Gjatë shekullit të 19-të, aktiviteti i “retro-ecjes” ishte pak më shumë se një hobi i çuditshëm, por sot hulumtimet po zbulojnë se mund të ketë përfitime reale për shëndetin dhe trurin tuaj.
Me një bast për të fituar 20,000 dollarë, një pronar 50-vjeçar i dyqanit të purove i quajtur Patrick Harmon filloi një sfidë në verën e vitit 1915: ai planifikoi të ecte mbrapsht nga San Francisko në New York City.
Me ndihmën e një shoku dhe një pasqyre të vogël makine të ngjitur në gjoks për ta ndihmuar të shihte se ku po shkonte, Harmon bëri udhëtimin prej 6,300 km në 290 ditë, me sa duket duke ecur çdo hap prapa. Harmon pohoi se udhëtimi i bëri kyçet e këmbëve të tij aq të forta sa “do të duhej një goditje me çekiç që për t’i dëmtuar”.
Ndoshta ai kishte të drejtë.
Sipas hulumtimit, ecja mbrapa mund të ketë përfitime befasuese si për shëndetin tuaj fizik ashtu edhe për trurin tuaj, siç ka eksploruar së fundmi Michael Mosley në një episod të fundit të podcast-it të BBC-së dhe emisionit Radio 4 Just One Thing.
Retro-ecja ka një histori të pasur. Ka raporte që datojnë që nga fillimi i shekullit të 19-të të njerëzve që ecin qindra dhe ndonjëherë mijëra km, prapa. Shumë prej tyre ishin rezultat i basteve impulsive dhe të tjerat ishin thjesht përpjekje për të kërkuar të drejtat e mburrjes për një rekord të ri të çuditshëm.
Por për shkak të ndryshimit në biomekanikë, ecja prapa mund të sjellë disa përfitime fizike. Shpesh përdoret në fizioterapi për të lehtësuar dhimbjet e shpinës, problemet e gjurit dhe artritin. Disa studime madje sugjerojnë se ecja prapa mund të ndikojë pozitivisht në aftësitë njohëse si kujtesa, koha e reagimit dhe aftësitë për zgjidhjen e problemeve.
Praktika e ecjes prapa për qëllime shëndetësore mendohet se ka origjinën në Kinën e lashtë, por kohët e fundit ka marrë vëmendje nga studiuesit në SHBA dhe Evropë si një mënyrë për të përmirësuar performancën sportive dhe për të ndërtuar forcën e muskujve.
Janet Dufek, eksperte në biomekanikë në Universitetin e Nevadës në SHBA, ka hulumtuar lëvizjen prapa për më shumë se 20 vjet. Ajo dhe kolegët e saj kanë gjetur se ecja prapa për vetëm 10-15 minuta në ditë gjatë një periudhe katër javore rriti fleksibilitetin e këmbëve të 10 studenteve femra mbipeshë. Ecja mbrapa gjithashtu mund të forcojë muskujt në shpinë, përgjegjës për stabilitetin dhe fleksibilitetin e shtyllës kurrizore. Dhe në një studim tjetër të udhëhequr nga Dufek, një grup prej pesë atletësh vetë-raportuan një reduktim të dhimbjes së shpinës pas periudhave të ecjes prapa.
“Hulumtimi ynë ka treguar se, në mënyrë indirekte, ecja mbrapa ka disa përfitime në lidhje me dhimbjen e shpinës”, thotë Dufek.
Stërvitjet e ecjes prapa dhe vrapimi prapa përdoren tashmë në disa stërvitje sportive, veçanërisht në sportet ekipore dhe në tenis, të cilat kërkojnë shkathtësinë për të lëvizur shpejt përpara, prapa dhe anash. Duke qenë se redukton problemet në nyjet e gjurit ndërsa i forcon, vrapimi retro është gjithashtu i dobishëm për të ndihmuar në mbrojtjen e atletëve nga lëndimet.
Ashtu si atletët, është gjetur se nga ecja retro përfitojnë të moshuarit, të rinjtë, obezët, të sëmurët nga osteoartriti dhe pacientët me dëmtime në ecje. Është zbuluar gjithashtu se ecja mbrapa djeg më shumë kalori sesa ecja përpara.
Por pse është kaq e dobishme?
“Biomekanika e ecjes mbrapa është shumë e ndryshme nga ecja përpara,” thotë Dufek.
Një studim i fundit zbuloi se diapazoni i lëvizjes në nyjet e ijeve dhe të gjurit zvogëlohet shumë gjatë ecjes mbrapa. Kur ecja përpara fillon me kontaktin me thembrën, ecja mbrapa fillon me kontaktin me gishtin e këmbës dhe thembra ndonjëherë nuk kontakton kurrë me tokën. Si rezultat, ndihet më pak ndikim në nyjen e gjurit dhe përdor muskuj të ndryshëm në krahasim me ecjen normale.
Studiuesit kanë gjetur gjithashtu dallime në aktivitetin nervor. Korteksi paraballor, përgjegjës për aftësitë njohëse si vendimmarrja dhe zgjidhja e problemeve, është veçanërisht aktiv kur ecet prapa.
Një studim holandez testoi aftësinë e 38 pjesëmarrësve për të zgjidhur një test i cili përdor stimuj kontradiktore si fjala “blu” me shkronja të kuqe për të ndërhyrë në shpejtësinë e përgjigjes së njerëzve ndaj një kërkese, ndërsa lëvizin mbrapa, përpara ose anash. Ai zbuloi se pjesëmarrësit që ktheheshin mbrapa kishin kohët më të shpejta të reagimit, ndoshta sepse truri i tyre tashmë ishte mësuar të kryente një detyrë të papërshtatshme.
Një studim tjetër arriti në përfundimin se forma të ndryshme të lëvizjes mbrapa, duke përfshirë ecjen mbrapa, shikimin e një videoje të një udhëtimi me tren mbrapa dhe madje edhe thjesht imagjinimin e lëvizjes mbrapa, përmirësonin aftësinë e pjesëmarrësve për të kujtuar informacionin.
Burimi: BBC. Përshtati: Gazeta Si.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
