Kjo javë shënoi një moment kyç në gjeopolitikën globale, pasi një embargo europiane dhe kufiri i çmimit të G7-së për naftën bruto ruse hynë në fuqi.
Rusia, e përballur me poshtërimin e fuqive perëndimore që diktojnë çmimin që ajo fiton për naftën e saj, kërcënoi të ndalojë eksportet në çdo vend që respekton kufirin e çmimit.
Brenda disa orësh, ndërprerjet e furnizimit ishin të dukshme si një sasi e mbetur e cisternave në radhë në ngushticën e Bosforit. E gjithë kjo zakonisht do t’i kishte sjellë çmimet e naftës ndjeshëm më të larta, veçanërisht vetëm disa javë pasi karteli i OPEC + befasoi tregun duke njoftuar shkurtime të reja të thella të furnizimit.
Megjithatë, të enjten, standardi ndërkombëtar i naftës Brent ra në 76.15 dollarë për fuçi, një nivel i ri i ulët për vitin 2022.
Çfarë po ndodh?
Ndalimi i Europës për importet e naftës së papërpunuar nga Rusia, eksportuesi më i madh i naftës në botë, është një sanksion i vërtetë, që synon të detyrojë Moskën të ndryshojë drejtimin e furnizimeve dhe të ndalojë optikën e shëmtuar të aleatëve të Ukrainës së shkatërruar nga lufta që dërgojnë petrodollarët te Vladimir Putin.
Por plani i kufirit të çmimit të G7 synon të heqë avantazhin. Kur BE-ja njoftoi se do të sanksiononte çdo cisternë që transportonte naftë ruse, qoftë edhe një që lundronte në Azi, pati shqetësime në disa kryeqytete perëndimore se masat do të sillnin një përplasje në eksportet ruse dhe një rritje të çmimeve të naftës.
Politikanët perëndimorë do të pësonin goditjen nga më shumë inflacion. Putini mund të mbledhë më shumë para nga nafta. Tavani i çmimeve, megjithatë, synon të mbajë naftën ruse drejt klientëve dhe kostot e naftës të mos rriten. Masat e tjera të lidhura me kufirin e çmimeve gjithashtu janë zvogëluar, duke u dhënë tregtarëve njëfarë sigurie se flukset do të vazhdojnë kryesisht të pandërprera.
SHBA-ja e bindi BE-në të heqë një klauzolë në sanksionet e saj, për shembull, që do t’i ndalonte anijet të merrnin shërbime detare europiane përgjithmonë nëse thyenin kufirin e çmimit. Dënimi është zvogëluar në një ndalim 90-ditor.
Kufiri, i vendosur në 60 dollarë për fuçi , u projektua “për t’u siguruar që një rritje e mprehtë e çmimit të mos përdoret për të ndarë aleancën dhe për të dobësuar aftësinë për të mbështetur Ukrainën [dhe] për t’u siguruar që nuk ka një aftësi për të rritur të ardhurat e agresori të paguajë për vazhdimin e agresionit”, tha Amos Hochstein, këshilltari i lartë i presidentit amerikan Joe Biden për energjinë.
Rusia ka refuzuar të merret me çdo blerës që dëshiron të përdorë kufirin, por zyrtarët perëndimorë thonë se niveli prej 60 dollarësh ende po i ndihmon rafinerët aziatikë të negociojnë çmime më të ulëta.
“Furnizimi rus në treg mbetet aq i lartë sa në çdo moment gjatë gjithë vitit”, tha Florian Thaler, kreu i OilX, i cili ndjek lëvizjet globale të naftës.
Çdo rënie do të jetë e dukshme vetëm më vonë në tremujorin e parë të 2023, shtoi ai.
Shkurtimet e thella të Opec+ nuk janë aq të thella.
Në tetor, kur Arabia Saudite, Rusia dhe aleatët e tjerë të Opec+ njoftuan një shkurtim prej 2 milionë fuçish në ditë të kuotave të prodhimit – ekuivalente në letër me rreth 2 për qind të furnizimit global – reagimi nga perëndimi ishte i shpejtë.
Riadi ishte në anën e Rusisë në një luftë globale energjetike, sugjeroi Shtëpia e Bardhë.
Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë akuzoi grupin se po rrezikon ekonominë botërore. Por ndërsa inflacioni i udhëhequr nga energjia është ende një problem në ekonomitë perëndimore, pesë javët e fundit sugjerojnë se lëvizja e grupit OPEC+ ishte relativisht mendjemprehtë.
Çmimet e naftës nuk janë rritur, por kanë rënë, duke i shtuar karburant argumentit të bërë nga ministri saudit i energjisë, Princi Abdulaziz bin Salman, se përballë dobësimit të ekonomisë globale, duheshin shkurtime parandaluese për të ndaluar një rënie të mprehtë të tregut.
Shkurtimet aktuale të bëra nga Opec+ kanë qenë gjithashtu më të vogla se numri i titullit të shpallur në Vjenë, pjesërisht për shkak se disa prodhues si Angola dhe Nigeria tashmë po përpiqeshin të arrinin kuotat e tyre.
Në vend të 2 milionë fuçive në ditë të hequra nga tregu, totali është më afër 1 milionë fuçi në ditë, thonë analistët – ende i konsiderueshëm, por jo i mjaftueshëm për të nxjerrë jashtë arinjtë e naftës.
Frika nga kërkesa është duke mposhtur frikën e ofertës
Pas muajsh shqetësimesh për ndërprerjet e furnizimit, tregtarët tani janë fokusuar në frikën e recesionit global, pasi pasojat nga pushtimi rus dhe lufta energjetike në BE po përhapen dhe bankat qendrore garojnë për të rritur normat e interesit për të zbutur inflacionin e arratisur.
Bankat e Wall Street kanë lëshuar perspektiva të kujdesshme ekonomike për vitin 2023.
“Kur flas me klientët, ata duken jashtëzakonisht të kujdesshëm,” tha këtë javë David Solomon, shefi ekzekutiv i Goldman Sachs.
“Shumë CEO po shikojnë të dhënat dhe presin të shohin se çfarë ndodh.”
Politika e Kinës për zero Covid dhe dobësimi i ekonomisë nënkuptojnë se konsumi i saj total i naftës këtë vit do të jetë më i ulët se në vitin 2021, sipas IEA, tkurrja e saj e parë vjetore këtë shekull. Ndërsa ekonomia amerikane mund t’i shpëtojë recesionit, etja e konsumatorëve të saj për benzinë duket se ka arritur kulmin gjithashtu.
Konsumi për këtë periudhë të vitit ka qenë kaq i ulët vetëm një herë më parë në dy dekadat e fundit – në vitin 2020 të goditur nga pandemia e koronavirusit.
Çdo rënie në furnizimin rus mund të jetë e dukshme vetëm vitin e ardhshëm, argumentojnë disa analistë. Dhe kërkesa e dobët e Kinës nuk do të zgjasë, thonë ata.
Ndërkohë, qeveria po mbyll muajt e fundit të shitjeve të naftës nga rezervat e saj emergjente dhe planifikon të fillojë rimbushjen e stokut nëse çmimet e naftës së papërpunuar amerikane bien në 70 dollarë për fuçi.
Burimi: Financial Times/Përshtati Gazeta Si
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
