Interviste

“Ndarja e detit, Shqipëri-Greqi të ndjekin modelin si me Italinë”

Nga Xhuliana Toci - Kur Greqia dhe Italia nënshkruan pas shumë vite negociatash marrëveshjen për ndarjen e kufirit detar mes tyre, sytë e shumëkujt u kthyen nga Shqipëria.

Presioni i vazhdueshëm për të ndarë “detin” mes dy vendeve, por edhe perdja e misterit që ka rrethuar prej vitesh negociatat, ka bërë që kjo çështje të jetë gjithnjë nën lupën, shpeshherë “qorre” të publikut.

A është kjo marrëveshje një sinjal se shteti grek ka vendosur të mbyllë të gjitha çështjet e hapura me fqinjët? A do të përdorët e njëjta metodologji për ndarjen e zonave detare me Italinë edhe me Shqipërinë?  Kur mund të kemi një  marrëveshje?

Glevin Dervishi, njohës i politikës së jashtme greke në rajon dhe një nga anëtarët e ekipit shqiptar në negociatat dypalëshe Tiranë-Athinë kur ministër i Jashtëm ishte Ditmir Bushati, thotë në një intervistë me Gazetën Si se marrëveshja e fundit mes Greqisë dhe Italisë krijon një moment shumë pozitiv për përmbylljen e paktit të detit mes dy vdendeve tona.

Eksperti thekson se metodologjia e përdorur nga Roma dhe Athina, do të ishte më e përshtatshmja edhe për delimitimin e kufirit detar mes vendit tonë dhe Greqisë, duke siguruar një ndarje të drejtë.

 “Vija e mesme e korrektuar është metodologjia e cila i shkon përshtat edhe interesit tonë kombëtar për delimitimin mes nesh dhe Greqisë. Ndaj dhe negociata e re synon që të prodhojë një vijë delimituese të mbështetur në metodologjinë e vijës së mesme të korrektuar çka do të prodhonte një ndarje të drejtë mes palëve. Marrëveshja e arritur mes Greqisë dhe Italisë prodhon dhe një efekt tjetër pozitiv, pasi ajo hap mundësinë që edhe ne të përfundojmë ndarjen e ZEE me Italinë, sepse në marrëveshjen e vitit 1992 me Italinë ne kemi delimituar vetëm Shelfin Kontinental", thotë ai.

Duke u ndalur tek negociatat mes dy ish-ministrave të jashtëm, zotit Nikos Kotzias, dhe Ditmir Bushatin, Dervishi zbulon për gazetën se të dyja vendet ishin pranë arritjes së një marrëveshjeje jo vetëm për ndarjen e zonave detare, por të gjitha çështjeve të hapura, përfshirë heqjen e ligjit të luftës dhe çështjen çame.

Ai ka zbuluar se Greqia i ka vënë në dispozicion palës shqiptare draftin e abrogimit të ligjit të luftës, duke nxjerrë nga qorrësaku marrëdhëniet mes dy popujve fqinjë dhe duke bërë të mundur heqjen nga sekuestroja të të gjithë pronave të shtetasve shqiptarë, që vazhdon që nga 1940. Por, siç thekson edhe Dervishi, largimi i dy ministrave ngadalësoi ndjeshëm procesin e zgjidhjes së çështjeve të hapura mes dy palëve.

Zoti Dervishi, pas nënshkrimit të marrëveshjes me Italinë, ministri i Jashtëm grek, Nikos Dendias deklaroi se tanimë Athina zyrtare do të fokusohet tek mbyllja e çështjes së kufirit detar me Egjiptin, dhe pastaj me vendit tonë. Si vjen ky pakt në raportet Tiranë-Athinë?

Greqia dhe Italia nënshkruan në datë 9 qershor 2020 marreveshjen për delimitimin e ZEE, e cila finalizon kuadrin dypalësh mbi delimitimin e hapësirave detare së bashku me marrëveshjen e mëparshme atë të delimitimit të Shelfit Kontinental mes të dy vendeve të nënshkruar në 24 maj 1977. Kjo marrëveshje përveç plotësimit të kuadrit ligjor dypalësh në delimitimin e hapësirave detare, mbart dhe një simbolikë të veçantë për Greqinë si një shtet me dalje të mëdha në të paktën 3 dete. Ajo vjen në vazhdën e objektivave strategjikë të politikës së jashtme greke në rajon sa i takon delimitimit të hapësirave detare me fqinjët e afërt si dhe në mënyrë figurative Greqia heq nga lista e çështjeve të hapura me fqinjët një dosje për të cilën negocion prej dekadash, ç’ka i jep asaj mundësinë që të përqëndrohet në frontet e tjera. Nga pikëpamja e interesit kombëtar dhe në lojën e madhe të Egjeut-Mesdheut Lindor, Greqia lëshon një mesazh të qartë të angazhimit të saj për të zgjidhur çështjet e delimitimit të hapësirave detare jo vetëm përball Turqisë, por edhe vendeve të tjera me të cilat është e angazhuar në negociata për delimitim. Sa i takon radhës së përcaktuar nga Ministri Dendias ku në radhë shihet përmbyllja e një marrëveshje me Egjiptin e më pas me Shqipërinë shkon gjithashtu në logjikën e intersave primare strategjike të Greqisë ku Egjeu dhe Mesdheu Lindor janë interes i dorës së parë për sigurinë kombëtare greke. Përmbyllja e negocitave me Egjiptin përveç raporteve tradicionale të mira greko-egjiptiane reflekton edhe nevojën e balancimit të sipërmarrjes turke pas nënshkrimit të marrëveshjes jo pak të kontestuar nga ana e Greqisë të asaj mes Turqisë dhe Libisë për delimitimin e Shelfit Kontinenal dhe ZEE.

Glevin Dervishi, Gazeta Si, 2020

A mendoni se mund të kemi një impuls të ri mes dy vendeve tona për rifillimin e bisedimeve mes dy palëve për ndarjen e Zonave Detare?

Ndryshe nga sa është perceptuar në opinionin tonë publik dhe mediatik se përmbyllja e një marrëveshje mes Shqipërisë dhe Greqisë, është Greqia e avantazhuar, mendoj se nga arritja e një marrëveshje të drejtë për delimitmin e hapësirave detare mes dy vendeve është në fakt në interes të të dy vendeve tona. Ndarja e zonave detare përbën interes strategjik për çdo vend, pasi definimi i këtyre zonave për dy shtete që kanë ratifikuar Konventën e Montego Bay u mundëson atyre ushtrimin e sovranitetit të plotë dhe të drejta sovrane në një zonë të përcaktuar qartë me koordinata dhe shfrytëzimin e plotë të resurseve natyrore. Në kushtet e mosdelimitimit të Zonës Ekonomike Ekskluzive në bazë të së drejtës ndërkombëtare, palët e kanë të pamundur që të eksplorojnë në mënyrë unilaterale pranë zonave kufitare.

Shqipëria dhe Greqia janë shtete bregdetar kufitare dhe ndajnë mes tyre Det Territorial, natyrisht Shelf Kontinental dhe Zonë Ekonomike Ekskluzive, ndaj duhet të delimitojnë kufijtë për të tre këto komponentë. Gjithashtu Shqipëria ka të njëjtën çështje të papërcaktuar edhe me Malin e Zi, pasi edhe me kufijtë verior të përcaktuar sipas Aktit final të caktimit të kufijve të Shqipërisë i 26 korrikut 1926, i cili përcaktoi/demarkoi kufijtë tokësorë veriorë dhe verilindorë të Shqipërisë, i nënshkruar nga Franca, Italia, Japonia, Britania e Madhe, Mbretëria Serbo-Kroato-Sllovene, Shqipëria dhe nga Greqia si palë e interesuar, kemi të njëjtin fenomen të ndarjes së kufirit detar me Malin e Zi i cili duhet të kryhet sipas kritereve të Montego Bay 1982. Përfundimi i procesit të delimitimit të hapësirave detare duhet të jetë një çështje e rëndësisë strategjike për Shqipërinë jo vetëm prej faktit që do të ndajmë qartë zonat me fqinjët, ushtrojmë sovranitet të plotë dhe të drejta zovrane, por është edhe në themel të politikës së fqinjësisë së mirë në kuadër të procesit të integrimit në BE, ndaj duhet të kapim ritimin duke gjeneruar konsensus kombëtar për çështje të tilla me interes strategjik. Madje mund të them që fqinjët tanë në rajon përveç Greqisë dhe Italisë apo Mali i Zi, Kroacia dhe Sllovenia kanë vite që janë përfshirë në negociata të tilla dhe ne jemi disi të vonuar në nisjen e proceseve të tilla me fqinjët.

Duke parë paktin me Italinë, vërejmë se ai është i bazuar tek marrëveshja e arritur në vitin 1997, duke zbatuar rregullim e vijës së mesme të korrektuar. A mendoni se e njëjta metodologji mund të përdoret edhe në bisedimet me palën shqiptare?

Greqia dhe Italia kishin nënshkruar marrëveshje të veçantë vetëm për delimitimin e Shelfit Kontinental në 1977 dhe pas gati 43 vitesh përmbyllën marrëveshjen edhe për delimitimin e ZEE. Natyrisht si dy vende që kanë një distancë mbi 24 milje nga njëra tjetra, ndryshe nga ne me Greqinë, Italia dhe Greqia nuk ndajnë Detin Territorial, ndaj dhe nga të tre komponentët kanë ndarë vetëm dy. Për kryerjen e një delimitimi të hapësirave detare ka rëndësi që shtetet të definojnë vijën e drejtë bazë e cila mund të jetë normale/natyrale ose e kombinuar, konform përcaktimeve të konventës, çka më pas ndihmon në ndërtimin e vijës delimituese me distanca të barabarta, së cilës i bëhen modifikime, duke marrë në konsideratë dhe elemente të veçanta, siç janë gjeografia e terrenit ose titujt historik. Nisur nga fakti që në marrëveshjne e vitit 1977 mes Greqisë dhe Italisë kemi të bëjmë me një ndarje ku janë përballë toka kontinentale italiane me një ishull grek, në bazë të parimit të ndarjes së drejtë vija delimituese është spostuar në drejtim të ishullit grek Othonoi. Dhënia e një efekti jo të plotë për ishullin e Othonoit ka shkaktuar një modifikim të vijës me distanca të barabarta drejt një zgjidhjeje të drejtë në 55,9 milje (103,53 km), nga 268 milje detare vijë delimituese. Kjo i ka dhënë Italisë një përfitim prej 28,39 miljesh (97,37 km2). Praktikisht kjo ka sjell vendosjen e një precedenti nga pikëmapja e së drejtës ndërkombëtare për delimitimin e Shelfit Kontinental të Othonoit, ç’ka për fat të keq ky precedent në uljen e peshës së Othonoit nuk u mor në konsideratë në negociatën mes nesh dhe Greqisë në vitin 2009. Nisur nga fakti që metodologjia e delimitimit të Shelfit Kontinental mes Greqisë dhe Italisë të 1977 për Othonin është ajo e vijës së mesme të korrektuar, gjasat janë që edhe në marrëveshjen e 9 qershorit 2020 të jetë përdorur e njëjta metodologji, por kjo duhet verifikuar kur të publikohet marrëveshja! Vija e mesme e korrektuar është metodologjia e cila i shkon përshtat edhe interesit tonë kombëtar për delimitimin mes nesh dhe Greqisë. Marrëveshja e arritur mes Greqisë dhe Italisë prodhon dhe një efekt tjetër pozitiv, pasi ajo hap mundësinë që edhe ne të përfundojmë ndarjen e ZEE me Italinë, sepse në marrëveshjen e vitit 1992 me Italinë ne kemi delimituar vetëm Shelfin Kontinental.

Dy javë pasi dha dorëheqjen, ish-ministri i Jashtëm grek, Nikos Kotzias, deklaroi se ai dhe ish-ministri Ditmir Bushati kishin mbyllur pothuajse gjithçka, por se problemi qëndronte tek pala shqiptare (për shkak të mungesës së Gjykatës Kushtetuese dhe përplasjet mes kryeministrit Edi Rama dhe presidentit Ilir Meta.) A qëndronte vërtet problemi në Tiranë dhe a u ndaluan bisedimet për shkak të tensioneve kryeministri-presidencë?

Ish-ministrat e Jashtëm të Shqipërisë dhe Greqisë, Ditmir Bushati dhe Nikos Kotzias. Foto arkiv. Gazeta Si, qershor 2020

Dua të ritheksoi si një hap jashtëzakonisht me interes për vendin tonë faktin që procesi dinamik dy palësh në të cilën u angazhua Shqipëria dhe Greqia kryesisht pas vitit 2016 mes dy ish MPJ Bushati-Kotzias, mundësoi pranimin nga ana e Greqisë të nevojës për të lidhur një marrëveshje të re pas rrëzimit nga ana e vendimit të Gjykatës Kushtetuese të Shqipërisë në vitin 2010 të marrëshejes së parë. Me nisjen e negociatës në vitin 2018 pas dhënie së autorizimit nga ana e Presidentit të Republikës, Shqipëria dhe Greqia nisën zyrtarisht një negociatë të re për të realizuar një marrëveshje të re të delimitimit të zonave detare me aplikimin e një metodologjie të re siç e parsheh dhe vendimi i Gjykatës Kushtetuese të vitit 2010. Pas zhvillimit të disa raundeve negociuese mes dy ekipeve teknike ku për hir të së vërtetës u arrit një progres i kujdesshëm dhe ku janë adresuar pjesa solide e interesave të të dy palëve, ndodhën ndryshime politike në vendin fqinj dhe tashmë pritet që procesi të riaktivizohet sërish.

Natyra e negociatave për delimitim është komplekse sepse ato kanë disa anë ku përveç teknikaliteteve i bashkëshoqëron edhe momenti politik, interlokutorët, dinamikat e brendshme dhe faktori kohë. Historia ka treguar që negociata të tilla vijojnë për një kohë të gjatë sepse natyra specifike e proceseve delimituese është e atillë që mpleks shumë element. Më vjen mirë që në MPJ të Shqipërisë tashmë me nisjen e procesit të ri në vitin 2018 është ndërtuar dhe konsoliduar një praktikë e plotë për delimitimin me Greqinë. Janë administruar mijra faqe dokumentacion, analiza, ekspertizë vëndase dhe e huaj, studime tërësore gjeologjike, hartografike, juridike, hidrokarburesh, të jetës së gjallë, navigacioni detar, navigacioni ajror, studime të gjeohapësirës, arkiologjisë nënujore, dokumenta arkivore, material nga ekspertë të pavarur jashtë ekipit negociator, si dhe është pajisur ekipi negociues me një nga sistemet më modern në botë për kryerjen e llogaritjeve për hapesirat delimituese të cilat kanë konsoliduar pozicionin e palës tonë në këtë negociatë.

Si në Athinë ashtu edhe në Tiranë është e vështirë të thuhet saktësisht se çfarë është arritur në takimet e përsëritura të dy ish-ministrave të jashtëm, dhe mbi të gjitha se çfarë është lënë në mes me largimin e tyre. A do të kishin një marrëveshje përfundimtare nëse të dy ministrat do të kishin qëndruar në detyrë?

Siç e thash dhe më sipër, në negociatat ndërshtetërore faktori njeri është esencial dhe palët investohen në ndërtimin e një raporti besimi që mundëson një klimë pune të shëndetshme mes ekipeve respektive dhe shpesh roli i lidershipit politik në negociatë është sa ndihmues edhe bllokues. Proceset e nisuara që në vitin 2013-2014, por të intensifikuara më pas gjatë vitit 2016 ku u shkëmbyen non-paper respektiv mes palëve, nuk kishin për produkt të tyrin vetëm fillimin e një negociate të re për delimitimin e hapësirave detare. Për të arritur në pikën e angazhimit intensiv dypalësh u desh që të kalonim nëpër disa stade specifike dhe me dy qeveri të ndryshme në Athinë, atë të koalicionit ND-PASOK deri në 2015 dhe më pas me SYRIZA. Vendosëm në zbatim “politikën e hapave të vegjël”, dhe falë një vullneti politik të përbashkët vendosëm në veprim një aksion diplomatik të përqendruar te arritja e rezultateve konkrete dhe jo te retorikat e enjtura me pathos nacionalist. U ra dakord që të filloj puna për një sërë komisionesh si ai i varrezave të ushtarëve grek, rishikimi i teksteve shkollore, komisioni për çështjet konsullore, transportit. Qëndrimet tona konsistente treguan se me Greqinë mund të diskutojmë si palë të barabarta për të gjitha çështjet pa drojë dhe pa komplekse.

Proceset intensive kaluan në një fazë të re kur ramë dakord që mes nesh të shkëmbejmë nga një non-paper në të cilat u paraqitën të gjitha çështjet që palët mendonin se duhet të trajtohen dhe të gjenden zgjidhje. Shkëmbimi i non-paper u shoqërua dhe me dakordësinë për ngritjen e një mekanizmi permanent dypalësh në nivel sekretarësh të përgjithshëm të ministrive të jashtme, i cili do ti paraprinte dialogut në nivel ministrash të jashtëm që u zhvillua në Kretë dhe në Korçë, ku u trajtuan të gjitha çështjet dhe ku arritëm që pas shumë përpjekjesh të skicojmë një rrugë dhe një kalendar për zgjidhjen e çështjeve dypalëshe. Nga ky proces ku u negociua për një paketë të gjërë çështjesh u arritën që të adresohen disa problematika, u zgjidhën disa çështje, u dakordësua rruga e zgjidhjes për disa të tjera si më poshtë: 

Pas gati 80 vitesh që nga vendosja e Ligjit të Luftës dhe Sekuestros Konservative pala greke jo vetëm që pranoj që Ligji i Luftës ekziston, por u angazhua në heqjen e Ligjit të Luftës si dhe rrugët që do të ndiqen për fitimin efektiv të të drejtave që burojnë nga heqja e Ligjit të Luftës dhe sekuestros konservative. Madje për herë të parë pala greke paraqiti dhe draft dekretin për abrogimin e tij. U trajtua gjerësisht Çështja Çame si një çështje e të drejtave të njeriut dhe mënyrën sesi palët mund të shkojnë drejtë një trajtimi të pranueshëm për këtë çështje brenda parashikimeve të së drejtës ndërkombëtare, pavarësisht diferencave. Pas vendosjes së garancive të nevojshme teknike dhe shkencore nisi puna në terren për zhvarrimin, identifikimin dhe rivarrimin e ushtarëve grek të rënë në Shqipëri gjatë Luftës Italo-Greke, një detyrim ky për shtetin shqiptar nga marrëveshja e nënshkruar në vitin 2009.

Në 27 shkurt 2018 Republika Greke depozitoi në Hagë heqjen e rezervës për përdorimin e vulës apostile nga ana e Shqipërisë për dokumentet që lëshoheshin nga autoritetet shqiptare për përdorim në Greqi. Gjithashtu u bë e mundur që të zgjidhej problematika e regjistrimit të fëmijëve shqiptarë të lindur në Greqi nga një ose të dy prindërit që nuk kanë leje qëndrimi në shtetin fqinj. Një zgjidhje e cila mundësoi regjistrimin e mijëra fëmijëve shqiptar dhe pajisjen me pas të tyre me dokumenta identiteti shqiptare për udhëtim.

Nuk duhet harruar fakti që në maj të vitit 2014 me palën greke u arrit që të finalizohej marrëveshja për përdorimin e toponimeve zyrtare në dokumentat e udhëtimit në shtetet respektive sipas konventës së ICAO. Në 11 maj 2018 u bë e mundur nënshkrimi i marrëveshjes për njohjen e ndërsjell të patentave, e cila kishte që në vitin 2012 që kishte nisur negocimi.

Palët kanë vijuar punën për dy draft marrëveshjet në lidhje me kufirin tokësor (“Për rindërtimin, riparimin, dhe mirëmbajtjen e vijës kufitare dhe shenjave kufitare në kufirin shqiptaro grek”; si dhe “Për masat për parandalimin dhe zgjidhjen e incidenteve në kufirin shtetëror shqiptaro grek”). Të dy këto marrëveshje kanë që në vitin 1953 që kanë ngelur pezull dhe më në fund u futën në rrugën e ecurisë teknike të përfundimit të tyre.

Në mars 2018 nisi negociata e re për një marrëveshje të re, mbi parime të reja për delimitimin e zonave detare mes dy vendeve. Traktati i Miqësisë, Sigurisë dhe Bashkëpunimit do të vijoj të jetë në fuqi deri në vitin 2023 (pasi siç thuhet në traktat ai ka vlerë deri në vitin 2023 deri sa palët nuk e denoncojnë atë), dhe ndërkohë do të punohet për hartimin e dokumentit të ri. Traktatin e ri i Miqësisë do të synojë ngritjen e bashkëpunimit në nivel të Partneritetit Strategjik dypalësh duke përcaktuar edhe mekanizmat për institucionalizimin e këtij partneriteti. Është diskutuar dhe janë shtruar për zgjidhje një sërë çështjesh të përditshmërisë, mbrojtjes sociale, arsimimit, lirive themelore dhe të drejtave të komunitetit shqiptar që jeton në Greqi si dhe minoritetit grek në Shqipëri.

Eksperti Glevin Dervishi, Gazeta Si, 2020

Largimi i dy ministrave Bushati-Kotzias si dhe ndryshimet që pasuan me ardhjen e qeverisë së re greke të ND në vitin 2019 pati një ndikim në ritmin e proceseve negociuese të nisura, por është për tu vlerësuar fakti që edhe pala tjetër ka shprehur predispozitën për të vijuar me proceset negociuese.

Gjatë dorëzimit të postit, Kotzias deklaroi se sipas paktit të “arritur” më Bushatin, Greqia do të zgjeronte me 12 milje sovranitetin e saj detar. Si qendron e vërteta për raporte?

Konventa e së Drejtës së Detit (UNCLOS) e Montego Bay e vitit 1982 përcakton se hapësirat detare mes shteteve përbëhen nga tre komponentë kryesor:

  • Neni 3. Deti Territorial, që janë ujërat e brendshme të një shteti dhe që shkojnë maksimumi deri në 12 milje nga vija e drejtë bazë ose vija natyrale e ujit.
  • Neni 76. Shelfi Kontinental (tabani i fundit i detit deri në thellësitë e shfrytëzimit teknik) që shtrihet deri në 200 milje dhe kufiri i llogaritjes së tij merret milja e 12-të e kufirit të detit territorial.
  • Neni 55. Zona Ekskluzive Ekonomike (ZEE), që vendoset mbi Shelfin Kontinental, e cila shtrihet deri në 200 milje dhe kufiri i llogaritjes së saj merret milja e 12-të e kufirit të detit territorial. ZEE-ja shtrihet nga tabani i detit deri në sipërfaqen e ujit.

Për definimin e këtyre hapësirave duhet që secili shtet bregdetar të nënshkruajë marrëveshje të veçantë ose një marrëveshje që i përfshin të tria hapësirat detare e mësipërme. Po të shohim me kujdes nenin 3 të konventës zgjerimi deri në 12 milje, nuk është një çështje negociate mes dy vendeve. Kjo e drejtë buron nga konventa për të gjitha shtetet që janë palë e saj. Shqipëria me Italinë po ashtu zbaton gjerësinë e 12 miljeve dhe këtë nuk e kanë vendosur me negociatë mes tyre, Italia me Greqinë zbatojnë gjerësinë e 12 miljeve e cila po ashtu nuk është caktuar me negociatë mes palëve edhe pse Greqia e ka gjerësinë e Detit Territorial prej 6 milje.

Kryeministri Mitsotaqis ka shprehur disa herë miratimin e tij për marrëveshjen e arritur në vitin 2009 nga Dora Bakojanis dhe Lulzim Basha. A mendoni se Athina zyrtare mund të përpiqet të vendosë sërish në tryezën e negociatave?

Nisur nga analizimi i fakteve dhe për më tepër që Shqipëria dhe Greqia janë angazhuar zyrtarisht në një negociatë të re të ndryshme nga ajo e vitit 2009, një dakordësi kjo e zyrtarizuar nëpërmjet kanaleve diplomatike, me ekipe negociatore të mandatuara, me disa etapa negociatash të kryera, me materiale të administruara dhe një proces ky që ka pasur zyrtarisht edhe bekimin e SHBA-ve dhe BE-së, nuk ndodh në praktikën diplomatike që shtetet të nisin një negociatë të re dhe pas një rrugëtimi ti kthehen një dokumenti të vjetër i cili për nga pikëpamja juridike tashmë është null. Gjithashtu mendoj që nuk është as në interes të Greqisë apo edhe të Shqipërisë që të shënojnë një tjetër disfatë në besimin e ndërtuar mes tyre me aq mund për të arritur deri në pikën që të fillonin një negociatë të re. Ajo ç’ka është e rëndësishme tashmë është të përmbyllim me maturi një marrëveshje të re, të drejtë, të pranueshme dhe të ratifikueshme për të dyja palët.

Ku ndryshon kjo marrëveshje, nga ajo e negociuar nga ish-ministrat Bushati-Kotzias.Çfarë parimesh janë përdorur në 2009-ën dhe çfarë parimesh janë ndjekur nga zoti Bushati?

Me palën greke gjatë negociatës së re është rënë dakord për të aplikuar parim të ri delimitues i cili është kërkesë edhe e vendimit të Gjykatës Kushtetuese në mënyrë që të arrihet një ndarje e drejtë mes palëve, në respekt të plotë të parashikimeve të Konventës së UNCLOS 1982. Gjithashtu është dakordësuar që të adresohen një sërë çështjesh që janë në interes të të dy palëve me synim arritjen e një marrëveshje që i akomodon interesat e palëve, aplikon parimet e konventës, praktikën ndërkombëtare, por që reflekton edhe realitetin gjeografik të zonës së delimitimit.

Në lidhje me parimin doja të ndalesha dhe njëherë tek marrëveshja e fundit mes Greqisë dhe Italisë për ZEE pasi nisur nga fakti që metodologjia e delimitimit të Shelfit Kontinental mes Greqisë dhe Italisë të 1977 për Othonin është ajo e vijës së mesme të korrektuar, gjasat janë që edhe në marrëveshjen e 9 qershorit 2020 të jetë përdorur e njëjta metodologji, por mbetet për tu parë! Vija e mesme e korrektuar është metodologjia e cila i shkon përshtat edhe interesit tonë kombëtar për delimitimin mes nesh dhe Greqisë. Ndaj dhe negociata e re synon që të prodhojë një vijë delimituese të mbështetur në metodologjinë e vijës së mesme të korrektuar çka do të prodhonte një ndarje të drejtë mes palëve. Marrëveshja e arritur mes Greqisë dhe Italisë prodhon dhe një efekt tjetër pozitiv, pasi ajo hap mundësinë që edhe ne të përfundojmë ndarjen e ZEE me Italinë, sepse në marrëveshjen e vitit 1992 me Italinë ne kemi delimituar vetëm Shelfin Kontinental.

Copyright © Gazeta "Si"

Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e
patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e
autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht
kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës
"Si", në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179
të Ligjit 35/2016.


Copyright © Gazeta “Si”


Lajme të lidhura

Më Shumë