Nga Gazeta ‘Si’- Rusia e nisi luftën në Ukrainë, ndaj Rusia duhet të paguajë për dëmet që ka shkaktuar.
Ky ishte mesazhi i fortë i Volodymyr Zelensky ndaj liderëve europianë mbrëmë, teksa u kërkoi një “huadhënie” të mbështetur nga 190 miliardë euro (167 miliardë paund) kapital i Bankës Qendrore ruse, i ngrirë në një bankë pastrimi në Belgjikë që nga pushtimi i plotë i Putinit.
“Ashtu siç autoritetet konfiskojnë paratë nga trafikantët e drogës dhe sekuestrojnë armët e terroristëve, edhe asetet ruse duhet të përdoren për t’u mbrojtur nga agresioni rus dhe për të rindërtuar atë që u shkatërrua nga sulmet ruse,” u tha Zelensky aleatëve të tij europianë.
“Është morale. Është e drejtë. Është e ligjshme.”
Por pas negociatave që zgjatën deri vonë në natë, Europa në fund u tërhoq nga ideja për të marrë paratë e Rusisë. Në vend të kësaj, liderët e kontinentit ranë dakord të marrin së bashku një hua më të vogël prej 90 miliardë euro (79 miliardë paund) për të mbajtur përpjekjen e luftës së Ukrainës gjallë.
Kremlini ka mënyrat e veta për t’u kundërpërgjigjur nëse Europa konfiskon kapitalin e tij sovran.
Bisedimet dështuan pasi disa aleatë kyç kundërshtuan pikërisht pjesën “ligjore” të kërkesës së Zelenskyt. Rusia nuk është në gjendje lufte me Europën apo me ndonjë vend tjetër përveç Ukrainës.
Nuk ekziston asnjë gjykatë ndërkombëtare dhe as ndonjë mekanizëm i qartë ligjor për konfiskimin e 290 miliardë eurove (250 miliardë paund) në pasuri sovrane që Kremlini ka depozituar globalisht (përfshirë rreth 24 miliardë paund në Britani, 17 miliardë euro/15 miliardë paund në Francë dhe 5 miliardë dollarë/3.7 miliardë paund në SHBA).
Kështu, kur lufta të përfundojë, Moska do të padisë për rikthimin e parave të saj – dhe sipas ligjit belg, do të fitonte. Kjo, argumentoi Kryeministri belg Bart De Wever, do ta linte vendin e tij përgjegjës për të gjithë shumën, nëse liderët europianë nuk do të binin dakord të ndanin rrezikun së bashku – me fjalë të tjera, ta garantonin huanë me paratë e tyre.
Ata refuzuan, duke u komprometuar vetëm me një hua kolektive më të vogël, vullnetare, dhe duke lënë paratë ruse të paprekura.
Negociatat e zjarrta në Bruksel vunë përballë mbështetësit më të flaktë të Ukrainës – Skandinavia, vendet baltike, Polonia dhe Gjermania – kundër Italisë më të kujdesshme, si dhe kundër Hungarisë dhe Sllovakisë skeptike ndaj Ukrainës, plus Bullgarisë, Maltës, Çekisë dhe vetë Belgjikës.
“Italia, sigurisht, e konsideron të shenjtë parimin që Rusia duhet të paguajë për rindërtimin e vendit që sulmoi,” tha kryeministrja italiane Giorgia Meloni, e cila ka qenë një mbështetëse e zjarrtë e Kievit, por që u shfaq papritur si një ndër kundërshtaret kryesore të huasë së reparacioneve.
“Por ky rezultat duhet arritur mbi baza të forta ligjore.”
Thjesht të konfiskosh pasuritë e armikut nuk është diçka që një civilizim që pretendon të mbrojë shtetin e së drejtës mund të bëjë pa minuar parimet që kërkon të mbrojë.
Kancelari gjerman Friedrich Merz këmbënguli se huaja e reparacioneve ishte “opsioni i vetëm” i Europës për të mbështetur Ukrainën dhe se përdorimi i aseteve ruse do të ishte “një shenjë force dhe vendosmërie”.
Por Merz anashkaloi një mundësi më të qartë – që Europa mund ta gjente vetë këtë para nga PBB-ja e saj vjetore prej 17.9 trilionë euro (15.6 trilionë paund).
“Tani kemi një zgjedhje të thjeshtë: para sot, ose gjak nesër,” ishte paralajmërimi i ashpër i Kryeministrit polak Donald Tusk. “Nuk flas vetëm për Ukrainën, por për Europën.”
Por nëse Tusk ka të drejtë dhe Europa përballet me një kërcënim ekzistencial nga një Kremlin i ringjallur, si ka mundësi që vendet e BE-së nuk mund të fusin dorën në buxhetet e tyre për ta mbështetur Ukrainën?
Zakonisht, Këshilli Europian merr vendime me unanimitet. Por presidentja e Komisionit Europian, Ursula von der Leyen – e cila më herët këtë javë përdori legjislacion emergjent të BE-së për të ngrirë fondet ruse për një kohë të pacaktuar – e vendosi huanë e reparacioneve nën votimin e shumicës së kualifikuar (QMV). Madje edhe kjo manovër procedurale dështoi për ta kaluar huanë.
Ka pasur gjithashtu lobim të fortë nga SHBA, ku bisedimet e radhës në nivel të lartë mes Kremlinit, përfaqësuesve të Shtëpisë së Bardhë dhe ukrainasve do të zhvillohen këtë fundjavë në Miami.
Ekipi i Donald Trump ka ushtruar presion që Europa ta heqë nga tavolina idenë e huasë së reparacioneve dhe të lejojë negociatorët në Miami ta përdorin pasurinë e ngrirë ruse si mjet pazari diplomatik.
Në anën tjetër, Rusia këtë javë nisi një procedurë të hershme ligjore kundër Euroclear, bankës belge që mban shumicën e rezervave ruse në euro. Si rezultat, agjencia ndërkombëtare e rrezikut Fitch paralajmëroi se e vendosi Euroclear nën “monitorim me perspektivë negative”.
Disa liderë europianë kanë paralajmëruar se një sulm mbi paratë ruse mund të shkaktojë një eksod të kapitalit ndërkombëtar nga euro drejt dollarit – duke kërcënuar vetë stabilitetin e euros.
Kremlini ka gjithashtu mënyra të prekshme për t’u hakmarrë. Vlerësohet se midis 127 dhe 288 miliardë dollarë (95–215 miliardë paund) asete perëndimore janë ende të bllokuara në Rusi. Mijëra kompani perëndimore vazhdojnë të operojnë, përfshirë banka si Raiffeisen dhe UniCredit. BP zotëron 19.75% të Rosneft-it. Fitimet e huaja vitin e kaluar ishin 19.5 miliardë dollarë – para që nuk mund të nxirren nga vendi. Kremlini mund t’i konfiskojë ato me lehtësi, duke e bërë Putinin ironikisht më të pasur në likuiditet sesa më parë.
Në fund, ekonomia e Ukrainës varet totalisht nga ndihma perëndimore – dhe me SHBA-në që ka ndërprerë fondet, Europa duhet të marrë përsipër faturën.
Vetëm për të mbajtur shpenzimet aktuale, Ukraina kërkon 137 miliardë euro në 2026 dhe 2027. Madje edhe huaja prej 140 miliardë eurosh që dështoi këtë javë nuk do ta mbulonte boshllëkun.
Me huanë e reparacioneve të vdekur – ose të paktën të bllokuar – mbijetesa financiare e Kievit është më e brishtë se kurrë. Amerikanët po përpiqen të negociojnë paqen, ndërsa Europa ka zgjedhur të vazhdojë financimin e luftës. Kjo e lë Ukrainën të jetojë, fjalë për fjalë, me kohë të huazuar.
Burimi: The Spectator/Përshtati Gazeta Si
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
