.png)
Gazeta Si – Në vitin 2013, një studiues nga Kalifornia po studionte tumoret e lëkurës te minjtë, kur vuri re aktivitet të lartë të një enzime në qelizat e tyre që prodhojnë qime, e njohur prej kohësh në kërkimin mbi kancerin, por jo në kërkimin mbi prodhimin e qimeve.
Një dekadë më vonë, ky zbulim është bërë baza për një ilaç të ri eksperimental kundër rënies së flokëve te njerëzit, i konsideruar ndër më premtuesit në një fushë të mjekësisë ku është bërë pak përparim.
Testet fillestare kanë dhënë rezultate inkurajuese dhe janë debatuar ashpër në shumë forume online kushtuar rënies së flokëve, një gjendje që prek miliona njerëz në të gjithë botën. Megjithatë, është ende shumë herët për të thënë nëse është arritur një pikë kthese e vërtetë.
Molekula, e quajtur PP405, u zhvillua nga “Pelage Pharmaceuticals”, një kompani amerikane e mjekësisë rigjeneruese e lindur nga kërkimi i kryer në Universitetin e Kalifornisë, Los Anxheles (UCLA) që nga viti 2013.
Mekanizmi i saj i veprimit ndryshon ndjeshëm nga ai i terapive ekzistuese, sepse ndikon në aktivitetin e qelizave staminale të folikulave të flokëve për të kundërvepruar efektet e alopecisë androgjenetike (AGA), forma më e zakonshme e rënies së flokëve që prek burrat dhe, në një masë më të vogël, gratë.
AGA përfshin një tkurrje progresive dhe miniaturizim të folikulave të flokëve, të cilat me kalimin e kohës kalojnë më pak kohë në fazën aktive të rritjes dhe hyjnë në fazën e pushimit para kohe.
Ky çekuilibër është për shkak të faktorëve gjenetikë dhe veprimit të hormoneve androgjene, veçanërisht akumulimit të një derivati të testosteronit në folikula.
Rezultati i gjithë kësaj është se flokët bëhen gjithnjë e më të hollë, bien dhe ndalojnë së rrituri, duke çuar në hollim progresiv.
Për të ndaluar ose të paktën ngadalësuar përparimin e AGA-s, trajtimet standarde më të përdorura janë minoksidili dhe finasteridi.
I pari aplikohet në mënyrë topike (orale, administrimi është testuar për ca kohë) dhe shërben për të rritur rrjedhën e gjakut në folikula, duke i bërë ato të punojnë më shumë, ndërsa finasteridi zvogëlon akumulimin e derivatit të testosteronit te vetë folikulat.
Të dy trajtimet nuk funksionojnë gjithmonë për të gjithë dhe mund të kenë efekte anësore, duke përfshirë mosfunksionimin erektil.
Në përgjithësi, ato nuk i rigjenerojnë folikulat në zonat e rëna të flokëve, por i ruajnë ato që janë ende aktive kur fillon të përdoret.
PP405 bën diçka të ndryshme sepse, të paktën në letër, ka aftësinë të shënjestrojë folikulat që janë bërë joaktive për shkak të AGA-s, duke riaktivizuar qelizat e tyre staminale.
Ilaçi parandalon hyrjen e një substance të quajtur piruvat në mitokondri (organet që prodhojnë energji për qelizat), të cilat ato i përdorin si lëndë djegëse.
Në mungesë të kësaj substance, qelizat burimore të folikulit kalojnë në një sistem më të shpejtë të prodhimit të energjisë dhe ky ndryshim rizgjon aktivitetin e tyre, duke i çuar ato të prodhojnë përsëri flokë, ose të paktën kështu beson ekipi i kërkimit.
Mekanizmi nuk është kuptuar ende plotësisht, por besohet se është i ngjashëm me atë që shkaktohet kur ushtrohemi intensivisht dhe metabolizmi ynë ndryshon për të siguruar shpejt energji për muskujt.
Sipas “Pelage Pharmaceuticals”, ilaçi i saj eksperimental do të kishte aftësinë të nxiste rritjen e flokëve të rinj nga folikulat që ishin bërë joaktive, një rezultat shumë i ndryshëm nga ilaçet e përdorura zakonisht, të cilat synojnë kryesisht ruajtjen e situatës ekzistuese.
Kompania pretendon se ka arritur rezultate të habitshme tashmë në provat fillestare klinike për të verifikuar sigurinë e ilaçit të saj, megjithëse jo të gjitha të dhënat janë publikuar ende dhe nuk ka analiza shkencore të pavarura.
Është normale që të mos ketë asnjë në këtë fazë, por është e rëndësishme të kujtohet kjo gjë në mënyrë që asnjë të mos ngazëllehet shumë.
Në vitin 2023, studimi i parë klinik i sigurisë përfshinte 16 burra, të cilëve iu kërkua të aplikonin një xhel që përmbante PP405 në skalpin e kokës çdo natë para gjumit për një javë.
Në fund të studimit, asnjë pjesëmarrës nuk raportoi ndonjë efekt anësor të veçantë, dhe më e rëndësishmja, molekula nuk u zbulua në gjakun e tyre, një tregues se ajo ndalet lokalisht dhe degradohet para se të arrijë në qarkullimin e gjakut.
Ky studim klinik u pasua nga një tjetër në vitin 2024, këtë herë me 78 burra dhe gra, të cilëve iu kërkua të përdornin ilaçin ose një placebo për katër javë.
Përsëri, nuk u zbuluan probleme të veçanta, por për habinë e tyre, studiuesit vunë re se disa pjesëmarrës kishin filluar t’u rriteshin flokët, pavarësisht se kishin kaluar vetëm disa javë trajtim dhe studimi ende synonte vlerësimin e sigurisë së ilaçit.
Përafërsisht, një në tre pjesëmarrës me rënie floksh të avancuara, vunë re një rritje mesatare prej 20 përqind të dendësisë së flokëve, një tregues se xheli po funksiononte.
Rezultati mund të duket modest, por duhet të krahasohet me ato të arritura me trajtimet tradicionale, të cilat zakonisht fillojnë të tregojnë disa rezultate të dukshme pas të paktën gjashtë muajsh (një nga arsyet pse shumë njerëz i braktisin trajtimet para kohe, duke mos parë rezultate të menjëhershme).
Për më tepër, prova zgjati një muaj dhe pacientët u vëzhguan për katër javë të tjera pas përfundimit të aplikimit të ilaçit, kështu që ekipi i hulumtimit besonte se, me më shumë kohë, rezultate të mëtejshme pozitive mund të ishin parë edhe midis pjesëmarrësve që nuk kishin parë rritje të ripërtërirë të flokëve.
“Pelage Pharmaceuticals” i ka dhënë publicitet të konsiderueshëm rezultateve të arritura deri më tani, duke tërhequr vëmendjen e mediave dhe veçanërisht të investitorëve, me një raund të fundit financimi prej mbi 30 milionë dollarësh, i cili përfshinte “Google Ventures”, një nga kompanitë e investimeve të “Alphabet”.
Por testet fillestare synojnë të verifikojnë sigurinë e ilaçeve dhe vetëm pjesërisht efikasitetin e tyre, prandaj ekspertët na nxisin të presim për provat e ardhshme klinike: nuk është e pazakontë që molekulat fillimisht shumë premtuese të rezultojnë joefektive në testet në një numër më të madh njerëzish.
Testet klinike mbi PP405 pritet të fillojnë vitin e ardhshëm, duke çuar potencialisht në një kërkesë për autorizim marketingu për ilaçin pas dy ose tre vitesh, varësisht nga rezultatet e testeve të reja.
Për ata që përjetojnë rënie flokësh, tre vjet mund të jenë shumë të gjata, prandaj interesi i madh për PP405 i ka shtyrë disa njerëz të eksperimentojnë me versione të ngjashme të kësaj molekule mbi veten e tyre.
“Pelage Pharmaceuticals” pretendon se përbërësi i saj aktiv është i patentuar dhe ekskluziv, por për ca kohë tani, Reddit ka diskutuar mundësinë që është identik me JXL-069, një molekulë me një strukturë të njohur dhe të riprodhueshme.
Megjithatë, kompania farmaceutike ka zhvilluar gjithashtu formulën e xhelit për të siguruar që PP405 të arrijë në folikula, kështu që nuk është e lehtë të zhvillohen ilaçe vetë për ta riprodhuar atë, për të mos përmendur rreziqet shëndetësore që përfshihen.
Megjithatë, mbeten shumë pyetje në lidhje me PP405, të cilat mund të zgjidhen vetëm pas provave të reja klinike.
Për shembull, është e paqartë nëse, pasi të riaktivizohen, folikulat mbeten aktive edhe pasi ilaçi të ndërpritet, dhe as nuk dihet se sa zgjasin qimet e reja para se të bien pas ciklit normal të rritjes dhe rënies së flokëve.
Historia e ilaçeve për humbjen e flokëve është plot me produkte që fillimisht dukeshin si zgjidhja për të gjitha problemet, vetëm për të rezultuar joefektive në trashjen e skalpit.
Dhjetëra ilaçe të tjera janë aktualisht në zhvillim ose testim, duke demonstruar kërkesën e lartë për një trajtim vërtet efektiv që mund të gjenerojë shuma të konsiderueshme parash për ata që e zbulojnë atë.
Rreth moshës 50 vjeç, rënia e flokëve, pothuajse gjithmonë për shkak të alopecisë androgjenetike (ekzistojnë disa forma të tjera të këtij problemi), prek afërsisht gjysmën e burrave dhe një të katërtën e grave.
Reagimi ndaj rënies së flokëve ndryshon shumë nga personi në person: disa e përjetojnë atë si një shenjë natyrale të plakjes, të tjerë e perceptojnë atë si një humbje të identitetit ose atraktivitetit personal.
Në këto raste, kjo mund të ulë vetëvlerësimin, të ndikojë në imazhin e vetes dhe të çojë në ndjenja pasigurie ose sikleti, duke gjeneruar ankth ose trishtim, deri në atë pikë sa të bëhet një stresues i vërtetë që nga ana tjetër mund ta përkeqësojë problemin.
Përshtati: Gazeta “Si”
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
