Irena Beqiraj

Tourists go home!

Nga: Gazeta Si

13:03 - 16 Gusht 2023

Në vitin 1956, Belgjika përfundoi autostradën e saj të parë, e cila shkonte nga kryeqyteti, Brukseli, në Ostend, aty ku familja mbretërore kishte shtëpinë e saj verore.

Autostrada u ndërtua posaçërisht për pushuesit dhe turistët ndërkombëtarë. Rruga e re padyshim që solli një bum të turistëve, aq sa rruga nuk ishte kurrë mjaft e gjerë në sezonin e pikut, edhe mbetej pothuajse bosh në sezonin tjetër.

Po ashtu, dyqanet dhe restorantet, apartamentet shumëkatëshe të ndërtuara përgjatë bregdetit, ndërtimi i të cilave shkatërroi dunat edhe dëboi kafshët e egra, shndërroheshin nga të mbipopulluara në bosh.

Investimet e mëdha në turizëm nuk e shpëtuan qytetin, i cili në vitet 1980, ju drejtua fondeve të veçanta europiane për të rimëkëmbur ekonominë e tij.

Historia e Ostend është përjetuar në shumë destinacione turistike. Ajo tregon se turizmi kërkon infrastrukturë intensive, e cila fatkeqësisht përdoret me kapacitet të plotë vetëm gjatë sezonit edhe është e vështirë të gjenden përdorime alternative për këto infrastruktura gjatë periudhave të tjera të vitit.

Përdorimi nën kapacitet i investimeve “ul kthimin nga investimi" edhe rrit presionin tek çmimet në sezon, sidomos kur fasilitetet turistike janë të vogla, të fragmentizuara edhe nuk përfitojnë dot nga ekonomia e shkallës. Ndërkohë ndërtimi i hoteleve apo komplekseve të vilave e bën zonën përreth më pak të përshtatshme për qëllime të tjera, si bujqësi edhe agrikulturë, industri, apo zona rekreative për vendasit. Përshembull, Ostendi duke zgjedhur turizmin humbi mundësinë për të qenë një pikë strategjike e tregtisë midis Francës,Anglisë edhe Belgjikës.

Ndërkohë që varësia ekonomike e qyteteve nga turizmi, inkurajon investime të cilat nuk përdoren në kapacitet, dekurajon një investim tjetër, atë në arsim.

Në zonën e OECD-së(Organizata për Zhvillim dhe Bashkëpunim Ekonomik) mesatarisht 45 për qind e njerëzve të moshës 25-34 vjeç kanë një diplomë kolegji. Në vendet e OECD-së ku sektori turizmit zë një vend të rëndësishëm, përqindja është shumë më e ulët: 43 për qind për Spanjën, 34 për qind në Portugali, 27 për qind në Itali.

Kjo ndodh për një arsye të thjeshtë.

Në një ekonomi të dominuar nga turizmi, kthimi ekonomik nga arsimi është i ulët sepse një pjesë e madhe e vendeve të punës në dispozicion janë në hoteleri ose në sektorë të tjerë që nuk kërkojnë arsim.Dekurajimi në arsimim krijon probleme të mëtejshme në ekonominë duke dëmtuar aftësinë e saj për t'ju përshtatur ndryshimeve.

Ndërsa turizmi shpallet sektor strategjik inkurajon investimet në infrastrukturën publike e private turistike, dekurajon investimin në arsim edhe sektorë të tjerë produktivë. Ky debat ka nisur që nga viti 1975 edhe akoma vazhdon të jenë të jetë i nxehtë në të gjithë botën.

Çdo palë e interesuar qeveritë, sektori privat, mediat, studiuesit, banorët apo edhe vetë turistët, kanë optikën edhe mendimin e tyre lidhur me të.

Por eksperienca botërore tregon se mungesa e balancave edhe qëndrimet super optimiste në trajtimin e këtij sektori nga politikëbërësit, si edhe fakti që kur vjen puna tek qasjet zhvillimore qeniet njerëzore heqin dorë nga aftësia e tyre unike për të mësuar nga përvoja e të tjerëve, ka çuar në ripërsëritjen e të njëjtave gabime.

Kështu që ndonjë ditë mos u çudisni nëse në ndonjë mur në Vlorë, Sarandë apo Himarë të shkruhet si sot në Barcelonë :Tourists go home ! Turistë shkoni në shtëpi!

Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.