.png)
Brezi im erdhi në një kohë kur, fotografia po përparonte me hapa të mëdhenj, duke krijuar shtysën për të eksperimentuar dhe për të kërkuar qasje të reja, do ta përshkruante kohë më pas artin e fotografisë të një gjenerate, korçari i famshëm Gjon Mili.
Bashkë me thënie të tij, në të dikurshmen “Shtëpi Rumune”, në zonën këmbësore të qytetit të Korçës, vizitorët kanë mundësi të kundrojnë nga afër dyqindedyzet vepra të fotografit me famë botërore.
Përjetime, lëvizje dhe personazhe të shquar të epokës, ku Mili jetoi dhe mjeshtëroi teknikën e dritës stroboskopike dhe blicin elektronik, si piktori Pablo Picasso, regjisori Alfred Hitchcock apo rikrijimi i veprës së famshme surrealiste të Marcel Duchamp, “Nudo duke zbritur nga shkallët”, vijnë të ndalura në kohë për vizitorin modern.
“Koha vërtet mund të ndalet”, do të thoshte dikur Gjon Mili, i përkushtuar i gjithi jo vetëm për të bërë art, por me kureshtjen prej shkencëtari – ishte diplomuar si inxhinier elektrik në Institutin Teknologjik të Masaçusetsit – dëshironte t’i ruante të pakalbshëm nga koha subjektet e tij, pavarësisht lëvizjeve, befasisht të dhunshme.
Mili nuk sjell vetëm subjektet, por i ka transportuar ata në kohë, bashkë me lëvizjen. Për këtë fotografitë e tij duken përjetësisht në një proces të papërfunduar lëvizjeje, të gjallë, pavarësisht kohëve. Duke punuar me profesorin e tij Harold Edgerton në MIT, Gjon Mili ishte pionier në përdorimin e instrumenteve stroboskopikë për të mbërthyer një sekuencë veprimesh në një fotografi.
“Pas një dekade u vela me stroboskopiken, sepse kisha bërë thuajse gjithçka dhe nuk doja të përsërisja më veten”, do të shprehej Gjon Mili, gjithnjë në kërkim të eksperimentimit, të risisë. Bashkë me thëniet e tij të njohura rreth fotografisë, vijnë citime edhe nga bashkëkohës së tij të shquar, që vlerësojnë punën e një jete që u ekspozua në revistat më prestigjioze të kohës, ndër to “LIFE” .
Picasso që vizaton ajrin , seria e fotografive të realizuara nga Gjon Mili, i cili udhëtoi në jug të Francës për të takuar piktorin e famshëm, është renditur në 500 fotografitë më të mira të 150 viteve, i përfshirë në “Photo book”, albumin londinez, të realizuar më 2002-shin. Sportistë, balerinë, aktorë, skulptorë, politikanë bëhen të gjithë subjekte të fokusit të Milit.
Muzeu, brenda tij, krahas punëve të shquara, që ngjallin interes për cilindo vizitor, ofron një përjetim në Dhomën e Eksperimentit, me fokus në dritën stroboskopike, shpikur nga Mili dhe Dhomën e Fotografimit me Dritë, ku vizitori mund të marrë një suvenir, realizuar me teknikën e Milit.
I lindur në Korçë, asokohe pjesë e Vilajetit të Manastirit në Perandorinë Osmane, Mili e kaloi fëmijërinë në Rumani, ndoqi kolegjin kombëtar “Gheorghe Lazăr” në Bukuresht e më vonë, në vitin 1923 emigroi drejt ShBA-së. Më 1939 –ën , nisi të punojë si fotograf për revistën LIFE, një post që e mbajti derisa vdiq, më 1984-ën.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
