Lexo me "Si"

Nga Dekameroni i Bokaços te Salman Rushdie, 5 klasikë që kanë pësuar censurë

Liria e shtypit, të cilën ne shpesh e injorojmë, është një nga shtyllat mbi të cilat duhet të mbështetet shoqëria jonë. Nuk është gjithmonë kështu. Jo kudo. Me rastin e Ditës Botërore të Lirisë së Shtypit, ja 5 klasikë që kanë rënë viktimë e censurës gjatë historisë.

“Vargjet Satanike” nga Salman Rushdie

Në mesin e klasikëve që kanë vuajtur censurën e rëndë, sigurisht që gjejmë “Vargjet Satanike” të Salman Rushdie, shkrimtarit indian me origjinë britanike, autor i veprave të mrekullueshme në të cilat realizmi magjik gjen hapësirë ​​të bollshme. Frymëzuar nga jeta e profetit Muhamed, “Vargjet Satanike” provokuan zemërimin e Ajatollah Khomeinit, i cili në fakt nxori një fetva dënimi me vdekje kundër Rushdie.

Nuk është vetëm një roman, plot imazhe dhe shpikje, por është edhe një libër që ka përçarë opinionin publik botëror, duke i dhënë shkas një rasti letrar të paprecedentë. Historia që përshkruhet është një koktej i mrekullueshëm realizmi dhe fantazie, një histori magjike në të cilën dy udhëtarë, të cilët i shpëtuan mrekullisht një aksidenti me avion, e shohin veten të transformuar në një krijesë engjëllore dhe tjetri në një qenie djallëzore.

Tashmë simbole të së mirës dhe të së keqes, të dy do të përballen në betejat më të vjetra dhe më të pashmangshme, një luftë pa pengesa e destinuar të zgjasë përgjithmonë në kohë dhe hapësirë, nga fshatrat më të largëta indiane deri në Londrën bashkëkohore.

“Of Mice and Men” nga John Steinbeck

A do ta kishit imagjinuar ndonjëherë? Ndër klasikët që i janë nënshtruar censurës në vende të ndryshme të botës, është edhe “Of Mice and Men”, kryevepra e vogël e John Steinbeck, pasi është konsideruar me disa pasazhe shumë të shëmtuara dhe të pamjaftueshme që të lexohet me qetësi nga të gjithë.

Historia e një miqësie të thellë mes dy burrave, dy punëtorëve sezonalë në Kaliforni që ndajnë një ëndërr. George Milton është kujdesur gjithmonë për Lennie Small, një gjigant me zemrën dhe mendjen e një fëmije. Plani i tyre, ndërsa enden nga ferma në fermë, është të gjejnë një vend të tyren në Hill Country, ku toka është e lirë: një vend i vogël, vetëm disa hektarë për fermë, dhe më pas disa pula, derra, lepuj. Por shpresat e tyre, si “planet më të mira të bëra nga burrat” do të shkatërrohen.

“Lady Chatterley’s Lover” nga D.H. Lawrence

Ne vazhdojmë listën tonë të klasikëve të censuruar me një vepër që nuk do të keni vështirësi ta imagjinoni mes atyre viktimave të ndalimeve. “Lady Chatterley's Lover” është në fakt një histori e bukur dashurie që nuk kursehet në detaje intime të protagonistëve dhe që tregon pa frenim zgjimin seksual të Lady Chatterley. Një libër që me siguri do të ketë ngjallur shqetësim dhe siklet tek lexuesit.

Connie Chatterley është gruaja e Sir Clifford, një aristokrat i cili është bërë impotent pas një plage lufte. Connie dëshiron mëmësinë dhe forca e saj jetësore e shtyn atë drejt Gamekeeper Mellors. Një pasion lind mes të dyve dhe, kur Connie kupton se është në pritje të një fëmije, ajo lë burrin e saj dhe shkon të jetojë me Mellors.

Dekameroni i Bokaços

Për të katërtën nga viktimat klasike të censurës ne kthehemi shumë prapa. Jemi përballë një prej veprave kryesore të letërsisë së hershme italiane: “Decameron” i Bokaços, i përfshirë në Index Librorum Pohibitorum të hartuar nga Kisha.

Është viti 1348: ndërsa murtaja tërbohet në Firence, dhjetë të rinj strehohen në fshat dhe për të kaluar kohën këndshëm i tregojnë njëri-tjetrit një histori për dhjetë ditë. Kjo është korniza që ngërthen në vete koleksionin më të famshëm të tregimeve të letërsisë europiane: një kryevepër që ende magjeps për shumësinë e toneve, për aftësinë për të pikturuar shumëllojshmërinë e pafund të jetës.

“Alice's Adventures in Wonderland” nga Lewis Carroll

Së fundi, ndër viktimat klasike të censurës është edhe “Alice's Adventures in Wonderland”, vepër e cila u ndalua të lexohej në Kinë në vitin 1931, sepse konsiderohej e rrezikshme dhe mashtruese për të vegjlit.

“Alice's Adventures in Wonderland” është një roman i vitit 1865 i shkruar nga matematikani dhe romancieri anglez Charles Lutwidge Dodgson me pseudonimin Lewis Carroll. Romani tregon ngjarjet groteske dhe të çuditshme të Alice-s. /Libreriamo/


Copyright © Gazeta “Si”


Më Shumë