.png)
Pasaniku rus, Roman Abramoviç, është krijuesi i Çelsit të fuqishëm. Investimet e tij kanë ndikuar më shumë në paraqitjen e Premier Ligës së sotme. Dhe siç dihet, pas fillimit të pushtimit rus të Ukrainës dimrin e kaluar, ai u detyrua nën kërcënimet e autoriteteve angleze të shiste klubin që e bëri dyfish kampion të Europës.
Në fund të fundit, ndaj tij u vendosën sanksione për shkak të lidhjeve të tij të ngushta me presidentin e Rusisë, Vladimir Putin. Dhe vetëm atëherë ai filloi të largohej nga ‘Stamford Bridge’.
Abramoviç nuk mundi të ndiqte ndeshjet në stadium për tre vjet, sepse autoritetet lokale thanë se nuk do t'ia rinovonin vizën. Kur klubi i tij në Lisbonë fitoi Ligën e Kampionëve në vitin 2022, ai mund të ishte ende i pranishëm në stadiumin e Benfikës, pasi ai gjithashtu ka nënshtetësi portugeze. Ashtu si në dekadat e mëparshme, oligarku nga Saratov arriti një situatë të vështirë dhe gjeti një rrugëdalje.
Gjatë viteve 1996 dhe 1997, së bashku me Boris Berezovskin, bleu Sibneft (“Gazprom” i sotëm) për 100 milionë dollarë dhe jo shumë kohë më pas vlera e kompanisë shpërtheu në miliarda. Ndërsa shpejt u arrit në përfundimin se çmimi fillestar duhej të ishte më i lartë dhe pasi Abramoviç pranoi në gjykatë se kishte paguar shuma të mëdha parash ryshfet, ai ishte në krye të klubit anglez, të cilin e bleu në vitin 2003 nga Ken Bates për 140 milionë paund.
Pas kësaj anglezët shkruan për huazimet e mëdha të Abramoviçit në klub, por jo në detaje si deri në këtë pranverë. Gjatë muajit prill, nga Qipro dolën informacione për kompanitë "off-shore" dhe rrugën e komplikuar, me të cilën mbërritën paratë te Çelsi. Fillimisht u zbulua një hua prej 224 milionë stërlinash, e dhënë jo shumë kohë pasi rusi bleu klubin, pa detyrimin për të hetuar origjinën e parave.
Pagesa shkoi në llogarinë e ‘Fordstam Limited’, një kompani e lidhur me Çelsin dhe transaksioni nuk ishte objekt i asnjë hetimi. Megjithatë, dokumentet e zbuluara zbuluan se kredia erdhi nga ‘Kelvedon Ëorldëide’, një kompani e regjistruar në Ishujt e Virgjër dhe gjithashtu në pronësi të Abramoviçit.
Gjatë dy viteve të para të Roman Abramoviç në krye të klubit, 382 milionë stërlina u derdhën te Çelsi dhe u blenë yje të futbollit botëror, si Arjen Roben nga PSV Eindhoven për 18 milionë stërlina, ose Didier Drogba nga Olimpik Marsejë për 38.5 milionë euro në atë kohë.
Trajneri Jose Mourinho u soll dhe vetëm në dy vitet e para nën drejtimin e Abramoviç, klubi shpenzoi deri në 230 milionë paund, duke kaluar gjigantët europianë, si United, Real apo Juventus. Po vinin titujt e kampionëve të Anglisë, në fillim të dekadës së ardhshme erdhi titulli i parë i kampionëve të Europës…
Dhe në Angli ka nga ata që pretendojnë se pa Putinin, ai nuk do të mund të blinte Çelsin. Në vitin 2003, Abramoviç organizoi "bashkimin" e kompanisë së tij ‘Sibneft’ dhe konkurrentit ‘Yukos’, e cila u njoh si një simbol i rritjes së re ekonomike të Rusisë. Në tetor të atij viti, oligarku Mikhail Khodorovski, krijuesi i ‘Yukos’, u arrestua në një aeroport në Siberi dhe u akuzua për mashtrim dhe evazion fiskal, për të cilin ai kaloi 10 vjet në burg si kundërshtar i vendosur i Putinit.
Pas kësaj, marrëveshja për bashkimin e kompanisë së Abramoviç dhe "Yukos" së Khodorovski, e cila u mor nga Moska zyrtare dhe u shit në një ankand, u anulua. Shumë njohën shenjën e Putinit se të pasurit do t'i binden vullnetit të tij, dhe ndoshta në mënyrë simbolike Abramoviç u bë guvernatori i Chukotka-s.
"Dikush aq dinak sa Abramoviç do t'i kuptonte rregullat e reja dhe se ai duhet të qëndrojë në anën e duhur," - tha për ‘Guardian English’, John Loch, një konsulent dhe ekspert për Europën Lindore. Ai beson se Abramoviç nuk do të kishte qenë në gjendje ta blinte fare klubin, nëse Putini nuk do të ishte pajtuar me të.
Abramoviç doli nga i gjithë kaosi që rrethonte ‘Yukos’-in po aq i pasur se ai, sepse megjithëse marrëveshja për të bashkuar formën e tij me kompaninë e Khodorovski nuk u realizua, ‘Yukos’ i kishte paguar tashmë këstin e parë prej 1.25 miliardë dollarësh në maj 2003. Aksionerët e ‘Yukos’ luftuan për vite që ai transaksion të anulohej dhe paratë të ktheheshin, por nuk ndodhi kurrë.
Dhe ajo pagesë “e rëndë” prej më shumë se një miliard dollarësh ra në llogarinë e kompanisë qipriote “Kravin Investments”, e cila pas shumë përpjekjesh u konstatua se kishte lidhje me blerjen e Çelsit. Megjithatë, kjo nuk mund të përcaktohet drejtpërdrejt, por gjithçka u zbulua nga fakti se "kompania mëmë" ishte "Kelvedon Ëorldëide" e lartpërmendur, e cila më pas pompoi më shumë se një miliard paund te Çelsi.
“Janë zbuluar informacione që vërtetojnë se ‘Kravin’ i ka paguar vërtet 1.28 miliardë dollarë ‘Kelvedon’ dhe avokatët e Abramoviç nuk kanë dashur të komentojnë marrëdhëniet mes këtyre kompanive dhe as Çelsit. Ish-pronarët e klubit duhet pyetur për të gjitha këto”, - shkruan “The Guardian”.
Pyetja për origjinën e parave që mbërritën te Çelsi nga Rusia nuk përfundon me kaq, sepse në vitin 2005 ‘Gazprom’ bleu 73% të mbetur të ‘Sibneft’ të Abramoviç për 13 miliardë dollarë. Me atë fluks, Abramoviç e ngriti Çelsin në lartësi të paimagjinuara më parë me një skemë të tërë kompanish në det të hapur, kështu që selitë e tyre mund të gjenden edhe në Karaibe - në ishujt Curacao dhe Aruba.
Në këtë proces, "Kelvedon" i Abramoviç u riemërua gjithashtu në "Lindeza Worldwide" në 2011. Siç shpjegohet, paratë e ‘Lindez’ erdhën nga shitja e “kompanisë siberiane të naftës”. Në përkthim, ‘Sibnefta’.
Abramoviç ktheu kështu të gjithë rrethin, sepse në mesin e viteve ‘90 ai dhe bashkëpunëtorët e tij u përpoqën në çdo mënyrë ta privatizonin kompaninë gjatë mandatit të presidentit të Rusisë, Boris Yeltsin, për ta shitur atë 10 vjet më vonë në një mënyrë që i solli miliarda. “Kjo ndodhi në Rusinë e Putinit, ku oligarkët si shefi i Çelsit mund të lulëzojnë për aq kohë sa ata tregojnë besnikëri ndaj presidentit”, - shkruan Guardian.
Huatë nga "Kelvedon" e Abramoviç për Çelsin filluan të rriten në mënyrë astronomike, duke filluar nga 578 milionë në 2007-ën, në më shumë se një miliard dollarë në 2014-ën. Autoritetet angleze të futbollit nuk u përfshinë shumë në origjinën e parave, klubi shpërdoroi qindra miliona, solli superyje botërorë dhe futbolli nuk mbeti kurrë i njëjtë.
“Abramoviç ka ndryshuar futbollin dhe e ka kthyer ‘lodrën’ e një milioneri në lodër miliarderësh”, - tha për ‘The Guardian’ Kieran Maguire, një ekspert financiar i futbollit. “Rritja e shpejtë e pagave, shumat e transfertave dhe kompensimi për menaxhmentin vendosi standarde të reja, me të cilat klubet e tjera duhej të pajtoheshin”, - pohon ai.
UEFA u përpoq të mbrohej me ‘Fair Play Financiar’, për të cilin Maguire pretendon se "nuk do të ekzistonte pa Mançester Sitin dhe Çelsin".
Megjithatë, “FFP” nuk mundi ta shkundte shumë Çelsin, edhe pse klubi doli me mënyrën më kreative për t'u përballur me të. Ndër të tjera, dhe për shkak të kësaj, ai bleu një mori talentesh në mbarë botën, që shpesh nuk i afroheshin as ekipit të parë dhe tani po tregon kreativitet, duke nënshkruar kontrata që rrallë janë parë gjatë historisë, si për shembull 8-vjeçare dhe kontrata 10-vjeçare, të cilat “amortizojnë” kostot dhe në bazë vjetore bëhen më të vogla.
Pas dy dekadash ndryshimi të futbollit, Abramoviç u largua nga Çelsi, duke shlyer borxhin e tij ndaj klubit. “Shitja e Çelsit u krye sipas rregullave të autoriteteve britanike dhe klienti ynë theksoi se e gjithë shuma e përfituar nga shitja do të dhurohet për fondacione humanitare”. Megjithatë, nuk shkoi saktësisht siç ishte planifikuar, por siç e imagjinonte Abramoviç. Dhe nga një sërë rrethanash, largimi i tij, si dhe largimi nga Çelsi, ishin të lidhura drejtpërdrejt me një njeri: Vladimir Putin.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
