Spekulimet mbi shëndetin mendor dhe fizik të Hitlerit/ Historia pas gjenetikës së diktatorit

Gazeta “SI”– Dokumentari i transmetuar në Channel 4, Hitler’s DNA: Plani i një Diktatori, synonte të provokonte debat dhe polemika, duke kombinuar hulumtim shkencor rigoroz me elemente sensacionale që prekin mitet dhe thashethemet që kanë rrethuar figurën e Adolf Hitlerit. Programi, i përbërë nga dy episode, nuk heziton të trajtojë tema të ndjeshme si prejardhja etnike, shëndeti fizik dhe mendor i diktatorit dhe ndikimi i mundshëm i gjeneve në karakterin e tij.

Disa nga përfundimet e dokumentarit hodhën poshtë mite të dëmshme. Për shembull, teoria e përhapur se Hitler kishte prejardhje hebraike, e cila është ripërsëritur nga revizionistë dhe mohues të Holokaustit për dekada, u rrëzua qartë. Por disa pjesë të tjera të dokumentarit e afruan temën me një sensacion të dukshëm: spekulime rreth organeve gjenitale të Hitlerit, përfshirë mundësinë e një mikropenisi ose mungesën e një testikuli, dhe sugjerime mbi predispozita neurologjike, duke përfshirë autizmin, çrregullimin bipolar, skizofreninë dhe ADHD-në.

Historiani britanik Alex Kay, aktualisht në Universitetin e Potsdamit, i specializuar në Gjermaninë naziste, dhe gjenetistja Turi King, e famshme për identifikimin e eshtrave të Richard III në Leicester në vitin 2012, luajtën rol kyç në hulumtim. King pranoi se ishte e rezervuar në fillim për të marrë pjesë, por vendosi të bashkohej për të siguruar se hulumtimi do të kryhej me rigorozitet dhe kujdes profesional.

ADN-ja e Hitlerit u mor nga njollat e gjakut në divanin e bunkerit ku ai vetëvritej në fund të Luftës së Dytë Botërore. Koloneli amerikan Roswell P. Rosengren kishte prerë një copë të tapicerisë, e cila u ruajt më vonë në Muzeun e Historisë së Gettysburgut. Për verifikimin e autenticitetit, ADN-ja u krahasua me një mostër mashkullore të mbledhur më parë nga një gazetar belg, duke konfirmuar se kromozomi Y përputhej, çka tregonte sigurinë që mostrat ishin të Hitlerit.

Nga këto të dhëna u nxorën konkluzione mbi prejardhjen, shëndetin, biologjinë dhe disa karakteristika të Hitlerit, duke përfshirë gjetje që rrëzonin thashethemet dhe të tjera që hapnin debate etike.

Sindroma Kallmann dhe shëndeti seksual

Një nga gjetjet më të diskutueshme ishte identifikimi i një mungese të nukleotidit në gjenin PROK2, çka sugjeronte se Hitler mund të kishte pasur sindromën Kallmann. Ky çrregullim gjenetik ndikon në pubertet dhe zhvillimin e organeve seksuale, dhe mund të shpjegojë kriptorkidizmin e testikulit të djathtë të dokumentuar më parë gjatë ekzaminimeve mjekësore në Burgu të Landsbergut pas grushtit të dështuar të shtetit të Mynihut në vitin 1923.

Megjithatë, nuk ka prova që të konfirmojnë ekzistencën e një mikropenisi, dhe nga ADN-ja mund të nxirret vetëm predispozita për disa çrregullime, përfshirë libido të ulët dhe prodhim të reduktuar të testosteronit. Historiani Alex Kay vuri në dukje se kjo gjendje mund ta ketë bërë Hitlerin të përqendrohej në politikë dhe jo në çështje personale, duke e lënë pothuajse të pamundur një jetë private.

Përveç gjërave fizike, dokumentari ngriti çështje të ndjeshme etike rreth shëndetit mendor. Përdorimi i testit poligjenik i cili mat predispozitën për sëmundje komplekse duke krahasuar ADN-në e individit me mostrat e mëdha popullore – sugjeroi se Hitler mund të kishte predispozitë ndaj autizmit, skizofrenisë, çrregullimit bipolar ose ADHD-së.

Krijuesit e dokumentarit theksuan se predispozita nuk nënkupton shfaqjen e sëmundjes, por lidhja e saj me sjelljen e Hitlerit u kritikua fort. Shoqata Kombëtare e Autizmit në Mbretërinë e Bashkuar e quajti këtë një “mashtrim të lirë”, duke vënë në dyshim etikën dhe përfitimin shkencor të përfundimeve të dokumentarit. Profesor Simon Baron-Cohen i Qendrës së Kërkimeve për Autizmin në Universitetin e Kembrixhit shpjegoi se sjellja e individëve është rezultat i një kombinimi kompleks faktorësh: gjenetika, mjedisi, edukimi, përvojat e jetës dhe ndikimet kulturore.

Pavarësisht përpjekjeve për rigorozitet, disa ekspertë kritikuan dokumentarin për reduksionizëm dhe thjeshtim të tepruar. Denise Syndercombe Court nga King’s College London argumentoi se supozimet mbi karakterin dhe sjelljen e Hitlerit nga ADN-ja ishin “mjaft të padobishme” dhe se programi shpesh shkelte kufijtë e interpretimit shkencor.

Megjithatë, dokumentari mbetet interesant si një ndërthurje e shkencës, historisë dhe kulturës popullore, duke treguar se figura e Hitlerit vazhdon të ngrejë pyetje mbi natyrën njerëzore, ndikimin e gjeneve dhe mjedisit, dhe përmasat e etikës në studimet shkencore.

Burimi: El Pais

Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.