.png)
Nga Gazeta ‘Si’- Kur presidenti i SHBA Donald Trump u zotua të vendoste tarifa për mallrat e Bashkimit Evropian në fillim të këtij muaji, përgjigja e bllokut ishte e qartë: BE-ja do të përgjigjej “me vendosmëri”.
Por kryeministrja e Italisë, Giorgia Meloni, zgjodhi një qëndrim më pajtues.
“Një përplasje nuk është në interesin e askujt. Kjo është arsyeja pse, unë besoj se dialogu dhe, le të themi, një zgjidhje e balancuar dhe proporcionale është mënyra për t’u marrë me të,”u tha Meloni gazetarëve më 3 shkurt.
Gjatë muajve të fundit, Meloni e ka pozicionuar me kujdes veten si liderja kryesore evropiane më e afërt me Trump, duke rritur kredencialet e saj si një “urë” e mundshme midis administratës së re amerikane dhe Evropës.
Ajo ishte e vetmja kryetare e qeverisë së BE-së e ftuar në inaugurimin e Trump në janar. Në fillim të të njëjtit muaj, ajo e vizitoi atë në Mar-a-Lago, ku Trump e përcaktoi atë si një “grua fantastike” që “e ka marrë vërtet Evropën nga stuhia”.
Trajektorja politike e Melonit gjurmon kalimin e saj nga një drejtuese e krahut të djathtë të një partie me rrënjë neofashiste të pasluftës, në një konservatore më të vrazhdë, veçanërisht në politikën e jashtme, pasi u bë kryeministre. Gjatë rrugës, ajo është bërë një simbol për mënyrat se si e djathta populiste mund të bëhet një forcë qeverisëse pragmatike me marrjen e detyrës.
Provat e pragmatizmit të saj janë të shumta. Ajo mbajti lidhje të ngushta me administratën e ish-presidentit amerikan Joe Biden përpara fitores së Trump. Ajo ka shprehur gjithashtu mbështetjen e saj të palëkundur për sanksionet perëndimore ndaj Rusisë dhe ndihmën ushtarake për Ukrainën me Biden dhe në takimet e saj me presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky, duke thënë në nëntor të vitit të kaluar se Italia nuk do të tërhiqej kurrë në mbështetjen e saj për Ukrainën.
Ndërsa mbështeti të drejtën e Izraelit për t’u mbrojtur pas sulmit brutal të Hamasit më 7 tetor 2023, ajo ka qenë një avokate e fortë e të ashtuquajturës zgjidhje me dy shtete për t’i dhënë fund konfliktit historik midis Izraelit dhe palestinezëve.
Ajo bëri thirrje për një armëpushim dhe lirimin e të gjithë pengjeve të mbajtura nga Hamasi për muaj të tërë. Në dhjetor, ajo u takua gjithashtu në Romë me kreun e Autoritetit Kombëtar Palestinez, Mahmud Abbas, duke u zotuar për përpjekjet italiane për të ndihmuar rindërtimin e Gazës dhe procesin për reformimin dhe forcimin e institucioneve palestineze.
Një kritike e vjetër e Bashkimit Evropian, ajo punoi për të siguruar aleatët e saj se nuk do të ishte një forcë destabilizuese në bllok. Një sukses i dukshëm ishte marrja e ndihmës së Presidentes së Komisionit Evropian Ursula von der Leyen për të frenuar fluksin e emigrantëve nga deti që vinin nga Tunizia në Itali duke marrë ndihmën financiare të komisionit për vendin e Afrikës së Veriut në këmbim të kontrollit më efektiv të brigjeve të tij gati dy vjet më parë.
Pas marrjes së detyrës në tetor 2022, ajo doli si liderja e qeverisë më të qëndrueshme të një vendi të madh evropian, falë dobësisë së brendshme politike të Francës dhe Gjermanisë. Ky është një rol historikisht i pamundur për Italinë – dhe shoqëruar me mbivendosjen e pikëpamjeve të saj me ato të Trumpit për imigracionin, të drejtat e homoseksualëve dhe abortin, si dhe marrëdhëniet e saj të mira me Elon Musk, ajo ka kredenciale të pakrahasueshme si liderja e parë në Evropë për presidentin e ri të SHBA.
Ndërsa Trump negocion tarifat me Kanadanë dhe Meksikën për eksportet e tyre në SHBA dhe BE-ja po merr pjesën e saj, Roma ka mbrojtur një rol udhëheqës të Melonit në marrëdhëniet evropiane me administratën amerikane.
“Ne duam të jemi një ‘urë’. Sigurisht, çdo vend ka produkte të cilat ndoshta, siç ka qenë deri tani, i mbron individualisht. Por është shumë më mirë ta bëjmë së bashku”, tha ministri i Jashtëm italian Antonio Tajani në një intervistë me Corriere della Sera më 4 shkurt, kur u pyet nëse Italia do të reagonte e vetme ndaj tarifave, duke pasur parasysh marrëdhëniet e saj “të privilegjuara” me Shtetet e Bashkuara.
Shumë analistë po minimizojnë ambiciet e Melonit, duke hedhur dyshime mbi aftësinë e saj të mundshme për të ndikuar në politikat e Trumpit ose në përpjekjen e saj për të vepruar në interesin kolektiv të BE-së.
“Në fund të fundit, ajo që ka vërtet rëndësi është mënyra se si Trump i percepton interesat e Shteteve të Bashkuara, kështu që nuk besoj se ai do të jetë më fleksibël në ndjekjen e tyre”, tha Daniele Albertazzi, një profesor i politikës në Universitetin e Surrey.
Ai pranoi se të dy liderët kanë ngjashmëri ideologjike dhe se Meloni ka punuar shumë për t’u parë si një “urë” e mundshme me Shtetet e Bashkuara. “Trump është e qartë se mund të shesë një lloj dialogu me Melonin, sepse ai mund të thotë, ‘Ajo është një prej nesh’ ose ‘Ajo është dikush që i kupton prioritetet tona’. Pra, mendoj se ka të ngjarë të shohim një lloj roli për Melonin në aspektin e komunikimit”, tha ai.
Në të njëjtën kohë, kjo i jep Melonit një mundësi për t’i thënë elektoratit të saj se, ndryshe nga e kaluara kur Italia shpërfillej, tani vendi konsiderohet një lojtar i rëndësishëm dhe serioz në arenën ndërkombëtare, tha ai.
Shumë analistë mendojnë se nxitësit kryesorë të përpjekjeve të saj me Trump do të jenë interesat e Italisë dhe jo të Europës, megjithëse nuk ka gjasa që ajo të shkëputet kuptimisht nga qëndrimi i BE-së për çështjet kyçe, veçanërisht për Ukrainën, ose të komprometojë marrëdhëniet e saj të mira me Komisionin Evropian, të cilat janë vendimtare për stabilitetin ekonomik të vendit.
“Në muajt e ardhshëm, diplomacia e Melonit do të përfshijë një përpjekje për të negociuar përjashtime të kufizuara nga çdo tarifë e re e SHBA-së për produktet e BE-së dhe për të marrë një kalim për shpenzimet e mbetura të mbrojtjes të Italisë, të cilat mbeten shumë më poshtë angazhimeve aktuale të NATO-s dhe nuk ka gjasa të rritet shumë”, shkroi Federico Santi, një analist në Eurasia Group, në një raport të janarit.
Ai shtoi se Meloni gjithashtu mund të luajë një rol mbështetës në lobimin e Trump në mbrojtje të interesave më të gjera të BE-së. Megjithatë, ajo ka të ngjarë të zërë vendin e dytë në krahasim me udhëheqësit e tjerë evropianë, pasi fokusi i saj mbetet para së gjithash vendas, tha ai.
Shpenzimet relativisht më të ulëta të mbrojtjes në Evropë sesa në Shtetet e Bashkuara ishin një çështje kyçe për të cilën Trump u përplas me BE-në gjatë presidencës së tij të parë dhe pritet gjerësisht të bëhet një temë e diskutueshme përsëri së shpejti midis SHBA-së dhe Evropës.
Është gjithashtu një nga thembrat e Akilit të Italisë. Shpenzimet e mbrojtjes të vendit, të cilat janë nën 2 për qind të prodhimit të brendshëm bruto dhe pritet të rriten në mënyrë margjinale në vitin 2025, janë shumë larg qëllimit të Trump për ta rritur atë në 5 për qind të PBB-së për vendet e NATO-s.
Disa anëtarë të NATO-s, veçanërisht Gjermania, kanë rritur përgjithësisht shpenzimet e tyre të mbrojtjes që nga vitet e presidencës së parë të Trump. Megjithatë, ka ende boshllëqe të mëdha në të gjithë vendet evropiane, të cilat luftojnë për të përcaktuar se si duhet të duket një politikë e përbashkët e mbrojtjes dhe si duhet të financohet.
Në një sfond kaq kompleks, analistët thonë se BE-ja do të duhet të veprojë si një bllok, ku “marrëdhëniet speciale” mund të luajnë pak ose aspak rol.
“Meloni duhet të ketë parasysh se nëse marrëdhëniet me SHBA-në përkeqësohen – Italia nuk do të jetë në gjendje ta menaxhojë situatën më vete,” tha Teresa Coratella, nënkryetare e zyrës së Këshillit Evropian për Marrëdhëniet me Jashtë në Romë.
Burimi: Foreign Policy/ Përshtati: Gazeta Si
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
