Barometri Kombëtar për Lirinë e Medias në Shqipëri i realizuar nga gazetarët shqiptarë, vlerëson se gjatë 2020-s liria e medias në Shqipëri ka rënë krahasuar me 2019-ën dhe kjo për shkak të ngjarjeve si pandemia, përpjekjet për rregullimin e medias me paketën ligjore “anti-shpifje”, e cila krijonte premisa për censurë dhe vetë-censurë.
Rreth 90% e të anketuarve pohuan se ndërhyrjet e qeverisë apo partive politike konsiderohen si faktori kryesor që cënon lirinë e medias, ndërsa pas tyre, në masën 80% renditen interesat e bizneseve të drejtuara nga pronarët e mediave.
Të anketuarve iu kërkua të zgjidhnin deri në 3 alternativa për faktorët ndikues në cënimin e lirisë së medias, duke lënë mundësinë e shtimit të faktorëve të rinj. 31.5% e të pyeturve zgjodhën si alternativë të tretë përdorimin e medias për t’u pasuruar, 34.5% zgjodhën si alternativë të tretë bizneset që reklamohen në media dhe 21.5% besojnë se ka ndikim edhe nga krimi i organizuar.
Në Barometrin Kombëtar për Lirinë e Medias në Shqipëri të vitit 2020, të publikuar për herë të parë, raportohet se 33% e gazetarëve të pyetur janë kërkcënuar fizikisht dhe 51.5% janë kërcënuar verbalisht, për shkak të punës së tyre.
Punonjësit e medias pjesë e anketës pohojnë se duhet të kenë një sindikatë për të mbrojtur të drejtat e tyre në punë dhe kushte më të mira të punës. Konkretisht, 197 apo 98.5% e të anketuarve ishin pro ngritjes së saj.
68.8% e të anketuarve pohuan se punojnë bazuar në një kontratë të rregullt pune, ndërsa pjesa tjetër prej 30.2% u përgjigjën se nuk kanë një kontratë të rregullt pune apo nuk kanë informacion për marrëdhënien e tyre kontraktuale.
11.5% e të anketuarve pohuan se ishin bullizuar/tallur gjatë punës apo për shkak të saj, në ambientin e punës. Në këtë kategori, shumica e tyre pohuan se kishin më shumë se 10 vite përvojë në punë dhe se sjelljet e bullizmit kishin ndodhur në vitet e para të karrierës.
59% e të anketuarve deklarojnë se punojnë 6 ditë në javë, ndërkohë që 18% e të anketuarve deklarojnë se nuk bëjnë asnjë ditë pushim.
63.5% e të pyeturve deklaruan se bëjnë 14 ose 15 ditë pushim në vit, ndërkohë që vetëm 16.5% e tyre gëzojnë efektivisht pushime të plota vjetore.
15 nga të anketuarit apo 7.5% e totalit deklaruan se ishin ngacmuar seksualisht në vendin e punës. Vetëm në një rast, një prej të anketuarve referoi se kishte qenë prezent gjatë sjelljeve të ngacmimit që u ndodhte personave të tjerë në një redaksi. Të gjithë të anketuarit që pohuan ngacmime seksuale ishin femra.
Pjesa më e madhe e gazetarëve të anketuar ishin femra me 113 pse 56.5% të totalit dhe 87 ose 43.5% meshkuj. Ata u morën në pyetje gjatë korrikut 2021 për vitin 2020.
23% e tyre i përkisnin grupmoshës 20-30 vjeç. 49.5% bënin pjesë në grupmoshën 30-40 vjeç, 23% i përkisnin grupmoshës 40-50 vjeç, në grupmoshën 50-60 vjeç bënin pjesë 4% e të anketuarve, ndërsa 0.5% ishin mbi 60 vjeç.
Të anketuarit u pyetën në një seksion të veçantë mbi perceptimin e tyre sa i përket lirisë së medias në vend në vitin që kaloi dhe sesi ka ndryshuar kjo situatë në raport me vitet e mëparshëm. Ashtu siç del në raportet e Reporterëve Pa Kufij, liria e medias në Shqipëri, pas një përmirësimi relativisht të mirë deri në vitin 2018, u përkeqësua menjëherë në dy vitet e fundit, kur vendi ra nga i 75-ti në botë në të 84-in, një nivel i ngjashëm me atë të vitit 2014.
Përgjigjet e marra në këtë seksion evidentojnë faktorët, që sipas punonjësve të medias ndikuan në vitin 2020 më shumë në këtë drejtim. Pandemia dhe ligji i ashtuquajtur antishpifje u veçuan ndër ngjarjet që ndikuan më shumë në përkeqësimin e situatës.
Në këtë seksion të pyeturit kanë dhënë edhe sugjerimet tyre mbi mënyrat se si mund të ndryshohet
kjo situatë, në të cilat kryesisht i është mëshuar arsimimit më të mirë të gazetarëve.
Rreth 90% e të anketuarve pohuan se ndërhyrjet e qeverisë apo partive politike konsiderohen si faktori kryesor që cenon lirinë e medias, ndërsa pas tyre, në masën 80% renditen interesat e bizneseve të drejtuara nga pronarët e mediave. Të anketuarve iu kërkua të zgjidhnin deri në 3 alternativa për faktorët ndikues në cenimin e lirisë së medias, duke lënë mundësinë e shtimit të faktorëve të rinj.
31.5% e të pyeturve zgjodhën si alternativë të tretë përdorimin e medias për t’u pasuruar, 34.5% zgjodhën si alternativë të tretë bizneset që reklamohen në media dhe 21.5% besojnë se ka ndikim edhe nga krimi i organizuar.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.