.png)
Në një lagunë, vetëm 10 minuta me varkë nga Male, kryeqyteti i Maldives, po ndërtohet një qytet lundrues, mjaft i madh për të strehuar 20,000 njerëz.
I projektuar në një model të ngjashëm me trurin, qyteti do të përbëhet nga 5000 njësi lundruese duke përfshirë shtëpi, restorante, dyqane dhe shkolla, me kanale që kalojnë në mes. Njësitë e para do të zbulohen këtë muaj, me banorët që fillojnë të lëvizin në fillim të vitit 2024 dhe i gjithë qyteti do të përfundojë deri në vitin 2027.
Projekti, një sipërmarrje e përbashkët midis kompanisë ndërtuese Dutch Docklands dhe Qeverisë së Maldiveve, nuk është menduar si një eksperiment ose një vizion futurist. Ai po ndërtohet si një zgjidhje praktike për realitetin e ashpër të rritjes së nivelit të detit.
Një arkipelag me 1,190 ishuj të ulët, Maldivet janë një nga vendet më të cenueshme në botë ndaj ndryshimeve klimatike. Tetëdhjetë përqind e sipërfaqes së saj tokësore është më pak se një metër mbi nivelin e detit dhe me nivelet e parashikuara të rriten deri në një metër deri në fund të shekullit, pothuajse i gjithë vendi mund të zhytet në ujë.
“Por nëse një qytet noton, ai mund të shpëtojë nga ndryshimet klimatike. Kjo është "shpresa e re" për më shumë se gjysmë milioni banorë të Maldiveve”, tha Koen Olthuis, themeluesi i Ëaterstudio, firma e arkitekturës që projektoi qytetin.
"Ky projekt do të tregojë se qytetet në ujë janë të sigurta”, tha ai.
I lindur dhe i edukuar në Holandë ku rreth një e treta e tokës ndodhet nën nivelin e detit, Olthuis ka qenë afër ujit gjatë gjithë jetës së tij. Familja e nënës së tij ishin ndërtues anijesh dhe babai i tij vjen nga një familje arkitektësh dhe inxhinierësh, kështu që dukej e natyrshme kombinimi i të dyjave, tha ai. Në vitin 2003, Olthuis themeloi Ëaterstudio, një firmë arkitekturore e dedikuar tërësisht për ndërtimin mbi ujë.
Në atë kohë ishin të pranishme shenjat e ndryshimit të klimës, por nuk konsiderohej një çështje mjaft e madhe që të mund të ndërtoje një kompani rreth saj, tha ai. Problemi më i madh atëherë ishte hapësira: qytetet po zgjeroheshin, por toka e përshtatshme për zhvillim të ri urban po mbaronte.
Megjithatë, vitet e fundit, ndryshimi i klimës është bërë "një katalizator", duke e çuar arkitekturën lundruese në temën kryesore, tha ai. Gjatë dy dekadave të fundit, Ëaterstudio ka projektuar më shumë se 300 shtëpi lundruese, zyra, shkolla dhe qendra të kujdesit shëndetësor në mbarë botën.
Holanda është bërë një qendër për ndërtimet në ujë ku dhe ndodhet selia e Qendrës Globale për Përshtatje (GCA), një organizatë e fokusuar në shkallëzimin e zgjidhjeve të përshtatjes klimatike.
Patrick Verkooijen, CEO i GCA, e sheh arkitekturën lundruese si një zgjidhje praktike dhe ekonomikisht të zgjuar për rritjen e nivelit të detit.
Vitin e kaluar, përmbytjet i kushtuan ekonomisë globale më shumë se 82 miliardë dollarë, sipas agjencisë së risigurimeve Sëiss Re dhe ndërsa ndryshimet klimatike shkaktojnë dëme kudo, kostot pritet të rriten. Një raport nga Instituti Botëror i Burimeve parashikon se deri në vitin 2030, pronat urbane me vlerë më shumë se 700 miliardë dollarë do të ndikohen çdo vit nga përmbytjet bregdetare dhe lumore.
Por pavarësisht vrullit në vitet e fundit, arkitektura lundruese ka ende një rrugë të gjatë për të bërë për sa i përket shkallës dhe përballueshmërisë, tha Verkooijen.
"Ky është hapi tjetër në këtë udhëtim: si mund të rritemi dhe në të njëjtën kohë, si mund të shpejtojmë? Ka një urgjencë për shkallë dhe shpejtësi".
Një qytet normal, vetëm në det
Projekti i Maldiveve synon t'i arrijë të dyja, duke ndërtuar një qytet për 20,000 njerëz në më pak se pesë vjet. Plane të tjera për qytetet lundruese janë nisur, si Oceanix City në Busan, Koreja e Jugut, dhe një seri ishujsh lundrues në Detin Baltik të zhvilluara nga kompania holandeze Blue21, por asnjë nuk konkurron me këtë shkallë dhe afat kohor.
Qyteti i Ëaterstudio është krijuar për të tërhequr njerëzit vendas me shtëpitë e tij në ngjyrë ylberi, ballkonet e gjera dhe pamjet buzë detit. Banorët do të lëvizin me varka, ose mund të ecin, çiklojnë ose ngasin skuterë elektrikë ose karroca përgjatë rrugëve me rërë.
Ai ofron hapësirë që është e vështirë të arrihet në kryeqytet. Male është një nga qytetet me popullsi më të dendur në botë, me më shumë se 200,000 njerëz të ngjeshur në një zonë prej rreth tetë kilometrash katrorë.
Synimi është që qyteti të jetë i vetë-mjaftueshëm dhe të ketë të njëjtat funksione si një në tokë. Do të ketë energji elektrike, e cila furnizohet kryesisht me energji diellore të prodhuar në vend, dhe ujërat e zeza do të trajtohen në vend dhe do të ripërdoren si pleh organik për bimët. Si një alternativë ndaj ajrit të kondicionuar, qyteti do të përdorë ftohjen e detit me ujë, i cili përfshin nxjerrjen e ujit të ftohtë nga deti i thellë në lagunë, duke ndihmuar në kursimin e energjisë.
Duke zhvilluar një qytet lundrues plotësisht funksional në Maldive, Olthuis shpreson se kjo lloj arkitekture do të çohet në nivelin tjetër. Nuk do të jetë më "arkitekturë e çuditshme" e gjetur në vende luksoze të porositura nga super të pasurit, por një përgjigje ndaj ndryshimeve klimatike dhe urbanizimit, që është edhe praktike dhe e përballueshme.
Burimi: CNN. Përshtati: Gazeta "Si".
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
