.png)
Gazeta Si – Një numër gjithnjë e në rritje incidentesh po shqetësojnë autoritetet evropiane: dronë të paidentifikuar kanë shkelur qiellin e vendeve si Polonia, Rumania, Danimarka dhe Norvegjia.
Në të njëjtën kohë, bllokimi i sinjalit GPS po dëmton sigurinë e rrugëve ajrore dhe detare në Detin Baltik.
Të gjithë sytë janë nga Kaliningradi, një enklavë ruse shumë e militarizuar, e dyshuar të jetë një nga qendrat operative për operacionet e bllokimit elektronik dhe misionet e zbulimit.
Sipas analizave të inteligjencës dhe OSINT, Moska po teston qëndrueshmërinë e mbrojtjeve evropiane me një kombinim të teknologjisë së dronëve dhe luftës elektronike.
Pa prova përfundimtare, por me një pamje gjithnjë e më shqetësuese, ekziston një emergjencë në rritje për të kuptuar se çfarë fshihet pas këtyre sinjaleve dhe si mund të përgjigjet Bashkimi Evropian.
Raporte nga Polonia në Norvegji – Shkeljet e para të dokumentuara datojnë që nga 9 shtatori 2025, kur afërsisht 20 dronë të paidentifikuar hynë në hapësirën ajrore polake.
Ndërhyrja shkaktoi mbylljen e përkohshme të Varshavës dhe aeroporteve të tjera rajonale.
Incidente të ngjashme ndodhën edhe në Rumani, Danimarkë dhe Norvegji, me mbyllje emergjente në aeroportet e Kopenhagëst dhe Oslos.
Edhe pse avionët nuk shkaktuan dëme fizike dhe as nuk u morën përgjegjësi nga ndonjë aktor i njohur, mundësia e përfshirjes ruse ka filluar të fitojë terren midis analistëve dhe autoriteteve perëndimorë.
Profili teknik i dronëve, intensiteti i incidenteve dhe koha në lidhje me krizat e tjera ndërkombëtare, përforcojnë dyshimet rreth Moskës.
Kaliningradi dhe lufta elektronike – Sipas një raporti të kohëve të fundit, në katër muajt e parë të vitit 2025, gati 123,000 fluturime përjetuan ndërhyrje GPS në hapësirën ajrore të Baltikut.
Sinjalet e bllokimit prishin pritjen satelitore, duke penguar navigimin e sigurt të avionëve, anijeve dhe dronëve.
Disa studime ndërkombëtare tregojnë se burimi i kësaj ndërhyrjeje janë bazat ruse të vendosura në zonën e Kaliningradit, veçanërisht në rajonin e Baltikut.
Rusia thuhet se ka investuar shumë në sisteme të luftës elektronike, të afta, jo vetëm për të bllokuar sinjalet GNSS (Sistemi Global i Navigimit Satelitor), por edhe për të mashtruar sistemet e navigimit, duke simuluar koordinata të rreme.
Kjo është një formë sulmi hibrid që kompromenton infrastrukturën civile dhe ushtarake pa përdorimin e armëve konvencionale.
Çfarë objektivash mund të godasë Moska – Aftësia e Rusisë për të destabilizuar hapësirën ajrore dhe hapësirën detare evropiane, mbështetet më shumë në efektet psikologjike dhe operacionale, sesa në sulmet e drejtpërdrejta.
Ndërhyrja e GPS mund të detyrojë devijimin ose anulimin e fluturimeve civile, të rrezikojë operacionet detare dhe të krijojë konfuzion midis forcave të armatosura dhe sistemeve të radarit.
Dronët, nëse janë të pajisur me aftësi ISR (Inteligjencë, Mbikëqyrje, Zbulim), mund të hartojnë infrastrukturën kritike dhe të mbledhin informacion në kohë reale.
Në skenarët më ekstremë, ato mund të jenë të armatosura për të kryer sabotim të synuar në instalimet e energjisë ose ushtarake.
Megjithatë, qëllimi kryesor duket të jetë të testojë pragun e reagimit të NATO-s dhe të demonstrojë një prani teknologjike të aftë për të depërtuar edhe në hapësirat më të ruajtura në Evropë.
Çfarë lloj dronësh përdor Rusia – Rusia operon një gamë të gjerë dronësh ushtarakë, përfshirë “Orlan-10”, të përdorur për misione zbulimi dhe lufte elektronike.
Në modalitetin e kontrolluar nga toka, rrezja e tyre operative vlerësohet në rreth 120 km, por në misione autonome ato mund të arrijnë distanca deri në 600 km, me një qëndrueshmëri mbi 16 orë.
Këta avionë mund të operojnë në lartësi deri në 5,000 metra dhe shpesh përdoren për të bllokuar komunikimet ose për të gjetur objektiva artilerie.
Modele të tjera, të tilla si dronët kamikaze “Lancet”, janë projektuar për të goditur objektiva me koka shpërthyese në sulme të drejtpërdrejta.
Ndër më të përparuarit janë “Forpost-R”, i aftë të kryejë misione të kombinuara mbikëqyrjeje dhe sulmi dhe i pajisur me sisteme alternative navigimi në rast bllokimi.
Në disa raste, Moska duket se po eksperimenton edhe me dronë civilë të modifikuar, të cilët janë më të vështirë për t’u zbuluar dhe për t’u kapur, por efektivë për luftë asimetrike.
Çfarë synon të arrijë Kremlini – Aktivitetet e fundit, duket se janë pjesë e një strategjie “lufte gri”, d.m.th., operacione që kufizohen me konflikt të hapur të armatosur.
Kremlini mund të dëshirojë të testojë dobësitë e mbrojtjeve perëndimore, të krijojë shqetësime të brendshme politike në shtetet anëtare të BE-së dhe të demonstrojë aftësinë e tij për të ushtruar presion teknologjik edhe nga distanca.
Këto veprime shkatërruese kanë gjithashtu një komponent simbolik: ato sinjalizojnë se asnjë pjesë e kontinentit nuk është vërtet e sigurt nga inkursionet jokonvencionale. Ky është një mesazh i drejtuar si NATO-s ashtu edhe publikut.
Mbrojtja Evropiane dhe NATO – Në nivel teknik, Evropa po punon për të forcuar aftësitë e saj kundër dronëve me sisteme energjie të drejtuara, radarë me shumë frekuenca dhe rrjete sensorësh të shpërndarë.
Disa vende, përfshirë Francën dhe Gjermaninë, po zhvillojnë gjithashtu kundërmasa aktive për përdorim civil për të mbrojtur aeroportet dhe infrastrukturën kritike.
Për të luftuar bllokimin e GPS-it, po studiohet përdorimi i sistemeve alternative si navigimi inercial ose sinjalet e koduara.
Por çështja kryesore mbetet bashkëpunimi: nevojitet një protokoll BE-NATO për përgjigje të shpejta, identifikimin e kërcënimeve dhe komunikimin në hapësirën ajrore.
Vetëm një sistem i integruar mund të kundërshtojë një strategji që shfrytëzon paqartësinë, teknologjinë dhe ekzekutimin e shpejtë.
Përshtati: Gazeta “Si”
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
