A mundet të plasë flluska e pronave në Dubai?

Është e vështirë, nëse je në Dubai, të shmangësh ekzaltimin për investimin në prona. Nuk kalon një ditë pa një njoftim se një objekt i ri po ndërtohet. Reklamat e banesave kanë mbushur billbord-et e qyteteve. Aktiviteti tradhëtohet nga qielli dhe trafiku. Të ardhurit rrisin çmimet dhe bllokojnë rrugët.

Sipas Deutsche Bank, çmimi i një metri katror në zemër të qytetit është rritur me 122% në 5 vitet e fundit. Në gusht, tregu i shitjes së pronave arriti 441 mld dirham, ose 120 miliard dollarë, rritje dyfish nga një vit më parë. A është kjo shumë e mire për të qenë e vërtetë?

Numrat rekord kanë nxitur paralajmërime për korrigjime të afërta të çmimeve dhe frikën e mbifurnizimit. Megjithatë, shqetësime të tilla duken të tepërta: kërkesa është e lartë dhe ndërtuesit janë bërë më të disiplinuar. Tregu i pronave të Emirateve më në fund është rritur.

Pa dyshim, me historinë e rritjeve të Dubait dhe dështimeve, çdo përplasje do të kishte precedent. Ekspertët e pronave paralajmërojnë se faktori që shkaktoi vrullin nuk është më: miliarderët rusë që u shfaqën në fillim të luftës në Ukrainë kanë mbaruar blerjet; Titanët e biznesit indian dhe superyjet e Bollyëood-it që kërkojnë një strehë vetëm disa orë nga Mumbai janë të pakët; ka vetëm investitorë kriptomonedhash të sapoformuar. Rritja e mprehtë e kostove të jetesës, veçanërisht rritja e çmimit të një pije apo një fustani, mund të zbehë tërheqjen e Emirateve të Bashkuara Arabe për jo shumë të pasurit.

Për momentin, kërkesa duket e fortë. Sipas llogarive të bëra nga konsulentët e Henley & Partners, popullata e milionerëve të Emirateve do të arrijë 9.800 këtë vit, më shumë se kudo tjetër.

Në të vërtetë, vitin e kaluar Dubai raportoi një numër rekord të shitjeve të pronave me vlerë 10 milion dollarë ose më shumë. Megjithatë, nxitësi më i madh i rritjes së çmimeve të banesave kanë qenë ardhjet më pak të pasura. Popullsia e Emirateve të Bashkuara Arabe ka arritur në 11 milionë, me një të pestën që nga viti 2020. Të ardhurit e rinj janë më të arsimuar dhe më të rinj se valët e mëparshme dhe bëhen më shpejt pronarë shtëpish. Agjentët i përshkruajnë klientët e tyre si banorë britanikë që ankohen për një cilësi të përkeqësuar të jetës, sipërmarrës afrikanë që parkojnë veten në Dubai dhe bëjnë biznes në shtëpi dhe europianë që kërkojnë një parajsë pa taksa.

Ndërsa ultra të pasurit hyjnë dhe dalin nga Emiratet, të ardhurit e rinj në fakt po bëjnë jetë atje. Numri i konsumatorëve rezidencialë të energjisë elektrike dhe ujit, u rrit me 24% nga viti 2020 në 2024; SALIK, një operator privat, raportoi një rritje prej 9% të automjeteve të regjistruara në tremujorin e parë të 2025, krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar. Shkollat e reja po shfaqen. Ndërkohë, normat e vendeve të lira të zyrave janë në nivelin më të ulët në më shumë se një dekadë. Savills, një konsulencë pronash, nuk pret që ky trend të ngadalësohet, duke parashikuar rritje të fortë në qiratë e zyrave.

Pavarësisht rritjes së çmimeve, prona në Dubai mbetet relativisht e përballueshme. Sipas Savills, blerja, zotërimi dhe shitja e një prone prej 2 milion dollarësh në qytet është më e lirë se në Bangkok, Londër, Mumbai ose Nju Jork. Hipotekat, si pjesë e të ardhurave, janë ndër më të përballueshmet në botë. Në korrik, udhëheqësit e Emirateve prezantuan një program për blerësit për herë të parë që do të ulë më tej kostot dhe do të ofrojë akses në projekte të reja.

Gjenerata e re e blerësve ka prodhuar një treg më pak spekulativ: më pak se 5% e blerësve tani rishesin pronën e tyre brenda një viti nga blerja, krahasuar me 17% në 2014. Ndërtuesit më të mëdhenj të shtëpive, të plagosur nga bustet e mëparshme, janë bërë gjithashtu më të matur. Moody’s, një agjenci e vlerësimit të kredisë, vëren se shumë prej tyre kanë ndryshuar oraret e tyre të pagesave vitet e fundit. Ata tani kërkojnë deri në 80% të vlerës së një prone me blerje, nga 50% ose më shumë në vitin 2020, gjë që i bën flukset e tyre të parasë më të qëndrueshme gjatë ndërtimit. Në të njëjtën kohë, ata kanë reduktuar varësinë e tyre nga kreditë dhe kryesisht i kanë fokusuar investimet e tyre në lagjet e reja, duke përfshirë Al Furjan, Dubai Hills Estate dhe Jumeirah Village Circle.

Politikëbërësit e Emirateve kanë nxjerrë gjithashtu mësime nga dështimet e mëparshme të Dubait. Ndryshimet rregullatore duhet të ndihmojnë në bërjen e tregut të pronave të qytetit më të qëndrueshëm, edhe nëse ato mund të zvogëlojnë kërkesën në afat të shkurtër. Zyrtarët kanë rritur ashpërsinë e masave kundër pastrimit të parave, tani kërkojnë prova se nga kanë ardhur fondet për blerjet me para në dorë dhe këmbëngulin që ndërmjetësit të raportojnë shitje me para në dorë me vlerë më shumë se 55.000 dirhamë.

Për më tepër, llogaritë e ruajtjes për zhvillimet jashtë planit tani janë të detyrueshme dhe zhvilluesit mund të përdorin fondet vetëm pasi të kenë përfunduar të paktën një pjesë të projektit. Dubai i vjetër, me rrota të lira, po bëhet pak më i qëndrueshëm. Megjithatë, ky mund të jetë një zhvillim i mirëpritur për pronarët e shtëpive të qytetit./TheEconomist

Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.