Analize

Si do ta kishte vlerësuar Brezhnjevi politikën e jashtme të Putinit?

Edhe ata që nuk e aprovojnë në përgjithësi Vladimir Putinin, e konsiderojnë politikën e tij të jashtme si shumë të suksesshme. Këto suksese përfshijnë marrjen, në vitin 2008, të Osetisë së Jugut dhe Abkhazisë nga Gjeorgjia dhe të Krimesë dhe Donbasit nga Ukraina, në vitin 2014. Përpjekja ruse me kosto të ulët, që fillon në 2015, duke mbajtur Bashar al-Asad të Sirisë në pushtet dhe duke shfrytëzuar fërkimet e Ankarasë me Perëndimin, për të përmirësuar marrëdhëniet ruse me Turqinë, si dhe partneritetin e ngushtë që Putini ka krijuar me presidentin e Kinës, Xi Jinping.

Epoka e Brezhnev (1964-1982), përkundrazi, konsiderohet ende si një "epokë stanjacioni" e cila u karakterizua nga disa dështime të politikës së jashtme Sovjetike - përfshirë përshkallëzimin e armiqësisë me Kinën komuniste, që Richard Nixon dhe Henry Kissinger ishin në gjendje ta shfrytëzonin, duke qenë se ishin mënjanuar nga diplomacia arabo-izraelite për zgjidhjen e konfliktit nga Uashingtoni pas Luftës Arabo-Izraelite 1973, largimi i aleatëve sovjetikë si Egjipti dhe Somalia në kampin Amerikan në vitet 1970 dhe pushtimi katastrofik Sovjetik i Afganistanit që filloi në 1979 që solli një problem të padëshirueshëm për Moskën. Por, po të kishte jetuar për t’i parë këto ngjarje, Brezhnev mund të kishte një mendim skeptik rreth atyre që Putini i konsideron suksese të politikës së jashtme.

Për shembull, Putini padyshim e konsideron ndërhyrjen e tij ushtarake në Siri si një sukses të madh, jo vetëm për të parandaluar rrëzimin e një aleati të ‘’plagosur’’, Bashar al-Assad, por edhe për ta ndihmuar atë të rivendosë kontrollin në pjesën më të madhe të territorit që ai e humbi, përveç ruajtjes së bazës detare të Moskës në bregdetin sirian dhe ndihmën e saj të krijojë një bazë ajrore. Brezhnev mund të theksonte, megjithatë, se kur ai ishte në krye, Bashkimi Sovjetik arriti të ishte fuqia e vetme e jashtme me ndikim në Siri, ndërsa Putini duhet të ndajë ndikimin me Iranin, Turqinë dhe madje edhe Shtetet e Bashkuara.

Në mënyrë të ngjashme, Brezhnev mund të vinte në dukje, ndërsa Bashkimi Sovjetik arriti të ishte aleati i jashtëm kryesor i Libisë pasi Muammar Kadafi erdhi në pushtet në 1969, Rusia tani duhet të ndajë ndikimin në Lindjen e Libisë me Emiratet e Bashkuara Arabe dhe Egjiptin, ndërsa Turqia dhe Katari kanë më shumë ndikimi me rivalët lindorë në Libinë perëndimore.

Në përgjigje, Putini me të drejtë mund të nënvizojë faktin se ndërsa Turqia dhe Rusia po mbështesin palët e kundërta në Siri dhe Libi, ai ka ndihmuar në inkurajimin e një përçarje midis Ankarasë dhe Uashingtonit - veçanërisht përmes shitjes së sistemeve ruse të mbrojtjes ajrore S-400 Turqia e cila ka nervozuar aq shumë qeverinë e SHBA sa që ka anuluar shitjen e avionëve luftarakë F-35 në Ankara. Brezhnev mund të përgjigjet duke vënë në dukje se, me gjithë përplasjet Presidentit turk Rexhep Tajip Erdogan me Perëndimin, Turqia jo vetëm që mbetet anëtare e NATO-s por u përfshi shumë në Kaukazin e Jugut gjatë konfliktit Armeno-Azerbajxhanor të vitit 2020 dhe po mbështet qeverinë anti-ruse në Ukrainë. Nga këndvështrimi i Brezhnjevit, mund të duket sikur Erdoğan është ai që përfiton nga Putini, dhe jo anasjelltas.

Aneksimi i Osetisë së Jugut dhe Abkhazisë në 2008 dhe Krimesë dhe rajonit Donbass nga Ukraina në 2014 janë qartë arritje për të cilat Putini është jashtëzakonisht krenar. Nga këndvështrimi i Brezhnevit, megjithatë, ata mund të duken dështime. Ndërsa nuk ishte qartë faji i Putinit që Bashkimi Sovjetik u shpërbë në 1991, Brezhnev mund të kishte theksuar se rikthimi i të gjithë Ukrainës dhe Gjeorgjisë (si dhe republikave të tjera jo-ruse që u bënë të pavarura) nën sundimin e Moskës do të ishte e preferueshme për të duke marrë pjesë të vogla të tyre dhe duke siguruar kështu armiqësi ukrainase dhe gjeorgjiane ndaj Rusisë dhe mbështetje në Perëndim që mund të mos kishte ndodhur ndryshe.

Putini padyshim e konsideron si një nga arritjet e tij më të mëdha partneritetin e ngushtë që ai ka krijuar me Presidentin kinez Xi Jinping, duke i dhënë fund asaj që mbeti nga partneriteti kino-amerikan që u zhvillua në fillim të viteve 1970 nën mbikëqyrjen e Brezhnev. Në përgjigje, sidoqoftë, Brezhnev mund të tregonte se përçarja Sino-Sovjetike u zhvillua gjatë viteve 1950 në epokën e Hrushovit shumë përpara fillimit të afrimit kino-amerikan të epokës Nixon-Kissinger dhe se Moska kishte shumë telashe - madje deri në pikë e konfliktit kufitar - me Pekinin në atë kohë kur Kina ishte dukshëm më e dobët se BRSS. Do të ishte e mençur, pra, që Putini të ruhej nga Kina tani që është shumë më e fortë dhe po bëhet gjithnjë e më shumë. Fakti që zyrtarët kinezë dhe burimet e medias duket se pretendojnë për Vladivostokvitin e kaluar sugjeron që Pekini mund të mos e konsiderojë çështjen e kufirit të zgjidhur plotësisht, pa marrë parasysh se çfarë marrëveshje nënshkroi Pekini me Moskën.

As fuqia kineze nuk është vetëm një problem i mundshëm për të ardhmen, mund të theksonte Brezhnev. Kur ai ishte në krye, Bashkimi Sovjetik ishte fuqia e madhe e jashtme me ndikim mbizotërues si në Indi pas luftës kufitare Sino-Indian 1962 ashtu edhe në Vietnam pasi Moska ndihmoi pushtimin e Vietnamit në 1978, që përmbysi regjimin pro-kinez të Khmer Rouge në Kamboxhia, dhe lufta kufitare kino-vietnameze. Në të kundërt, ndërsa New Delhi dhe Hanoi vazhdojnë ta konsiderojnë Pekinin si një kërcënim, të dy janë përgjigjur duke bashkëpunuar gjithnjë e më shumë me Uashingtonin në vend të Moskës, për të cilën ata e dinë se nuk dëshiron të dëmtojë marrëdhëniet e tij me Pekinin. Në të vërtetë, edhe nëse Putini e ka rikthyer imazhin e Rusisë si një fuqi e madhe në Evropë dhe Lindjen e Mesme, Brezhnev mund të theksojë se nën drejtimin e Putin, Rusia është bërë një partner i ri i Kinës në Azi.

Krahasuar me vitet 1990 apo edhe në fillim të viteve 2000, politikat e jashtme të Putinit që nga rinisja e tij e presidencës ruse në 2012 me të vërtetë duket të jenë shumë të suksesshme. Por gjykuar nga arritjet e politikës së jashtme të bëra nga Brezhnev me reputacion të pasuksesshëm, arritjet e Putinit duken shumë më modeste. Kjo është diçka që duhet të kihet parasysh jo vetëm nga ata që janë të prirur të kenë frikë nga Putini, por edhe nga vetë Putini.

Përgatiti: Mendrit Shehu


Copyright © Gazeta “Si”


Më Shumë