.png)
Gazeta Si - Pajisjet e tij antisizmike dhe anti-dridhje përdoren për të mbrojtur ndërtesat, urat ose çdo strukturë tjetër.
Nga ura e Storebalt-it në Danimarkë, ura e varur më e gjatë në Evropë, në hapësirën prej 1018 metrash të Urës së Gurëprerësve në Hong Kong në Ospedale del Mare në Napoli, e izoluar në bazë me 327 izolatorë elastomerikë dhe Ura Rion-Antirion në Greqi, e cila krenohet me pajisjet amortizuese mekanike më të gjata në botë që zbutin lëvizjet.
Dhe nëse ajo sferë gjigante prej çeliku e aftë për të balancuar goditjet sizmike dhe goditjet e forta të erës të vendosura në majën e “Taipei 101”, 508 metra e lartë mbi Tajvan, funksionon, merita i takon asaj.
“Kështu funksionon. Edhe një herë, absorbuesi gjigant harmonik brenda e shpëtoi rrokaqiellin nga tërmeti (edhe pse kishte shumë frikë, ka video të ndryshme në internet që tregojnë lëkundjet e rrokaqiellit gjatë lëkundjeve), - thotë Renato Vitaliani, inxhinier ndërtimi dhe profesor i Teknologjisë së Ndërtimit në Universitetin e Padovës, tashmë në pension. - Fip e Padovës ka prodhuar pajisje antisizmike, të cilat që nga viti 1974 përfaqësojnë teknikat më të avancuara për mbrojtjen e urave dhe ndërtesave. Për ‘Taipei 101’, ai projektoi dhe prodhoi tetë shpërndarësit e sferës amortizuese: ata ofrojnë nivelin e duhur të shpërndarjes së energjisë, si kundër erës, ashtu edhe ndaj ngjarjeve sizmike. Unë isha ai që i testova”.
E inauguruar në dhjetor 2004 pas gjashtë vitesh ndërtimi, “Taipei 101” është një kullë prej xhami dhe çeliku 508 metra e lartë e projektuar nga arkitekti tajvanez C.Y. Lee.
Profili i tij i ngjan një kërcelli bambuje në xham jeshil uji, një simbol në kulturën aziatike të forcës dhe jetëgjatësisë dhe emri i tij është për shkak të 101 kateve, ku ka zyra, restorante, shërbime dhe një rotondë në katin e fundit, nga ku mund të shihet panorama e qytetit, plus pesë kate të tjera nëntokë të destinuara për parkim.
“Mbi të gjitha, ai është i pajisur me një pajisje të veçantë për mbrojtjen nga veprimet horizontale të krijuara nga ngjarjet sizmike ose rrëmbimet e forta të erës: një sferë e madhe çeliku e vendosur në krye të strukturës, – shpjegon profesori italian. – Teknikisht, ky sistem quhet TMD. Është fiksuesi më i madh i masës së sintonizuar në botë: një mrekulli e inxhinierisë strukturore që stabilizon strukturën në të cilën është montuar në rast të lëvizjeve të dhunshme të shkaktuara nga dridhjet harmonike".
Për çfarë bëhet fjalë? “TMD është një sferë e madhe çeliku me diametër 5.5 metra e përbërë nga 41 disqe të mbivendosura me diametër të ndryshueshëm dhe me peshë të pabesueshme 660 tonë (ekuivalenti i peshës së dy aeroplanëve Boeing 747). E vendosur në pjesën e sipërme të strukturës, midis kateve 87 dhe 92, ajo shërben për të mbrojtur ndërtesën nga veprimet horizontale të krijuara nga tërmetet dhe era, - vijon Renato Vitaliani. - Sfera, e varur nga kabllot e çelikut të lidhura me strukturën, fillon të lëkundet në drejtim të kundërt me të, duke reduktuar efektivisht efektin e tërmetit, sepse forcat e inercisë që nxitin sferën, kanë drejtim të kundërt në krahasim me ato të mbetura që veprojnë në ndërtesë. Mund të lëkundet me një amplitudë që varion nga një minimum prej 1 centimetër, deri në një maksimum prej një metër e gjysmë në rast të erës së jashtëzakonshme ose ngjarjeve sizmike. Le të themi se përfaqëson versionin modern të rezervuarëve të ujit të rrokaqiejve amerikanë të së kaluarës", - shton ai.
Me një kosto 1.3 miliardë euro, “Taipei 101” u kritikua nga Lin Cheng-horng, një sizmolog nga Universiteti Normal i Tajvanit, i cili, në kohën e ndërtimit të tij, paralajmëroi bashkatdhetarët e tij për rreziqet e shkaktuara nga pesha e rrokaqiellit më të lartë në atë kohë në botë (rreth 700 mijë tonë) dhe presioni i saj i fortë në tokë (pasi pesha është e përqendruar në një zonë të përgjithshme modeste, duke qenë një ndërtesë e zhvilluar vertikalisht).
"Ndërtimi i ‘Taipei 101’ do të rrisë numrin e tërmeteve në ishullin e pretenduar nga Pekini, - argumentonte ai, i nxitur nga kinezët, - sepse disa gjetje sugjerojnë se ndërtesa është ndërtuar pikërisht mbi një vend të gabuar”.
Kërkimet e kryera që nga fillimi i punës ndërtimore në rrokaqiell, kulmuan në një studim të botuar nga revista shkencore amerikane “Geophysical Research Letters”.
Sot, “Taipei 101”, simboli i Taipeit modern, është bërë gjithashtu një atraksion turistik, i mbuluar me kristale jeshile të lehta dhe 90 mijë tonë çelik.
Ndryshe nga shumë rrokaqiej të tjerë të pajisur me një “Damper Mass Tuned”, projektuesit në fakt kanë zgjedhur të mos e fshehin pajisjen, por ta vënë atë në ekran. Dhomat ku ndodhet kjo mrekulli inxhinierike janë të hapura për publikun dhe mund të vizitohen.
Përshtati: Gazeta “Si”
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
