.png)
Nga Gazeta 'Si'-Çmimet e janarit në të gjithë botën e pasur u rritën me 5.7% nga viti në vit, nga një kulm në fund të vitit 2022 prej 10.7%. Megjithatë, kjo fsheh një ndryshim të gjerë. Disa vende kanë vrarë “bishën e inflacionit”. Të tjerët janë ende në luftën e jetës së tyre.
Për të marrë një pamje të fushave të ndryshme të betejës, ne kemi përditësuar masën tonë të "rrënjosjes së inflacionit" për dhjetë vende të pasura. Masa përfshin pesë tregues: inflacioni bazë, kostot e punës për njësi, "shpërndarja e inflacionit", pritshmëritë e inflacionit dhe sjellja e kërkimit në Google. Ne renditim secilin vend për secilin tregues, më pas kombinojmë renditjen në mënyrë që të formojmë një rezultat të përgjithshëm.
Rezultatet janë më të mira se në nëntor, kur kemi kryer stërvitjen për herë të fundit. Ato zbulojnë gjithashtu një ndarje gjuhësore. Vendet në BE dhe Azi performojnë mirë; në botën anglishtfolëse, inflacioni po merr më shumë kohë për t'u zbehur. Australia kryeson renditjen. Britania dhe Kanadaja nuk janë shumë prapa. Amerika po ecën më mirë, por edhe atje inflacioni mbetet i rrënjosur.
Disa faktorë mund të shpjegojnë dallimet. Njëri është stimuli fiskal gjatë Covid-19, i cili ishte 40% më i madh në Anglosferë se diku tjetër. Rritja e kërkesës është ende e dukshme në të dhënat "bazë" të inflacionit, të cilat heqin artikuj të tillë si energjia dhe tregojnë presionin themelor të inflacionit. Inflacioni bazë britanik është afër 5%.
Masa jonë e "dispersionit të inflacionit" ofron të dhëna të ngjashme. Kjo mat pjesën e çmimeve të konsumit që po rriten me më shumë se 2% nga viti në vit. Australia kryeson renditjen këtu. Në të kundërt, shumica e çmimeve japoneze po rriten me më pak se 2%.
Emigracioni mund të ndihmojë gjithashtu në shpjegimin e ndarjes. Bota e pasur ka përjetuar një bum emigracioni, me një pjesë të madhe të të ardhurve të rinj që shkojnë në vendet anglishtfolëse. Vitin e kaluar Australia, Britania dhe Kanadaja thyen rekordet neto të emigracionit.
Rritja e madhe e popullsisë ka mbështetur kërkesën. Në vitin e kaluar kostoja e marrjes me qira të një apartamenti në Anglosferë është rritur me 8%, krahasuar me 5% në vende të tjera. Efektet në tregjet e punës janë më pak të qarta. Kostot e punës për njësi të Amerikës, të cilat matin se sa firmat paguajnë punëtorët për të prodhuar një njësi të prodhimit, nuk po rriten. Por Kanadaja po rritet fuqishëm.
Historia gjithashtu mund të luajë një rol në shpjegimin e inflacionit të rrënjosur në Anglosferë. Gjatë viteve 2010, Evropa Jugore dhe pjesa më e madhe e Azisë së pasur panë pak rritje çmimesh. Inflacioni në Anglosferë ishte më i fortë. Për shkak të këtyre përvojave të ndryshme, besimet aktuale të njerëzve për inflacionin e ardhshëm mund të ndryshojnë gjithashtu.
Të dhënat që dalin nga Amerika janë shqetësuese. Publiku beson se çmimet do të rriten me 5.3% gjatë 12 muajve të ardhshëm, më shumë se në çdo vend tjetër në renditjen tonë.
Amerikanët gjithashtu kërkojnë shpesh në Google për tema të lidhura me inflacionin, duke sugjeruar se kostoja e jetesës është ende në mendjen e tyre. Në të gjithë Anglosferën, kërcënimi i inflacionit të lartë të vazhdueshëm - apo edhe një valë e dytë e rritjes së çmimeve - nuk është zhdukur.
Burimi: The Economist/Përshtati Gazeta Si
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
