Të lutem Izrael, mos humb nëpër tunelet e Hamasit

Nga Thomas L. Friedman* - Teksa sot po shikoj luftën Izrael-Hamas në Gaza, ndër mend më kujtohet një nga liderët botërorë që kam admiruar më shumë: Manmohan Singh.

Ai ishte kryeministër i Indisë në fund të nëntorit 2008, kur 10 militantë xhihadistë pakistanezë nga grupi Lashkar-e-Taiba, që besohet gjerësisht se janë të lidhur me inteligjencën ushtarake të Pakistanit, depërtuan në Indi dhe vranë më shumë se 160 njerëz në Mumbai, duke përfshirë 61 persona në dy hotele luksoze. Cila ishte përgjigja ushtarake e Singh ndaj 11 shtatorit të Indisë?

Ai nuk bëri asgjë.

Singh nuk u hakmor kurrë ushtarakisht kundër kombit të Pakistanit apo kampeve Lashkar në Pakistan. Ishte një akt i jashtëzakonshëm kufizimi. Por cila ishte arsyeja? Në librin e tij "Zgjedhjet: Brenda politikës së jashtme të Indisë", ministri i jashtëm i Indisë në atë kohë, Shivshankar Menon, shpjegoi pse, duke theksuar këto pika kyçe:

"Unë vetë bëra presion në atë kohë për një hakmarrje të menjëhershme" kundër bazave xhihadiste ose kundër inteligjencës ushtarake pakistaneze, "e cila ishte qartësisht bashkëpunëtore," shkroi Menon. "Të ndodhte diçka e tillë do të ishte emocionalisht e kënaqshme dhe do të kishte shkuar në njëfarë mënyre drejt fshirjes së turpit të paaftësisë që shfaqën policia dhe agjencitë e sigurisë së Indisë"

"Por, me reflektim të matur, tani besoj se vendimi për të mos u hakmarrë ushtarakisht dhe për t'u përqendruar në zgjidhje diplomatike, por edhe të fshehta ishte i duhuri për atë kohë dhe vend"

Kryesorja ndër arsyet, shpjegoi Menon, ishte se çdo përgjigje ushtarake do të kishte vënë në dukje se sa e egër dhe e tmerrshme do të ishte bastisja ndaj civilëve dhe turistëve indianë

Për më tepër, Menon shkroi, "një sulm indian ndaj Pakistanit do ta kishte dobësuar gjithashtu qeverinë civile në Pakistan, e cila sapo ishte zgjedhur në pushtet dhe që kërkonte një marrëdhënie shumë më të mirë me Indinë sesa vullneti i ushtrisë së Pakistanit”.

Ai vijoi, "Një frikë nga lufta, dhe ndoshta edhe vetë një luftë, ishte pikërisht ajo që Ushtria pakistaneze donte që të mbështeste pozicionin e saj të brendshëm".

Përveç kësaj, ai shkroi, "një luftë, qoftë edhe një luftë e suksesshme, do të kishte imponuar kosto dhe do të kishte frenuar përparimin e ekonomisë indiane pikërisht kur ekonomia botërore në nëntor 2008 ishte në një krizë financiare të paprecedentë".

Në përfundim, tha Menon, "duke mos sulmuar Pakistanin, India ishte e lirë të ndiqte të gjitha mjetet ligjore por edhe të fshehta për të arritur qëllimet e saj për sjelljen e autorëve para drejtësisë, duke bashkuar komunitetin ndërkombëtar në pasojat ndaj Pakistanit si dhe për të forcuar gjasat se një sulm i tillë nuk do të përsëritej”

Unë e kuptoj që Izraeli nuk është Indi - një vend me 1.4 miliardë banorë, që mbulon një territor masiv.

Humbja e më shumë se 160 njerëzve në Mumbai, disa prej tyre turistë, nuk u ndje në çdo shtëpi dhe fshat, siç u ndjenë vdekjet, gjymtimi dhe rrëmbimi i rreth 1,400 izraelitëve nga Hamasi. Pakistani gjithashtu ka armë bërthamore për të penguar hakmarrjen.

Sidoqoftë, mund të shërbejë si reflektim mbi kontrastin midis përgjigjes së Indisë ndaj sulmit terrorist në Mumbai dhe përgjigjes së Izraelit ndaj masakrës së Hamasit.

Pas tmerrit fillestar nga barbarizmi i plotë i sulmit të Hamasit mbi fëmijët izraelitë, të rriturit e moshuar, çfarë ndodhi? Narrativa u zhvendos shpejt në brutalitetin e kundërsulmit izraelit ndaj civilëve të Gazës, mes të cilëve Hamasi është ngulitur. Kundërsulmi masiv izraelit errësoi terrorin e Hamasit dhe në vend të kësaj i bëri ata heronj për disa.

Ajo ka detyruar gjithashtu aleatët e rinj arabë të Izraelit në Marrëveshjet e Abrahamit të distancohen nga shteti hebre.

Ndërkohë, me rreth 360,000 rezervistë të thirrur, ekonomia e Izraelit pothuajse me siguri do të jetë në depresion nëse largimi i Hamasit në Gaza nga Izraeli kërkon muaj, siç është parashikuar.

Tashmë pritet që ekonomia të tkurret më shumë se 10 për qind në bazë vjetore për tre muajt e fundit të vitit. Kjo pasi u rendit nga The Economist si ekonomia e katërt me performancën më të mirë midis shteteve të O.E.C.D. në vitin 2022.

Në nivel personal, unë jam i tmerruar nga reagimi i atyre studentëve dhe progresistëve që u rreshtuan në anën e Hamasit kundër Izraelit - në disa raste, edhe para se ai të hakmerrej - sikur populli hebre nuk kishte të drejtë as për vetëvendosje dhe as për vetëmbrojtje në çdo pjesë të atdheut të tyre stërgjyshorë. Kjo reagim nuk merr parasysh gjithashtu se Izraeli, me të gjitha gabimet e tij, është një shoqëri multikulturore ku pothuajse gjysma e mjekëve të diplomuar sot janë arabë ose druze. Ose që Hamasi është një organizatë militante, islamike që nuk toleron disidencë apo L.G.B.T.Q. dhe i është përkushtuar fshirjes së shtetit hebre nga faqja e dheut.

Kështu që unë kam simpati për zgjedhjet e tmerrshme me të cilat u përball qeveria e Izraelit pas masakrës më të keqe të hebrenjve që nga Holokausti.

Por ishte pikërisht sepse ndoqa nga afër reagimin unik të Singh-ut ndaj sulmeve terroriste në Mumbai, për të menduar se, Izraeli duhet ta kishte quajtur këtë Operacion si ai i ‘Save Our Hostages’ dhe të fokusohej në kapjen dhe vrasjen e rrëmbyesve të fëmijëve dhe gjyshërve. Çdo prind mund ta kuptonte këtë.

Në vend të kësaj, qeveria e Benjamin Netanyahu u fut menjëherë në planin që, siç tha ministri i Mbrojtjes Yoav Gallant, "të zhdukë" Hamasin "nga faqja e dheut". Dhe në tre javë Izraeli ka shkaktuar lehtësisht më shumë se trefishin e numrit të viktimave civile dhe shkatërrimeve në Gaza që pësoi Izraeli, ndërkohë që u angazhua për të marrë kontrollin ushtarak të Gazës - një operacion, në një bazë relative të popullsisë, është afërsisht i barabartë me Shtetet e Bashkuara. Shtetet vendosin pothuajse brenda natës për të pushtuar gjysmën e Meksikës. Plani izraelit, sipas Netanyahut, do të jetë një betejë “e gjatë dhe e vështirë” për të “shkatërruar aftësitë ushtarake dhe qeveritare të Hamasit dhe për të sjellë pengjet në shtëpi”.

Siç thashë, Izraeli nuk është Indi dhe nuk mund të pritet që të kthejë faqen.

Por cili është plani i Netanyahut? Zyrtarët izraelitë me të cilët flas më thonë se dinë dy gjëra me siguri: Hamasi nuk do ta qeverisë më kurrë Gazën dhe Izraeli nuk do të qeverisë Gazën pas Hamasit. Ata sugjerojnë se do të krijojnë një marrëveshje të ngjashme që shihet sot në pjesë të Bregut Perëndimor, me palestinezët në Gaza që administrojnë jetën e përditshme

Ky është një plan gjysmë i pjekur. Kush janë këta palestinezë që do të regjistrohen për të qeverisur Gazën në emër të Izraelit? Çfarë ndodh mëngjesin tjetër pasi një palestinez që punon për Izraelin në Gaza gjendet i vrarë në një rrugicë me një shënim të ngjitur në gjoks: "Tradhtar", me firmën "Hamasi nëntokë".

Për më tepër, kush do të paguajë për kontrollin e Izraelit, kujdesin shëndetësor dhe edukimin e 2.2 milionë banorëve të Gazës? Ju lutemi ngrini dorën nëse mendoni se Bashkimi Evropian, shtetet arabe të Gjirit ose grupi i konsiderueshëm progresiv në Partinë Demokratike në Dhomën e Përfaqësuesve të SHBA-së do të financojë një mbikëqyrje të pacaktuar izraelite të Gazës – ndërsa Netanyahu dhe grupi i tij i supremacistëve hebrenj janë zotuar të aneksojë Bregun Perëndimor pa të drejta të barabarta për palestinezët atje.

Kostoja e okupimit të Gazës mund të mbingarkojë ushtrinë dhe ekonominë izraelite për vitet në vijim.

Mbi të gjitha, si do ta menaxhojë Izraeli një operacion kaq kompleks kur ka besim të ulët te Netanyahu?

Vetëm të shtunën e kaluar ai etiketoi krerët e inteligjencës ushtarake izraelite dhe Shin Bet si përgjegjës për humbjen e sulmit të befasishëm të Hamasit, duke u shfajësuar nga çdo faj. Një ditë më vonë, një publik izraelit i indinjuar e detyroi kryeministrin të tërhiqte akuzat e tij. Por dëmi u bë.

Netanyahu nuk ka një ekip rivalësh që e mbështesin atë. Ai ka një ekip njerëzish që u kërkohet të bëjnë zgjedhje torturuese afatgjata, ndërkohë që e dinë se kryeministri i tyre është një person me karakter kaq të ulët, saqë ai do t'i fajësojë ata për çdo gjë që shkon keq dhe do të marrë të gjitha meritat për çdo gjë që shkon mirë.

Si përmbledhje, i dashur lexues, unë e kuptoj pse Izraeli beson se duhet të shkatërrojë Hamasin dhe në këtë mënyrë të pengojë të tjerët në fqinjësi që të mos mendojnë ndonjëherë për një gjë të tillë.

Por pikëpamja nga Uashingtoni është se udhëheqja e Izraelit nuk ka një plan të zbatueshëm për të fituar ose një udhëheqës që mund të lundrojë streset dhe kompleksitetin e kësaj krize. Izraeli duhet të dijë se toleranca e aleatit të tij amerikan për viktima masive civile në Gaza në një operacion ushtarak të pafund nuk është e pakufizuar. Në fakt, së shpejti mund t'i afrohemi kufirit.

Izraeli duhet ta mbajë të hapur derën për një armëpushim humanitar dhe shkëmbim të të burgosurve që do t'i lejojë Izraelit të ndalojë dhe të reflektojë saktësisht se ku po shkon me operacionin e tij të nxituar ushtarak në Gaza - dhe çmimin që mund të paguajë për një kohë të gjatë.

Kjo është arsyeja pse unë ngre shembullin indian. Për shkak se përdorimi i synuar i forcës me qëllime të kufizuara dhe të arritshme mund t'i shërbejë sigurisë dhe prosperitetit afatgjatë të Izraelit më shumë sesa një luftë pa fund për të zhdukur Hamasin. Të paktën Izraeli duhet t’ia bëjë këtë pyetje vetes.

Ndërkohë, unë dua të shoh liderët e Hamasit të dalin nga tunelet e tyre nën spitale dhe të shikojnë njerëzit e tyre dhe mediat botërore, në sy dhe të na tregojnë të gjithëve pse ata mendonin se ishte një ide kaq e mrekullueshme gjymtimi dhe rrëmbimi i fëmijëve dhe gjysheve izraelite dhe shkaktimi i kësaj goditje e tmerrshme për fëmijët dhe gjyshet e fqinjëve të tyre në Gaza - për të mos përmendur të tyren.

Gjithmonë kam besuar se ju mund ta reduktoni konfliktin izraelito-palestinez që nga fillimi i viteve 1900 në një linjë: konflikt, kohëzgjatje, konflikt, kohëzgjatje, konflikt, kohëzgjatje, konflikt, kohëzgjatje, konflikt dhe afat. Dallimi më i rëndësishëm midis palëve është se çfarë bënë secila gjatë pushimeve.

Izraeli ndërtoi një shoqëri dhe ekonomi mbresëlënëse, edhe nëse kishte të meta, dhe Hamasi mori pothuajse të gjitha burimet e tij dhe ndërtoi tunele sulmi.

Të lutem, Izrael, mos humb në ato tunele.

*Burimi: nytimes, Përshtati: Gazeta "Si"

Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.