Qytetet, rrugët, zyrat e heshtura dhe të shkreta. Aty-këtu shenja shkatërrimi dhe shumë kufoma në tokë. Në një ditë të vetme, të gjithë gjitarët me kromozomin Y papritmas vdiqën. Vetëm ata me kromozomin XX, që është seksi biologjik femëror, dhe në mënyrë të pashpjegueshme Yorick Broën, një magjistar arratisës mbetën gjallë: pse? Këto janë imazhet e para dhe pyetja kryesore e “Y: The Last Man”, seriali i ri në “Star”, një kanal kushtuar një auditori më të rritur në moshë se Disney +. Tri episodet e para janë në dispozicion nga 22 shtatori, episodet e mëposhtëm do të transmetohen çdo të mërkurë.
Së bashku me Yorick (Ben Schnetzer), ka mbijetuar edhe Ampersand, një majmun mashkull. Burri ka një motër më të madhe, Hero (Olivia Thirlby), një ndihmësmjeke me një jetë private të trazuar. Ndërkohë, nëna e tij Jennifer (Diane Lane) është një kongresiste. Kasti i serialit është ansambël, dhe përfshin personazhe të tjerë, si agjenti 355 (Ashley Romans) dhe vajza e presidentit të ndjerë të Shteteve të Bashkuara (Amber Tamblyn), me ide konservatore. Para ngjarjes katastrofike, ata po përballeshin me një moment të veçantë në jetën e tyre, tani do të duhet të përballen me një problem shumë më të madh pas, mes shkatërrimit, trazirave, luftimeve për pushtet, lidhjeve shoqërore që tani po vihen në pikëpyetje.
Zhvilluar për TV nga Eliza Clark së bashku me Nina Jacobson, Brad Simpson, Brian K. Vaughan dhe Pia Guerra, “Y: The Last Man” është transpozimi i komikut të njëjtin emër të krijuar në 2002 nga Vaughan dhe Guerra, fitues i një Çmimi Eisner, vlerësimi më i lartë në fushën e serialeve komike. Seriali vjen vite pas publikimit të parë të komikut, dhe për këtë arsye duhet të përshtatet me 2021, edhe për faktin se pas pandemisë mënyra e shikimit të zhanreve të caktuara narrative ka ndryshuar.
Seriali është në fakt një dramë post-apokaliptike, si dhe distopike. Sidomos trendi i fundit u bë shumë i përhapur në fund të dekadës së fundit, ndoshta edhe për shkak të momentit të veçantë historik: nga shqetësimet për të ardhmen e planetit në aspektet negative të teknologjive të reja dixhitale deri në zgjedhjen e Donald Trump.
Profesori Gregory Claeys, autor i “Dystopia: A Natural History”, shpjegoi vlerën e rrëfimeve distopike kështu: “Distopitë letrare kanë ndihmuar gjithmonë të zgjojnë ankthin për të ardhmen e mundshme për t’i shtyrë njerëzit në veprim, për të parandaluar një prishje sociale, politike ose mjedisore. Ata veprojnë si një paralajmërim”. Prandaj zhanri është një metaforë që shërben për të përshkruar të tashmen, me frikën e saj, problemet e saj, temat e saj, falë edhe mundësisë së vënies në skenë të situatave në kufi për personazhet dhe prandaj shpesh në mënyrë narrative më efektive.
Ndër titujt e ndryshëm të lëshuar vitet e fundit, një nga shembujt më të suksesshëm të historive post-apokaliptike dhe distopike të bazuar në një komik është seriali “The Ëalking Dead”, tani në sezonin e tij të fundit dhe i disponueshëm në Disney +. Seriali tregon për një të ardhme të populluar nga zombie në të cilën dominojnë instinktet parësore. Të mbijetuarit përpiqen jo vetëm të qëndrojnë gjallë në kuptimin e mirëfilltë, por të mos humbasin atë minimum njerëzor që ende i dallon nga të vdekurit.
Një sagë tjetër, e bazuar gjithmonë në komiken, por këtë herë e zhvendosur në kinema, e cila ishte në gjendje të përfshinte pjesërisht temën, është ajo e Avengers (e paraqitur në Disney +). Nëse në vitin 2012, filmi i parë Avengers, sipas disa kritikëve, ishte në gjendje të kapërcejë tronditjen e 11 shtatorit në mënyrën e vet, përfundimi i sagës, i përbërë nga filmat Infinity Ëar (2018) dhe Endgame (2019), përmbante elementë më të errët. Plani i armikut të Avengers, Thanos, konsistonte në eliminimin e gjysmës së qenieve të gjalla për të “ribalancuar universin”, duke eliminuar kështu të gjitha problemet që lidhen me mbipopullimin: një distopi e vërtetë post-apokaliptike.
Falë premisës së tij paradoksale – një botë pa një kromozom Y – komikja “Y: The Last Man” parashikoi në 2002 një nga temat kryesore të viteve të fundit: marrëdhëniet e pabalancuara të fuqisë midis burrave dhe grave. Në këtë ai kujtoi – megjithëse nga një këndvështrim tjetër – distopinë e treguar nga Margaret Atëood në “The Handmaid’s Tale” (1985). Në serial, zhdukja e të gjithë njerëzve çon në ndryshime të papritura, të cilat demonstrojnë pabarazitë që ekzistojnë në shoqëri. Izraeli, i cili ka një ushtri të përbërë nga burra dhe gra, i tejkalon Shtetet e Bashkuara në pushtet.
Seriali merr dhe rinovon këtë skenar. Marrja e pushtetit nga gratë nuk është pa tensione dhe luftime të brendshme, disa të lidhura edhe me pozicionet ekstremiste që janë shfaqur vitet e fundit. Dhe nëse protagonisti është i vetmi njeri i mbijetuar (i cili e njeh veten në gjininë që korrespondon me seksin e caktuar në lindje), në realitet ka burra të tjerë akoma gjallë: burra trans, të treguar përmes një personazhi të ri që nuk janë të pranishëm në serial.
Por për shkak të momentit të veçantë historik aktual, distopia post-apokaliptike gjithashtu merr një kuptim tjetër në serial. Imazhet e para të “Y: The Last Man” – qyteti i heshtur dhe i shkretë – mund të kujtojnë atë që kemi parë dhe përjetuar në këtë vit e gjysmë. Ndjenja e humbjes së protagonistëve pas një ngjarje të paparashikueshme duket shumë e njohur. Pas 11 shtatorit, shikueshmëria ka ndryshuar: zhanri distopian forcon kështu të qenit një metaforë për të përfaqësuar tensionet e së tashmes.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
