Zhanret e filmit shpesh kanë kufij të paqartë. Kemi edhe nën-zhanrin e madh të filmave të Krishtlindjeve: në thelb janë filma jodramatikë, të krijuar për t’u shfaqur – në streaming, në kinema ose në TV – para ose gjatë festave të Krishtlindjeve, zakonisht të vendosura në atë periudhë, shpesh midis dekorimeve, dritave, dhuratave dhe bashkimeve familjare.
Vitet kalojnë, kohët, shijet, ndjeshmëritë dhe teknologjitë ndryshojnë, megjithatë filmat e Krishtlindjeve rezistojnë dhe me të vërtetë lulëzojnë: filmat e rinj të Krishtlindjeve janë kthyer në një zakon, ashtu si panetone apo pema.
Ndër të tjera, evolucioni i tyre është i dobishëm duke u bërë vit pas viti, një lloj fotografie e asaj që ka ndodhur dhe ndryshuar në industrinë e madhe të përmbajtjes audiovizive.
Ka kohë që ka pasur një debat të vogël mbi atë se çfarë e bën një film “film Krishtlindjesh”, i cili merr në konsideratë të gjitha format e filmit.
Padyshim, që filmat e Krishtlindjeve janë të gjithë ata që filmojnë ose ripunojnë histori Krishtlindjesh, si p.sh. Këngët e Krishtlindjeve. Sidoqoftë, në njëfarë mënyre, ka nga ata që konsiderojnë gjithashtu filma Krishtlindjesh: “Gremlins” ose “Die Hard”, përkatësisht të publikuara në qershor dhe korrik: për shkak se si komedia me përbindëshat e njohur si mogwai, ashtu edhe filmi aksion në të cilin Bruce Willis duhet të mposhtë një bandë terroristësh që duan të shkatërrojnë një rrokaqiell në Los Anxhelos, ata flasin pak edhe për Krishtlindjet.
Janë të shumta komeditë apo komeditë romantike që dalin në Krishtlindje për t’i parë e gjithë familja para televizorit apo në kinema, në ditët kur është tradicionale që shumëkush të shkojë atje. Ka filma në të cilët Krishtlindjet janë gjithashtu ose mbi të gjitha diçka fetare, të tjerë në të cilët katolicizmi ka pak ose aspak lidhje me të dhe të tjerë që flasin për Hanukkah, festën hebraike që përkon me sezonin e Krishtlindjeve.
Shumica e filmave të Krishtlindjeve janë mjaft kanonikë, të karakterizuar nga një atmosferë e përgjithshme pozitiviteti dhe mirëqenieje.
Në përgjithësi, një film është për Krishtlindje nëse del dhe shihet në atë kohë, nëse nuk kushton shumë, nëse komploti nuk përfundon keq, nëse aksionet nuk janë gjithsesi shumë të larta, nëse flet për dashurinë dhe familjen. Siç shkruante Wall Street Journal, “Filmat e Krishtlindjeve vendosen në kontekste ku asgjë nuk arrin kurrë në një pikë vërtet kritike, ku të bërtiturat nuk lejohen dhe ku personazhet nuk mund të jenë thjesht dramatikë.
Historia e filmave të Krishtlindjeve filloi pak pasi filloi historia e filmave: në 1898 filmi i parë me Santa Claus, i përshkruar si “një film me ambicie të konsiderueshme teknike dhe realizim të shkëlqyer”, me atë që është ndoshta rasti i parë i “aksionit paralel” në një film, në të cilin shfaqen dy ngjarje bashkëkohore.
Në vitin 1900 mbërriti “The Christmas Dream” nga Georges Méliès. Për pjesën më të madhe të gjysmës së parë të shekullit të njëzetë, disa filma konsoliduan zhanrin dhe revolucionarizuan disa filma, deri në gurët e parë të themelit: “It’s a Wonderful Life”, e cila në Shtetet e Bashkuara u publikua më 20 dhjetor 1956 dhe është një film për Krishtlindjet dhe Krishtlindjet, megjithëse pa Santa Claus.
Në dekadat që pasuan, televizioni hapi mundësi për të ripropozuar filma të caktuar çdo Krishtlindje dhe kinemaja vazhdoi të rezistonte, duke u përpjekur të prodhonte disa filma të rinj për Krishtlindje çdo vit.
Megjithatë, ishte mes gjysmës së dytë të viteve ’80 dhe fillimit të viteve ’90 që filmat e Krishtlindjeve patën atë që për shumë ishte periudha e tyre më e mirë.
Kësaj i shtohej edhe shumëzimi i kanaleve televizive dhe si rrjedhojë rritja e ofertës: në Shtetet e Bashkuara filmat e paharrueshëm dhe jo modest të Krishtlindjeve të kanaleve si Hallmark Channel dhe Lifetime janë shumë të famshëm.
Meqenëse në çdo bisedë se si ka ndryshuar kinemaja në një moment vjen Netflix, i cili nga ana e tij fillimisht ka pritur dhe më pas ka bërë filma të Krishtlindjeve për të ofruar në katalogun e tij. Nuk ka pasur ende një film të Krishtlindjeve të Netflix-it, i aftë për t’u bërë një sukses në mbarë botën, për të pasur vazhdime të shumëpritura dhe për të krijuar një vend në zakonet festive të shumë njerëzve, por ndërkohë titujt janë disa dhjetëra dhe gjithçka sugjeron se ata kanë publikun e tyre.
Meqenëse në çdo bisedë se si ka ndryshuar kinemaja në një moment vjen Netflix, i cili nga ana e tij fillimisht ka pritur dhe më pas ka bërë filma të Krishtlindjeve për të ofruar në katalogun e tij, e ndjekur nga shërbime të tjera streaming. Nuk ka pasur ende një film të Krishtlindjeve të Netflix-it, i aftë për t’u bërë një sukses në mbarë botën, për të pasur vazhdime të shumëpritura dhe për të krijuar një vend në zakonet festive të shumë njerëzve.
Në vazhdën e një ndryshimi që ka filluar tashmë diku tjetër, Netflix po përpiqet gjithashtu të bëjë filma të Krishtlindjeve që, duke ruajtur disa karakteristika të zhanrit, përpiqen të jenë më gjithëpërfshirës, për shembull duke treguar për çiftet homoseksuale ose familjet si p.sh. “Single All the Way”.
Në shumëllojshmërinë e tyre të madhe, filmat e Krishtlindjeve vazhdojnë të lulëzojnë. Sepse janë aq pjesë e zakoneve dhe shijeve të një pjese të publikut, saqë kanë gjithmonë nevojë për filma të rinj. Dhe gjithashtu sepse për ata që i bëjnë, këto janë shpesh investime pa kosto të mëdha dhe pa rreziqe të mëdha, për të cilat mjafton të përsëriten formula narrative dhe estetike tashmë të konsoliduara, të cilat shumë njerëz e ndjejnë veçanërisht nevojën në ato javë midis dhjetorit dhe janarit. Formulat që kinemaja dhe televizioni janë ndoshta në gjendje t’i propozojnë më mirë se mediat e tjera.
“Pavarësisht se si ecën ekonomia, nëse ka stabilitet apo kaos, gjithmonë ekziston një dëshirë e jashtëzakonshme për diçka të thjeshtë, jo të sofistikuar dhe të lehtë për t’u parë”, është shprehur disa vjet më parë profesor Robert Thompson i pyetur për këtë çështje nga New York Times: “dhe nëse paketohet si diçka për Krishtlindje, është edhe më mirë”.
Ndërkohë, i intervistuar nga BBC, kritiku i filmit Brandon Grey, autor i librit “I’ll Be Home for Christmas Movies”, tha, duke folur për filmat e Krishtlindjeve të Hallmark: “është një periudhë magjike, në të cilën historia ka pak rëndësi për sa kohë është periudhë Krishtlindjesh, kemi pemën dhe pak borë”, një periudhë në të cilën “shikuesit duhet vetëm të ndihen mirë dhe të qetë për disa orë”.
Prej disa vitesh ka gjithnjë e më shumë filma për Krishtlindje: sipas të dhënave të disponueshme në IMDb, vetëm këtë vit numërohen mbi 200 filma të rinj për kinemanë dhe televizionin me fjalën “Krishtlindje” në titull, dyfish në krahasim me vitin 2016 dhe katër herë më shumë se në vitin 2011. Janë aq shumë, saqë shpesh priten sa më shumë që të jetë e mundur: siç vuri në dukje kritiku i filmit Gabriele Niola, ndonjëherë shkon deri në “përplasje kundër Halloween”.
Meqenëse periudha e Krishtlindjes është veçanërisht fitimprurëse për kinematë, më në fund ka filma, subjektet e të cilave kanë pak ose aspak lidhje me Krishtlindjet, por që – sipas traditës së mirëvendosur – përfitojnë nga dhjetori për të maksimizuar të ardhurat. Në këtë vit kemi “Spider-Man: No Way Home”, “Diabolik”, “West Side Story”, “Belli Ciao”.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
