.png)
Sanksionet e reja amerikane kundër Turqisë për shkak të blerjes së sistemeve të mbrojtjes ajrore ruse pritet të shkaktojnë dëme të mëdha në industrinë turke të mbrojtjes nëse Ankaraja nuk shkon në Uashington të bëjë kompromis me Uashingtonin për të kufizuar kohëzgjatjen dhe ndikimin e masave.
Sanksionet, bazuar në Aktin e Luftimit të Kundërshtarëve të Amerikës përmes Sanksioneve, u njoftuan më 14 dhjetor, më shumë se një vit pasi Turqia mori sistemin S-400 nga Rusia. Presidenti Donald Trump , i vënë shumë kohë nën kritikat për shkak të tolerancës politike ndaj provokimeve të homologut të tij turk Rexhep Tajip Erdogan, në të vërtetë e befasoi Ankaranë duke dhënë dritën jeshile për sanksionet disa javë para skadimit të mandatit të tij.
Vendimi e bëri Turqinë aleatin e parë të NATO-s që përballet me sanksione dhe vendin e dytë pas Kinës që penalizohet për blerjen e S-400, duke dërguar një sinjal të fortë për vendet e tjera që kanë treguar interes për S-400 si India dhe Katari . Sekretari i Shtetit Mike Pompeo tha se Uashingtoni ka demonstruar vendosmërinë e tij duke mos toleruar transaksione të rëndësishme me sektorin e mbrojtjes të Rusisë.
Sanksionet përfshijnë një ndalimin e eksporteve ushtarake amerikane për ushtrinë turke si dhe një ngrirjen e aseteve për një sërë zyrtarësh të lartë të mbrojtjes.
Dy pikëpamje të ndryshme janë shfaqur në Ankara se si sanksionet do të ndikojnë në industrinë e mbrojtjes së vendit. Figurat pro-qeveritare dhe nacionaliste argumentojnë se sanksionet mund të arrijnë në një embargo të plotë, por lëvizje të ngjashme në të kaluarën kanë shërbyer për të forcuar frymën kombëtare dhe për të gjallëruar industrinë e mbrojtjes së vendit. Kombi nuk ka asgjë për t'u shqetësuar, thonë ata, pasi industria e mbrojtjes e Turqisë është më e fortë se kurrë sot dhe ushtria është e pajisur mirë falë planifikimit afatgjatë. Media pro-qeveritare po propagandon në mënyrë aktive këto argumente, megjithëse realiteti është pak më ndryshe.
Pikëpamja e dytë është se sanksionet do të dëmtojnë keq industrinë turke të mbrojtjes në një periudhë afatmesme prej dy ose tre vjet, megjithëse ndikimi i tyre afatshkurtër gjatë vitit të ardhshëm mund të jetë i kufizuar. Industria e mbrojtjes e Turqisë mbetet e varur nga importet nga Shtetet e Bashkuara. Blerjet e ushtrisë turke nga Shtetet e Bashkuara, përbëjnë 45% të importeve të saj totale ushtarake. Turqia kishte marrë nga SHBA-ja importe me vlerë 648 milion dollarë për forcat ajrore turke, 564 milion dollarë për aviacionin civil dhe 107 milion dollarë për sistemet tokësore.
‘Sanksionet mund të kenë një ndikim shkatërrues nëse vazhdojnë për dy ose tre vjet”, thotë një ekspert turk i mbrojtjes për “Al-Monitor” në kushte anonimiteti.
Pajisjet e forcave ajrore dhe sistemet tokësore janë fushat më të rrezikuara. Për forcat ajrore turke, bashkëpunimi me SHBA-në është thelbësor pasi përfshin modernizimin dhe mirëmbajtjen e avionëve të saj luftarakë F-16.
Për më tepër, sanksionet ka të ngjarë të dekurajojnë palët e treta nga bashkëpunimi me Turqinë, tha eksperti i mbrojtjes. “Embargoja amerikane” ak të ngjarë të dëmtojë rëndë nevojat e Turqisë për blerjen e tankeve dhe avionëve.
Për më tepër, sanksionet e mëtejshme nën administratën e Biden nuk mund të përjashtohen dhe Bashkimi Europian mund të ndjekë shembullin e SHBA-së. Kancelarja gjermane Angela Merkel tha javën e kaluar se BE dëshiron të diskutojë eksportet e armëve në Turqi me aleatët e NATO-s dhe të koordinojë veprimet e saj me administratën e Biden. Pasi udhëheqësit e BE ranë dakord të vendosin sanksione të kufizuara mbi operacionet e kërkimit të gazit në Medhe, por shtyu çdo masë më të ashpër deri në mars.
Përgjigja e Ankarasë ndaj sanksioneve aktuale dhe çdo më tej mund të shkojë nga masa simbolike ose të lehta deri në lëvizje shkallëzuese të tilla si mbyllja e bazës ushtarake amerikane në qytetin jugor të Incirlikut.
A ka vullnet dhe kapacitet Ankaraja për të zgjidhur krizën? Rekordi i politikës së jashtme të qeverisë në vitet e fundit lë pak hapësirë për optimizëm. /Al-Monitor/ Përshtati: Gazeta "Si"/
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
