000 dollarë ose më shumë për librat që ata mendojnë se do të kenë sukses të madh tregtar.
Avantazhi që 8th Note Press u ofron autorëve ka të ngjarë të jetë rritja e rëndësisë që i jepet përmbajtjes në librat e botuar nga marka botuese në TikTok. Kjo vëmendje e shtuar shqetëson botuesit tradicionalë, por përdoruesit e TikTok mund të mos e pëlqejnë gjithashtu, nëse do të perceptohej si një ndërhyrje. Në New York Times ByteDance donte të nënvizonte se kompania botuese do të jetë ende e ndarë nga TikTok.
Duke komentuar lajmin për ardhjen e 8th Note Press botuesi Beppe Cottafavi, shkroi:
“A do të ndryshojë kartat në tryezën e botës së librit? Nuk e di, por nuk do të thosha. Në botime – kam tridhjetë vjet që punoj – është një profesion i vështirë. Dhe mbi të gjitha është një vepër e bazuar në marrëdhënie. Përgatitur nga dreka dhe darka. Grindje, tradhti dhe pajtime. Si në dashuri. Me shkrimtarët. Agjentët. Distributorët. Librashitësit. Edhe ato nga Amazon. Sepse ndërtimi i një infrastrukture editoriale që funksionon është e vështirë. Sepse ka të bëjë me paratë dhe po ashtu me librat”.
Cottafavi kujtoi se Amazon, e cila ndër të tjera është libraria më e madhe online në botë, gjithashtu u përpoq në mënyra të ndryshme të bëhej botuese, por kurrë nuk arriti të vendosej si e tillë. Sot, nga ana tjetër, ajo bashkëpunon me TikTok, duke sponsorizuar disa përmbajtje të BookTok dhe duke ftuar ata që i shikojnë të blejnë libra në tregtinë e saj elektronike.
Por nuk ka dyshim se TikTok ka një ndikim të madh në sektor, siç mund të shihet edhe nga raftet e rezervuara për librat BookTok të vendosura në shumë librari. Siç përfundon Cottafavi: “Tani ndodh që botuesit ndërgjegjësohen për autorët viralë nga shitësit e librave që u drejtohen atyre me kërkesa të drejtpërdrejta nga lexuesit. Dhe kjo nuk kishte ndodhur kurrë në historinë e botimeve”. /Il Post/
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
