A mund të dehen kafshët?

Gazeta Si – Të shtunën, stafi i një dyqani pijesh alkoolike në Virxhinia, SHBA, gjeti shishe të thyera dhe alkool të shpërndarë në dysheme në një nga korridoret.

Në banjo, një rakun shtrihej pa ndjenja pranë tualetit. Pamjet e kamerave të sigurisë që bënë xhiron e rrjetit, zbuluan se ai ishte futur në dyqan përmes një pllake tavani dhe, pasi kishte hyrë brenda, ishte zhvendosur midis rafteve, kishte rrëzuar shishet dhe kishte shijuar përmbajtjen, duke “u dehur”.

Pasi u transportua në një strehë kafshësh aty pranë, rakuni i doli ngadalë alkooli dhe doli nga dyqani. Imazhet e zbulimit të tij në dyqan, të filmuara nga mediat ndërkombëtare, qarkulluan gjerësisht në mediat sociale, duke shkaktuar të qeshura dhe mosbesim.

Nuk është e qartë se sa alkool kishte konsumuar rakuni, por nuk është e pazakontë që kafshët jo-njerëzore të pinë alkool dhe të përjetojnë efektet e tij të ngjashme me njerëzit.

Konsumi i alkoolit përmes frutave të fermentuara, është një sjellje e njohur dhe e përhapur midis primatëve jo-njerëzorë.

Në të vërtetë, sipas disa studimeve, aftësia e njerëzve për të metabolizuar etanolin (alkoolin) mund të rrjedhë nga zakoni i paraardhësve të tyre për të konsumuar fruta të pjekura të mbledhura nga toka.

Një studim i kohëve të fundit nga Universiteti i Exeter-it, dokumentoi disa raste të shimpanzeve në Guinea-Bissau jugore që hanin dhe ndanin fruta të ngrënshme të fermentuara (nga një bimë në të njëjtën familje si frutat e bukës), megjithëse përmbajtja e etanolit këtu është mjaft e ulët dhe ka të ngjarë të jenë pamjaftueshme për të shkaktuar dehje.

Në një studim tjetër mbi të njëjtën sjellje, studiuesit vlerësuan se shimpanzetë në Bregun e Fildishtë dhe Ugandë, konsumojnë mesatarisht rreth 14 gramë alkool në ditë: bazuar në masën e tyre trupore, kjo është ekuivalente me një njeri që pi disa gota verë në ditë.

Ekzistojnë raste të tjera anekdotike të kafshëve të egra që konsumojnë sasi të vogla alkooli, kryesisht duke konsumuar fruta të fermentuara.

Këto mendoheshin të ishin ngjarje të rralla dhe të rastësishme, por disa studime të kohëve të fundit hedhin dyshime mbi këtë hipotezë: prania e etanolit në pothuajse të gjitha ekosistemet, e bën të mundshme që shumica e kafshëve që ushqehen me fruta dhe nektar, ta konsumojnë atë.

Megjithatë, nëse dhe në çfarë mase janë në gjendje ta “përballojnë” atë pa u dehur është e vështirë të vëzhgohet dhe verifikohet, dhe në çdo rast varet nga disa faktorë.

Së pari, ato duhet të kenë një gen që e kanë njerëzit, i nevojshëm për prodhimin e një enzime që i ndihmon ata të metabolizojnë shpejt etanolin.

Sipas një studimi të vitit 2020, ky gjen është i pranishëm në gjenomën e 79 nga 85 speciet e gjitarëve omnivorë të analizuar.

Ndër ata që nuk e metabolizojnë etanolin janë qentë, lopët dhe elefantët. Pikërisht për këtë arsye, qentë nuk duhet të konsumojnë kurrë alkool, pasi edhe sasi të vogla të etanolit mund të shkaktojnë konvulsione, komë dhe, në skenarin më të keq, helmim fatal.

Raccoons are getting "drunk" on fermented fruit and stumbling around Stittsville: https://t.co/YFQSARfnq3 via @RobynMillerCBC pic.twitter.com/09LOokQwuL
— CBC Ottawa (@CBCOttawa) September 6, 2019

Një faktor tjetër është masa trupore, siç është e vërtetë edhe për njerëzit: kafshët më të mëdha preken më pak nga efekti dehës i alkoolit të konsumuar në të njëjtën sasi.

Rakuni në dyqanin e Virxhinias nuk është rasti i parë i një individi në dukje të dehur. Të tjerë, të lëkundur ose jo shumë të vëmendshëm, u panë në vitin 2019 në oborre private në një lagje banimi në Ottawa, Kanada.

Ata me shumë gjasa ishin dehur duke ngrënë sasi të mëdha mollësh gaforreje të fermentuara, pjekja e të cilave ishte përshpejtuar nga një periudhë vape të fortë.

Edhe më herët, në vitin 2007, qarkulloi gjerësisht lajmi për një pamje të çuditshme të një dreri-dem të mpirë në Anchorage, Alaskë.

I njohur tashmë për zgjuarsinë e tij në zonat e banuara, ai ishte ngatërruar në dritat e Krishtlindjeve të varura midis pemëve në oborrin e një bari.

Një biolog vendas, hipotezoi se kishte ngrënë shumë mollë të pjekura gaforreje nga një pemë aty pranë, gjë që e kishte bërë që ose të vuante nga dispepsia ose të dehej.

Një rast tjetër shumë i ngjashëm daton në vitin 2011 në Suedi, kur në një periferi të Göteborgut, një burrë vuri re një drer-femër të hutuar të ngecur në një pemë molle-gaforreje në kopshtin e fqinjit të tij, i cili ishte me pushime.

Zjarrfikësit duhej ta prisnin pemën për ta liruar, dhe edhe në atë rast, dyshohej se ose kishte vuajtur nga dispepsia nga mollët e fermentuara ose ishte dehur.

Kjo është diçka që i ndodh kësaj specieje relativisht shpesh, duke gjykuar nga videot e tjera që qarkullojnë shpesh në mediat sociale.

Ka edhe raste të kafshëve – ketrat, derrat e egër, grerëzat, arinjtë – që shfaqin sjellje të pazakontë, pasi pinë aksidentalisht alkool të prodhuar nga njerëzit.

Megjithatë, këto janë të vështira për t’u verifikuar dhe në çdo rast mjaft të izoluara, tha për revistën “The Scientist”, Matthew Carrigan, një biolog nga Florida dhe ekspert për evolucionin e metabolizmit të alkoolit.

Sipas tij, megjithëse shumë kafshë konsumojnë alkool herë pas here, përfshirja e tyre është jo e favorshme, sepse i bën ato të prekshme.

Prandaj, ka të ngjarë që disa të kenë zhvilluar aftësinë për ta metabolizuar atë në mënyrë që të mos dehen.

Një shembull i një tolerance të lartë ndaj alkoolit, është hundëgjati i pemës me bisht pendë, një gjitar i vogël i ngjashëm me ketrin që jeton në Azinë Jugore dhe Juglindore.

Sipas një studimi të vitit 2008, hundëgjati i pemës, konsumon zakonisht sasi alkooli nga nektari i fermentuar i luleve të një specieje palme që do t’i dehte njerëzit, por nuk tregon shenja të dukshme dehjeje.

Përshtati: Gazeta “Si”

Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.