Ka një krizë në industrinë e vajit të ullirit.
Temperaturat përvëluese që kanë përfshirë Evropën Jugore këtë verë jo vetëm që po marrin jetë dhe po shkaktojnë zjarre shkatërruese - por janë gjithashtu një lajm shumë i keq për pemët e ullirit, me ekspertët e industrisë që paralajmërojnë për rritje të çmimeve dhe mungesa të mundshme.
Situata është edhe më shqetësuese pasi vjen pas një korrjeje të keqe të ullirit vitin e kaluar, pas verës më të nxehtë të regjistruar në Evropë.
LEXO EDHE:
- Vaji shqiptar i ullirit po shitet rifuxho dhe pa emër në tregjet ndërkombëtare
- Koha është tani! Vaji i ullirit është para në bankë
Në Spanjë, prodhuesi më i madh në botë i vajit të ullirit, prodhimi ra në afërsisht 620.000 tonë metrikë, krahasuar me mesataren pesëvjeçare prej rreth 1.3 milionë tonë metrikë.
Rendimentet ranë me 50% sezonin e kaluar mes të nxehtit dhe thatësirës
“Pas një mungese të tillë nga vjelja e mëparshme, gjëja e fundit që i nevojitet industrisë është një tjetër prodhim i dobët”, tha Walter Zanre, shefi ekzekutiv i Filippo Berio UK, një prej markave më të mëdha në botë të vajit të ullirit.
Por shenjat tregojnë në këtë drejtim. Këtë verë, nxehtësia pushtoi pjesë të rajonit të Mesdheut, duke sjellë një "ferr të nxehtë".
Ka prekur Spanjën – e cila ka parë valë të nxehta të vazhdueshme që nga prilli, kur temperaturat u shtynë drejt 40 gradë Celsius – si dhe vende të tjera prodhuese të vajit të ullirit si Italia dhe Greqia.
Shtrirja e plotë e dëmit nuk do të dihet deri pas kohës së korrjes në tetor dhe nëntor, por prodhimi evropian i vajit të ullirit mund të ulet me 700.000 tonë metrikë - një rënie prej më shumë se 30% - krahasuar me mesataren pesëvjeçare.
Këshilli Ndërkombëtar i Ullirit nuk e quajti situatën krizë, por një zëdhënës tha se "ne po përballemi me një situatë komplekse si pasojë e ndryshimeve klimatike". Në nivel global, prodhimi i vajit të ullirit parashikohet të bjerë 20% midis tetorit 2022 dhe shtatorit 2023, tha zëdhënësi për CNN.
Sigurisht, problemi që paraqet nxehtësia ekstreme për ushqimin është shumë më i gjerë.
Në Itali, e cila është goditur nga nxehtësia, thatësirat dhe përmbytjet këtë verë, të korrat e frutave janë goditur veçanërisht rëndë, tha Lorenzo Bazzana, menaxher ekonomik për shoqatën e fermerëve italianë, Coldiretti.
Të korrat e qershisë janë ulur me rreth 60%, pjeshkët dhe nektarinat vlerësohet të jenë me rreth 30% dhe kajsitë me 20%, tha Bazzana për CNN. Në telashe janë edhe domatet, të dëmtuara nga breshëri dhe të djegura nga dielli.
Ndryshimet klimatike po prishin bujqësinë në Itali, si në të gjithë botën, tha Bazzana.
Në Indi, çmimet e domateve u rritën me më shumë se 400% muajin e kaluar pas valëve të të nxehtit përvëlues dhe shirave të dendur. Disa restorante McDonald's në të gjithë vendin hoqën përkohësisht domatet nga menyja në korrik dhe Burger King ndoqi shembullin në gusht, duke përmendur çështjet e cilësisë dhe furnizimit.
Deri më tani, sistemi global i ushqimit ka rezultuar relativisht elastik, tha Lesk i Kolegjit Dartmouth, pavarësisht verës gjithnjë e më të nxehtë. Por moti ekstrem po përshpejtohet më shpejt sesa sugjerojnë modelet klimatike, shtoi ai, që do të thotë se rreziqet klimatike janë ndoshta më të mëdha dhe ndodhin më shpejt nga sa kanë parashikuar shumica e njerëzve.
"Ne jemi në greminën e rreziqeve që ndryshojnë lojën," tha Lesk.
Burimi: CNN Business/ Përshtati: Gazeta Si
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
