Që nga pushtimi rus i Ukrainës, Moska është goditur nga sanksione të pashembullta perëndimore dhe është mbyllur nga pjesa më e madhe e ekonomisë globale.
Por Kina, e cila ka deklaruar se “nuk ka kufij” për miqësinë e saj me fqinjin e saj verior, i ka hedhur Kremlinit një litar shpëtimi ekonomik , duke zbutur ndikimin e dëbimit të tij nga sistemi financiar global.
Duke nënvizuar afërsinë e marrëdhënieve, kryediplomati kinez Wang Yi u takua me Presidentin Vladimir Putin gjatë një vizite në Moskë të mërkurën. Wall Street Journal raportoi se presidenti kinez Xi Jinping dhe Putin mund të mbajnë një samit në Moskë në prill ose në fillim të majit.
Këtu janë tre mënyra në të cilat Kina, blerësi më i madh në botë i mallrave dhe një fuqi financiare dhe teknologjike, ka mbështetur ekonominë ruse:
1. Blerja e energjisë së saj
Sanksionet perëndimore kundër Moskës përfshijnë një embargo mbi shitjet e naftës dhe një kufi çmimi për naftën e saj të papërpunuar , mohimin e aksesit në SWIFT – sistemin ndërkombëtar të mesazheve që mundëson transaksionet bankare – dhe ngrirjen e aseteve të bankës qendrore të mbajtura jashtë shtetit.
Këto lëvizje kishin për qëllim dobësimin e aftësisë së Rusisë për të financuar luftën.
Ata kanë pasur ndikim. Ekonomia e Rusisë ra në recesion në vitin 2022, duke u tkurrur me 4.5%, sipas vlerësimit më të fundit të Bankës Botërore.
Por të ardhurat fiskale të Moskës u rritën, sipas qeverisë ruse. Kjo është kryesisht falë çmimeve të larta të energjisë dhe përpjekjeve të Rusisë për të ridrejtuar eksportet drejt blerësve të tjerë të gatshëm, si Kina dhe India.
“Kina e ka mbështetur luftën e Rusisë ekonomikisht në kuptimin që ka rritur tregtinë me Rusinë, gjë që ka dobësuar përpjekjet perëndimore për të gjymtuar makinën ushtarake të Moskës”, tha Neil Thomas, analist i lartë për Kinën dhe Azinë Verilindore në Eurasia Group.
“Xi Jinping dëshiron të thellojë marrëdhëniet e Kinës me një Rusi gjithnjë e më të izoluar,” tha ai, duke shtuar se “statusi i parisë” i Moskës i mundëson Pekinit të ushtrojë më shumë ndikim mbi të për të marrë energji të lirë, teknologji të avancuar ushtarake dhe mbështetje diplomatike për interesat ndërkombëtare të Kinës.
Tregtia totale midis Kinës dhe Rusisë arriti një rekord të ri në vitin 2022, duke u rritur me 30% në 190 miliardë dollarë, sipas shifrave doganore kineze. Në veçanti, tregtia e energjisë është rritur ndjeshëm që nga fillimi i luftës.
Kina bleu 50.6 miliardë dollarë naftë bruto nga Rusia nga marsi në dhjetor, 45% më shumë se e njëjta periudhë e një viti më parë. Importet e qymyrit u rritën me 54% në 10 miliardë dollarë. Blerjet e gazit natyror, përfshirë gazin e tubacioneve dhe LNG-në, u rritën me 155% në 9.6 miliardë dollarë.
Është një ndihmë për të dyja palët. Për Rusinë, ajo ka nevojë dëshpërimisht për klientë të rinj pasi karburantet e saj fosile shmangen nga Perëndimi. Për Kinën, e përqendruar tani në nxjerrjen e ekonomisë së saj nga rënia , ka nevojë për energji të lirë për të fuqizuar industrinë e saj të madhe prodhuese.
Për Rusinë, ky partneritet ka lindur nga dëshpërimi,” tha Keith Krach, ish-nënsekretar i Shtetit i SHBA-së për Rritjen Ekonomike, Energjinë dhe Mjedisin. “Ai [Putini] po kërkon ndihmë kudo që mund ta gjejë dhe Xi Jinping është shumë i gatshëm të presë dëshpërimin e Putinit.”
“Sa i përket Kinës, dëshira e saj për të nxitur Rusinë është e fundit në një seri lëvizjesh që zbulojnë sërish se Pekini është një aktor i papërgjegjshëm”, tha Krach për CNN.
Të dy palët po planifikojnë ta zgjerojnë më tej këtë partneritet, duke përfshirë një marrëveshje midis Gazprom (GZPFY) dhe Korporatës Kombëtare të Naftës së Kinës për të furnizuar më shumë gaz në Kinë gjatë 25 viteve të ardhshme.
“Me hapjen e ekonomisë së Kinës në vitin 2023, ne mund të presim një rritje të mëtejshme të eksporteve ruse në Kinë, duke përfshirë naftën dhe produkte të tjera të rafinuara të naftës,” tha Anna Kireeva, një profesore e asociuar në Institutin Shtetëror të Moskës për Marrëdhëniet Ndërkombëtare.
2. Zëvendësimi i furnitorëve perëndimorë
Përveç energjisë, Rusia gjithashtu ka shpenzuar miliarda për blerjen e makinerive, pajisjeve elektronike, metaleve bazë, automjeteve, anijeve dhe avionëve nga Kina, siç detajohet në një raport të Shërbimit Kërkimor të Kongresit të SHBA nga maji i kaluar .
“Pavarësisht hezitimit të Kinës për të dhënë mbështetje të drejtpërdrejtë për luftën e Rusisë, lidhjet dypalëshe do të vazhdojnë të rriten sepse Pekini është oportunist,” tha Thomas.
Rusia gjithashtu duhet të gjejë zëvendësues për importet e saj nga tregjet perëndimore, të tilla si makina dhe pajisje elektronike.
“Dhe këtu Kina me kapacitetin e saj industrial nuk mund të rivalizohet nga asnjë prodhues tjetër i madh,” tha Kireeva.
Markat kineze të makinave, duke përfshirë Havel, Chery dhe Geely, kanë parë rritje të pjesës së tyre të tregut nga 10% në 38% në një vit pas largimit të markave perëndimore, sipas të dhënave më të fundit nga firma kërkimore ruse Autostat. Dhe kjo përqindje ka të ngjarë të rritet më tej këtë vit, ka parashikuar ajo.
Në elektronikën e konsumit, markat kineze përbënin rreth 40% të tregut të telefonave inteligjentë në fund të 2021. Një vit më vonë, ato praktikisht kanë marrë përsipër industrinë me 95% të tregut, sipas firmës së kërkimit të tregut Counterpoint.
3. Sigurimi i një alternative ndaj dollarit amerikan
Pasi disa banka ruse u ndërprenë nga SWIFT, Moska e ka ulur dollarin për juanin kinez.
Kompanitë ruse kanë përdorur më shumë juanë për të lehtësuar rritjen e tregtisë me Kinën. Bankat ruse gjithashtu kanë kryer më shumë transaksione në juanë për t’i mbrojtur ato nga rreziqet e sanksioneve, sipas Kireeva.
Rusia u bë shkurtimisht qendra e tretë më e madhe e tregtisë në det të hapur në botë për juanin korrikun e kaluar, pas Hong Kongut dhe Mbretërisë së Bashkuar, sipas shifrave të publikuara nga SWIFT. Që atëherë, ajo ka mbetur një nga gjashtë tregjet më të mira për tregtimin e juanëve – nuk ishte as në top 15 para luftës në Ukrainë.
Ministria e financave e Rusisë ka dyfishuar gjithashtu pjesën e rezervave të juanëve që fondi i pasurisë sovrane të vendit mund të mbajë në 60%, pasi një pjesë e madhe e kursimeve të saj u ngrinë nga sanksionet ndërkombëtare , sipas Reuters.
Ministri i Financave Anton Siluanov ka thënë se Rusia do të blejë juan vetëm në vitin 2023 për të rimbushur fondin e pasurisë sovrane të vendit, raportoi Tass.
“Nga të gjitha monedhat e huaja në të cilat banka [qendrore] ruse kishte rezervat e saj, është vetëm juani kinez që nuk është ngrirë dhe mbetet “miqësor””, tha Kireeva.
“Ne ka të ngjarë të shohim de-dollarizimin e mëtejshëm të tregtisë së jashtme të Rusisë në përgjithësi dhe një pjesë në rritje të tregtisë në monedhat kombëtare me të gjitha shtetet që janë miqësore ose neutrale ndaj Moskës.”
Me më shumë rezerva juan, Moska është në gjendje të përdorë monedhën kineze për të stabilizuar rublën dhe tregjet e saj financiare. Rubla është zhytur me më shumë se 40% kundrejt euros dhe dollarit vitin e kaluar, dhe indeksi kryesor i aksioneve ruse ka rënë me më shumë se një të tretën.
Muajin e kaluar, ministria e financave e Rusisë njoftoi se do të rifillonte ndërhyrjet në valutë duke shitur juanë dhe duke blerë rubla.
Sidoqoftë, marrëdhënia nuk është plotësisht pa fërkime.
UnionPay, sistemi kinez i pagesave, thuhet se ka ndaluar pranimin e kartave të lëshuara nga bankat ruse për shkak të frikës së sanksioneve ndërkombëtare, sipas gazetës ruse Kommersant.
“Bizneset e mëdha kineze janë të kujdesshme në lidhje me sanksionet dytësore dhe janë të kujdesshme në trajtimin e subjekteve ruse nën sanksione ose me tregun rus në përgjithësi,” tha Kireeva.
Burimi: CNN Business/Përshtati Gazeta Si
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
