Jacques Henri Lartigue, fotografi që jetoi dy herë

Modeli i mrekullueshëm i fotografisë, i cili u bë i famshëm në moshën shtatëdhjetëvjeçare, festohet edhe në “Casa dei Tre Oci” në Venecia.

Shekulli i njëzetë është i shënuar në histori, është shekulli i luftërave të mëdha dhe i panjohur i tmerrit. Por ky shekull i shkurtër kishte filluar nën kujdesin më të mirë, me një shpërthim të gëzueshëm të gjallërisë që përmbahej në ato pak vite që quhej ‘Belle époque’, shënuar nga një dëshirë e lindur për të jetuar, nga ngacmimi i përparimit dhe mirëqenies; vite të shpejta dhe të çmendura, elegante dhe zhgënjyese si një epokë e re e artë. Në atë fillim të shekullit, një djalë shtatëvjeçar, Zhak Henri Lartigue, pjesë e një familje të pasur pariziane, u shfaq në botë, i armatosur me një aparat fotografik. Me të njëjtën armë në duar, Lartigue ka kaluar nëpër nëntëdhjetë vjet jetë duke portretizuar botën përreth tij, në kërkimin e vazhdueshëm të lumturisë, për atë që ia vlente të jetonte, për momentin fluturues. Fotografitë që Lartigue i ka marrë pa u lodhur si fotograf amator, janë grumbulluar ndër vite, të mbledhura përpikmërisht në qindra albume fotografish personale, të shoqëruara me vizatime, titra, shënime dhe materiale të tjera që u përdorën për të treguar historinë e një jete. Por nëse Lartigue ishte modeli i shkëlqyeshëm i fotografisë, jeta i dha atij mundësinë unike për të jetuar dy jetë.

Pas një karriere si piktor (gjithnjë me kamerën rreth qafës), suksesi i tij si fotograf e befasoi atë në moshën 68 vjeç, kur Moma e New York, në vitin 1963, ekspozoi xhirimet e tij të ‘Eloque Belle’. Ekspozita është një triumf dhe falë suksesit të publikut, Lartigue fillon bashkëpunime të reja në fushën e modës dhe kinemasë, bën miqësi me Richard Avedon dhe Hiro dhe në vitet shtatëdhjetë e tetëdhjetë ai merr atë njohje publike që deri atëherë ai nuk i kishte pasur, duke marrë pjesë edhe në ‘Rencontres Internationales de la Photographie d'Arles’ ku bëhet një pikë referimi për fotografët e rinj: me pak fjalë, fotografi bëhet subjekti i fotografuar.

Në vitin 1970 ai botoi gjithashtu librin e tij “Ditari i një Shekulli”, me ndihmën e Bea Feitler, Harper's Bazaar dhe Richard Avedon: një riinterpretim i historisë përmes fotove të marra gjatë gjithë jetës, duke peshkuar nga albumi familjar dhe teksti, imazhet dhe paraqitja personale dhe miksuese. Rezultati është një vepër arti që shenjtëron Lartigun në sytë e publikut dhe kritikëve.

Historia njerëzore e këtij mjeshtri të veçantë të fotografisë u karakterizua nga butësia: jeta e Lartigue është një kërkim i vazhdueshëm i lumturisë. Duke qenë se ai konsiderohej një fillestar i përjetshëm në sektorin e fotografisë, një “jo profesional”, i lejoi të vinte në të shkrepjet e tij vetëm bukurinë që po kërkonin syri dhe zemra e tij: një botë e përsosur, e përbërë nga bukuria, eleganca dhe intimiteti, i zgjedhur me kujdes në mënyrë që të mos hyjë në rrethin magjik të thjerrëzave çdo gjë që mund të prishë ekuilibrin e përsosur të përbërjes.

Megjithatë, nuk është çështje e imazheve mashtruese, por të jetës së mirë.

Momentet që Lartigue ngrin në film janë momente të vjedhura nga jeta e përditshme, pilula lumturie, momente gëzimi të pastër në të cilat shpeshherë fëmijët dhe të rriturit kërcejnë, nxitojnë në ajër, shëtisin gra të bukura, borgjezia elegante i kalon pushimet e tyre në vende të modës, shkon në gara, luan sport. Si një djalë i përjetshëm, Lartigue është përpjekur me pasion kokëfortë të ndalojë me aparatin e tij “çastin e arratisur të jetës”, të “ruajë” pak nga lumturia e pamasë e jetës, pasi ai ishte në gjendje t’i shpjegonte shoku Ferdinando Scianna. Një lumturi që i takonte deri në fund, si ai diell i vogël që ai vazhdoi të tërheqë në fund të nënshkrimit të tij.

Një ekspozitë e krijuar nga Denis Curti, Marion Perceval dhe Charles-Antoine Revol në Venecia në Casa dei Tre Oci gjithashtu ka kontribuar kohët e fundit në rizbulimin e figurës së Zhak Henri Lartigue. Në mbështetje të ekspozitës “Jacques Henri Lartigue: shpikja e lumturisë”, katalogu i botuar nga Marsilio, përfshin, ndër të tjera, një dëshmi personale të fotografit Ferdinando Scianna mbi mikun e tij Lartigue.

Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.