Shkencëtarët po krijojnë dhëmbë të rritur në laborator

Zëvendësimi i një dhëmbi shpesh kërkon ndërhyrje kirurgjikale invazive dhe implantimin e një vide në nofullën e pacientit, pastaj pritjen me muaj që ajo të forcohet në një rrënjë artificiale, përpara se të vendoset një kurorë ose dhëmb sipër saj.

Por grupet kërkimore në të gjithë botën po punojnë për të gjetur mënyra për të implantuar ose rritur dhëmbë të vërtetë biologjikë në një nofull njerëzore.

Kjo mund të jetë një ide e largët, por në King’s College London, Ana Angelova Volponi, drejtoreshë e programit pasuniversitar në stomatologjinë rigjeneruese, ka eksperimentuar me dhëmbë të rritur në laborator për gati dy dekada dhe ishte pjesë e një ekipi që në vitin 2013 rriti një dhëmb nga qelizat njerëzore dhe të miut.

Këtë vit, ajo udhëhoqi një studim që u ndërtua mbi atë punë dhe arriti një përparim në materialin e përdorur për të mbajtur dhëmbin në rritje në laborator, i cili imiton më mirë mjedisin aktual ku rriten dhëmbët biologjikë në gojë. Është një hap kyç në rrugën për të zëvendësuar qelizat e miut me qeliza njerëzore dhe për t’i stimuluar ato për të formuar një dhëmb.

Ideja e krijimit të dhëmbëve të rritur në laborator daton që nga vitet 1980, tha Volponi, por ai që ajo dhe kolegët e saj krijuan më shumë se një dekadë më parë ishte i pari që përdori qeliza gingivale të njeriut të rritur, të cilat përbëjnë mishrat e dhëmbëve dhe merren duke kruar lehtë pjesën e brendshme të gojës dhe i kombinoi ato me qeliza dhëmbësh “paraardhëse” të marra nga një embrion miu.

Shumë sfida mbeten përpara se një dhëmb i rritur në laborator të mund të përdoret te një pacient njerëzor, por materiali i ri ndihmon me disa pjesë të asaj enigme, tha Volponi.

Ky përparim mund të hapë një epokë të re në stomatologjinë rigjeneruese, duke bërë të mundur që pacientët në të ardhmen të zëvendësojnë dhëmbët e humbur me dhëmbë të rinj, plotësisht biologjikë.

Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.