Shkëlqimi dhe rënia e komandantit numër 1 të ushtrisë ukrainase që u shkarkua nga Zelensky

Gjenerali Valery Zaluzhny u shkarkua të enjten nga posti i komandantit të përgjithshëm të ushtrisë së Ukrainës nga presidenti Volodymyr Zelenskyy, duke i dhënë fund tensioneve disa mujore në rritje midis dy liderëve.

Megjithëse gjenerali është një nga njerëzit më të besuar në Ukrainë, falë rolit të tij kyç në mposhtjen e sulmit fillestar rus pothuajse dy vjet më parë dhe shihet si një rival i mundshëm politik për Zelenskyy, nuk kishte durim kur behej fjalë për ushtrinë ukrainase. Ai gjithashtu kishte tensione me Uashingtonin, pasi ai dhe liderët ushtarakë të SHBA-së ndryshuan në lidhje me mënyrën se si të zhvilloheshin kundërsulmet vitin e kaluar.

Zelenskyy thuhet se informoi Shtëpinë e Bardhë se kishte ndërmend të largonte Zaluzhny; SHBA tha se do t'ia linte këtë vendim Kievit.

"Ne e kemi bërë të qartë se nuk do të përfshihemi në atë vendim. Dhe këtë ia kemi thënë drejtpërdrejt edhe presidentit ukrainas," tha këtë javë Këshilltari i Sigurisë Kombëtare Jake Sullivan.

Muaj para shkarkimit të së enjtes, mosmarrëveshjet e mprehta mbi gjendjen e luftës midis presidentit dhe gjeneralit të tij të lartë ishin përhapur në opinionin publik, duke reflektuar tensionin e rritur në Kiev për humbjet marramendëse të fuqisë punëtore, dështimin e kundërofensive të vitit të kaluar dhe pakësimin e furnizimeve me armë dhe municione.

Një oficer i lartë ushtarak ukrainas, të cilit, si të tjerët në këtë histori, iu dha anonimiteti për të folur me emër, tha se në radhët e larta të ushtrisë kishte krijuar zhgënjim që Zaluzhny shpenzon “shumë kohë në Facebook duke treguar se si po bën diçka” ndërsa pak ndryshime taktike ose strategjike kishte ndërmarrë përgjatë vijave të frontit.

Përpara se të shpallej largimi, zyra e Zaluzhny u pyet nëse Pentagoni kishte shprehur pakënaqësi me mënyrën se si ai e kreu kundërsulmin dhe nëse këto shqetësime ndaheshin edhe nga disa në ushtrinë ukrainase. Zëdhënësi i tij u përgjigj se ata nuk ishin në dijeni për këtë.

Suksesi i kohës së luftës

Nuk mund të shmanget roli i Zaluzhny në ditët e para të luftës. Ai u përpoq të lëvizte njësitë e papajisura në fushëbetejë për të zbutur sulmin masiv rus drejt Kievit dhe i mbajti forcat e Moskës për aq kohë sa të fillonte të arrinte ndihma perëndimore. Më pas ai udhëhoqi forcat ukrainase në një kundërofensivë mahnitëse në fund të vitit 2022 që rimori pjesë të mëdha territori.

Ai gjithashtu ndërtoi një marrëdhënie solide me Sekretarin e Mbrojtjes të SHBA, Lloyd Austin dhe gjeneralë të tjerë të lartë perëndimorë, gjë që ishte vendimtare në çimentimin e një vërshimi të mbështetjes ushtarake në 2022 dhe 2023.

"Ushtria ka luftuar në mënyrë të mahnitshme nën Zaluzhny, por ai është mbështetur dobët nga qeveria dhe parlamenti," tha Glen Grant një ish oficer britanik dhe një ekspert ushtarak me Fondacionin Baltik të Sigurisë me bazë në Riga, duke treguar tensionet për një ligj të bllokuar mobilizimi sipas së cilës Zaluzhny dëshiron të rrisë numrin e trupave, por që është politikisht e rrezikshme.

Zaluzhny është kritikuar gjithashtu për mos kompletimin e transformimit të ushtrisë ukrainase në një forcë të stilit perëndimor, për mospërmirësimin e logjistikës dhe dështimin për të orientuar trupat larg vijës së frontit për t'i lejuar ata të pushojnë dhe të rikuperohen në vend që t'i lënë në llogore gjatë gjithë luftën. tha analisti ushtarak austriak Tom Cooper.

“Pas dy vjetësh që nga pushtimi gjithëpërfshirës, asnjë nga këto nuk po funksionon vërtet mirë dhe përmirësimet e vërejtura deri më tani mbeten relativisht minimale,” tha ai.

Grant vuri në dukje disa çështje menaxhimi, megjithëse nuk është e sigurt se kush e ka fajin.

"Disa nga gjeneralët më të dobët janë mbajtur dhe më të mirët janë lënë pa punë. Nuk është e qartë se i kujt është faji," tha ai, por më pas shtoi: "Zaluzhny është motivuesi më i mirë. Ajo që i mungon në aftësitë dhe njohuritë e menaxhimit ai e krijon për nga karakteri" Por kjo nuk mjaftoi për ta mbajtur gjeneralin me sy të mirë tek presidenti.

Marrëdhëniet midis Zelenskyy dhe Zaluzhny kishin qenë të tensionuara për muaj të tërë për shkak të kundërofensive zhgënjyese të vitit 2023.

Disa këshilltarë amerikanë dhe perëndimorë rekomanduan sulme më të mëdha dhe më të shënjestruara në pozicione specifike, të cilat do ta shtynin masën ukrainase kundër seksioneve më të dobëta të linjave ruse

Sapo filloi lufta, njësitë e reja ukrainase, të stërvitura nga ushtritë perëndimore, por pa përvojë luftarake, luftuan në sulmet brutale që u përplasën kokë më kokë me mbrojtjen ruse. Pas muajsh luftimesh, Ukraina arriti të kthente vetëm disa kilometra territor, me një kosto të madhe në jetë dhe pajisje.

Kjo e la Zaluzhny të hapur ndaj kritikave.

"Kjo nuk ishte mënyra për ta bërë këtë. Ishte e pamundur, por pozicioni i komandantit të përgjithshëm ishte pak arrogant: "Le të fillojmë një përleshje dhe pastaj do të shohim", tha oficeri ukrainas.

Kishte gjithashtu tensione midis Zaluzhny dhe Pentagonit mbi mënyrën se si do të zhvillohej kundërofensiva.

Pentagoni nxiti që ushtria ukrainase të bënte një shtysë të madhe të fokusuar në një fushë ku planifikuesit mendonin se një përparim ishte i mundur. Në vend të kësaj, Kievi zgjodhi disa sulme në të gjithë frontin me besimin që do ta bënte të vështirë për rusët të përforconin shumë pika në të njëjtën kohë.

Pas disa javësh mosmarrëveshjesh, "u bë mjaft e qartë gjatë ofensivës se ukrainasit thjesht nuk ishin të interesuar për këshillat e SHBA-së dhe ata në përgjithësi arritën në përfundimin se ne nuk kemi asgjë për t'u ofruar atyre," tha një person që ka këshilluar Shtëpinë e Bardhë për çështjet ushtarake.

Argumenti, tha këshilltari, ishte se Shtetet e Bashkuara nuk kishin përvojë në llojin e luftës që po bënin ukrainasit, dhe ndërsa këshillat e SHBA ishin të mirëpritura, ato gjithashtu mund të shkonin edhe në vesh shurdhër.

Ndërsa faji për ato mosmarrëveshje ra drejtpërdrejt mbi supet e Zaluzhny-t, ai gjithashtu "u pengua nga Zelenskyy", i cili kishte fjalën e fundit për çështjet ushtarake, "dhe kështu SHBA vijoi t'i bërtiste personit të gabuar," tha këshilltari.

Në muajt e ardhshëm, ndërsa Ukraina tani është e detyruar në mbrojtje, "lufta aktuale është një zgjedhje shumë, shumë e keqe për Ukrainën," tha oficeri ukrainas.

Në nëntor, Zaluzhny i tha Economist se lufta ishte vendosur në një ngërç, duke sjellë një reagim të ashpër nga Zelenskyy dhe këshilltarët e tij.

Deklarata e Zaluzhny-t e detyroi Zelenskyin që të përpiqej të siguronte partnerët se lufta nuk kishte arritur në një rrugë pa krye.

Kishte gjithashtu acarim që "rrethi i Zaluzhny po diskutonte hapur dhe publikisht perspektivat presidenciale të Zaluzhny", tha Volodymyr Fesenko, kryeanalist i Qendrës Penta të Kërkimeve Politike me bazë në Kiev.

“Kjo nuk është një luftë për pushtet,” shtoi ai.

Vetëm disa ditë pas raportimeve të këtij muaji se gjenerali u thirr në zyrën e Zelenskyy për t'u informuar se do të lirohej nga detyrat e tij, Zaluzhny publikoi një shkrim me CNN në të cilin tha se trupat e tij duhet të marrin forma të reja trajnimi dhe armë të reja.

Shqetësimet e jashtme

Lufta e brendshme politike në Kiev nuk po ndihmon t'i japë fund ngërçit politik në Uashington, ku republikanët e Kongresit po bllokojnë një paketë financiare me ndihmë thelbësore për Ukrainën, ndërsa trupat e saj përballen me mungesë municioni që e bën të vështirë frenimin e valëve të sulmuesve rusë.

Po festohet edhe në Moskë. Zëdhënësi i Kremlinit Dmitry Peskov vuri në dukje se raportet për shkarkimin e Zaluzhny tregojnë se "gjërat nuk po shkojnë mirë" në Kiev.

Mykola Bielieskov, një analist i lartë ushtarak me Fondacionin e Bamirësisë Come Back Alive, i cili ndihmon ushtrinë ukrainase me furnizime, tha se “pavarësisht se si zhvillohen ngjarjet në drejtim të riorganizimit të menaxhmentit të lartë, sfida kryesore për Ukrainën mbetet e pandryshuar që është zhvillimi dhe zbatimi i një strategjie ushtarake të cilësisë së lartë në vitin 2024”.

Duke pasur parasysh avantazhet aktuale të fuqisë punëtore dhe materiale ruse dhe mungesën e vazhdueshme të mbështetjes së SHBA-së, këshilltari amerikan tha se ka rrezik real që këtë vit Rusia të vazhdojë ofensivën e saj të pamëshirshme, duke shtypur forcat ukrainase derisa Kievi mund të “detyrohet të negociojë nisur nga një situatë gjithnjë e më e pafavorshme” politico.eu

Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.