Bashkimi Europian po nxiton të qetësojë fermerët “e tërbuar” të Europës Lindore pasi Polonia, Hungaria, Sllovakia dhe Bullgaria ndaluan importet ukrainase të drithërave, lëvizje që kërcënojnë të minojnë solidaritetin e BE-së mbi Ukrainën dhe presionet e shtuara mbi prodhuesit tashmë të cenueshëm ukrainas.
Shporta e bukës së Europës, Ukraina ka eksportuar prej vitesh sasi të mëdha drithi përmes Detit të Zi. Por pasi pushtimi i Rusisë ndërpreu këto rrugë, BE-ja ndërhyri, duke hequr tarifat dhe duke vendosur korsi solidariteti, ose rrugë alternative tokësore që do të lejonin drithërat ukrainase të arrinin në vendet e tjera duke kaluar përmes Europës Lindore.
Megjithatë, në vend që të kalonin vetëm tranzit në ato vende, drithërat ukrainase hynë në tregjet e tyre dhe qëndruan – duke shkaktuar një ‘zhurmë’ mes fermerëve vendas.
Të dëshpëruar për të fituar favorin e fermerëve, disa udhëheqës të krahut të djathtë kanë lëvizur për të ndaluar grurin ukrainas dhe për të fituar pikë politike.
Polonia ishte dominoja e parë që ra kur njoftoi se do të bllokonte importet e grurit dhe mallrave të tjera ukrainase; Hungaria ndoqi shembullin më vonë të njëjtën ditë. Sllovakia dhe Bullgaria miratuan gjithashtu masa të ngjashme. Ndërsa zhgënjimet vlojnë, qeveritë duhet të sigurojnë që pirunët të mos drejtohen drejt tyre.
“Partitë populiste super të djathta janë mbështetur gjithmonë te fermerët dhe nuk kanë bërë shumë për fermerët në dy vitet e fundit,” tha Scott Reynolds Nelson, një historian në Universitetin e Gjeorgjisë.
“Papritmas ata po përpiqen të bëjnë diçka të shpejtë për t’i marrë fermerët në anën e tyre, dhe një gjë shumë e thjeshtë për të bërë është të kërcënosh se do të ndërpresë drithin ukrainas.
Ndërsa rënia e çmimeve është një problem serioz për fermerët, ai shtoi, “Unë mendoj se ky është një gjest i lirë politik nga ana e Polonisë dhe Hungarisë vetëm për të nxjerrë më shumë para nga BE dhe për t’u dukur mirë përpara fermerëve që janë gjithnjë e më të frustruar me të gjitha këto mallra të lira.”
Rusia u përpoq të luante kartën e energjisë për të larguar Europën nga Ukraina; që dështoi. Por loja me drithëra mund të bëjë atë që mungesat e gazit nuk mundën.
“Unë mendoj se Rusia e kupton qartë se kjo është një pasojë e madhe e bllokadës së saj ndaj Detit të Zi,” tha Caitlin Welsh, drejtore e Programit Global të Sigurisë Ushqimore në Qendrën për Studime Strategjike dhe Ndërkombëtare.
“Nuk ka të bëjë vetëm me bllokimin e drithërave të Ukrainës nga eksportimi; ka të bëjë me reduktimin e mbështetjes për Ukrainën brenda BE-së”.
Fluksi i grurit ukrainas ka qenë një çështje politike veçanërisht shpërthyese për Varshavën, e cila ka qenë një mbështetëse e vendosur e Kievit gjatë gjithë luftës.
Për javë të tëra, fermerët polakë kanë protestuar me zemërim kundër vërshimit të drithit ukrainas dhe humbjeve financiare që rezultojnë, duke vënë në pikëpyetje cilësinë e mallrave të Kievit dhe madje duke kërcënuar se do të “prisnin” dhe “shkatërronin” udhëtimin e fundit të presidentit ukrainas Volodymyr Zelensky në Varshavë.
Të gjitha trazirat janë për shkak se Rusia prishi gjendjen normale të punëve me një pushtim të shumëfishtë të Ukrainës shkurtin e kaluar. Rrugët e zakonshme të eksportit të Ukrainës nga Deti i Zi ishin për një kohë të mbyllura; edhe tani janë të dobëta.
“Kjo është vetëm një nga pasojat e luftës, në kuptimin që këtu nuk do të tregtoheshin normalisht drithërat,” tha Joseph Glauber, një ish-kryekonomist në Departamentin e Bujqësisë të SHBA-së aktualisht në Institutin Ndërkombëtar të Kërkimit të Politikave Ushqimore.
“Nëse jeni një eksportues i Ukrainës, zakonisht nuk po e shisni atë në vende të tjera në Europën Lindore që kanë furnizimet e tyre me drithë. Ju po e shisni në vende ku ka deficite të grurit.”
Pasi dënoi lëvizjet e vendeve, Bashkimi Europian po punon tani për t’i dhënë fund ndalimeve të tyre duke njoftuar më shumë se 100 milionë dollarë për të kompensuar fermerët dhe “masa parandaluese” emergjente që do të frenonin hyrjen e grurit ukrainas përveç nëse është caktuar të eksportohet diku tjetër.
Varshava, tani për tani, gjithashtu duket se e ka zbutur qëndrimin e saj, duke rënë dakord për t’i dhënë fund ndalimit të saj për sa kohë që drithi tranzitues ukrainas monitorohet dhe gjurmohet plotësisht, si dhe transportohet në autokolona të mbyllura.
Duke pasur parasysh “sa shpejt ata u tërhoqën, kjo tregon se ata e kanë kuptuar se sa e keqe është pamja jo vetëm ndaj Ukrainës, por edhe ndaj Brukselit”, tha Liana Fix, një anëtare për Europën në Këshillin për Marrëdhëniet me Jashtë.
Nëse vendet e Europës Lindore vazhdojnë me ndalimet e tyre të importit, ekspertët paralajmërojnë se prodhuesit ukrainas – tashmë duke luftuar për të shitur drithërat e tyre dhe duke u përballur me çmime më të ulëta mes sfidave të transportit dhe inspektimeve të vonuara – do të jenë ata që goditen më së shumti.
“Nëse ato vende do të mbyllnin çdo hyrje përmes korsive të solidaritetit, kjo do të krijonte edhe më shumë probleme brenda Ukrainës për sa i përket çmimeve më të ulëta,” tha Glauber.
Humbja e korsive të solidaritetit nuk do të thotë domosdoshmërisht se më shumë grurë mund të arrijnë me shpejtësi në tregjet e tjera përmes rrugëve të Detit të Zi.
Burimi: Foreign Policy/Përshtati Gazeta Si
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
