.png)
Disa orë pasi u dëgjuan sirenat e sulmit ajror në qytetin e Mitrovicës në Kosovën veriore, Ministria e Jashtme e Rusisë pretendoi se Kosova po punonte me SHBA-në dhe Bashkimin Europian për të kërcënuar pakicën serbe në Kosovë.
Kjo ngjall kujtime të konflikteve ballkanike të viteve 1990, veçanërisht të Luftës së Kosovës në vitin 1999, kur SHBA-ja mobilizoi NATO-n dhe komunitetin ndërkombëtar për ta dëbuar Serbinë nga Kosova.
Ky ishte një moment përcaktues për një Vladimir Putin më të ri, pasi është teorizuar se ai prej kohësh dëshironte hakmarrje ndaj Perëndimit për atë që bëri në vitin 1999. Lufta në Kosovë ishte kulmi i fuqisë dhe hegjemonisë së SHBA-së në vitet 1990, kur SHBA po bënte ndërhyrje humanitare dhe po vepronte si polic global.
Po sot?
Sot, gjërat kanë ndryshuar dhe Rusia po pushton Ukrainën dhe po kërcënon të shkurtojë furnizimet me energji në Europë. Kina, Turqia, Irani dhe Rusia po punojnë së bashku kundër SHBA-së, duke nënshkruar marrëveshje të reja energjetike dhe duke lëshuar kërcënime.
Kina dhe SHBA, për shembull, janë në mosmarrëveshje për Tajvanin dhe një vizitë të mundshme nga kryetarja e Dhomës së Përfaqësuesve të SHBA, Nancy Pelosi.
Çfarë po ndodh në Kosovë?
Serbia ishte në gatishmëri të lartë mbrëmë(31 korrik) pas asaj që ndodhi përtej kufirit të saj. Për disa arsye, kjo ishte befasuese për shumë njerëz.
Sipas mediave ruse, ministria të dielën(31 korrik) i bëri thirrje Prishtinës, kryeqytetit të Kosovës, me Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimin Europian (BE) që e mbështesin atë, të ndalojë provokimet dhe të respektojë të drejtat e serbëve në Kosovë.
Sipas Izvestia, një e përditshme ruse, Maria Zakharova, drejtoresha e Ministrisë së Jashtme, tha se “vendimi i 'autoriteteve' në Prishtinë për të filluar zbatimin e 'rregullave' diskriminuese të paarsyeshme për zëvendësimin me forcë të dokumenteve personale dhe numrave të serbëve vendas nga 1 gushti është një hap tjetër drejt dëbimit të popullatës serbe nga Kosova”.
Ajo shtoi, “Udhëheqësit kosovarë e dinë se serbët nuk do të qëndrojnë indiferentë kur bëhet fjalë për një sulm të drejtpërdrejtë ndaj lirive të tyre, dhe ata qëllimisht përshkallëzohen për të nisur një skenar ushtarak. Natyrisht, Beogradi është gjithashtu në ballë të sulmit, të cilin Perëndimi dëshiron ta ‘neutralizojë’ me duart e shqiptarëve të Kosovës”, tha Zakharova.
Sirenat e sulmit ajror në veri të Kosovës u zhvilluan ndërsa u raportuan të shtëna me armë zjarri afër kufirit. Pas luftës së Kosovës të vitit 1999, shumë serbë u larguan nga Kosova, por një pakicë e konsiderueshme serbe mbeti — dhe mbetet edhe sot e kësaj dite — në vend.
Kosova shpalli pavarësinë; është njohur nga më shumë se 100 vende, duke përfshirë Izraelin në vitin 2020, e ndjekur nga procedurat e normalizimit në vitin 2021. Në atë kohë, kjo shihej si një nënprodukt i Marrëveshjes së Abrahamit, edhe pse konteksti i përgjithshëm ishte më kompleks. Izraeli ka mbajtur marrëdhënie të mira me Serbinë, por balancimi i tij me Kosovën ka qenë një vijë e hollë diplomatike.
Cili është sfondi i krizës aktuale?
Kriza aktuale në kufi mund të rrjedhë nga përpjekjet e autoriteteve kosovare për të mos njohur dokumentet e mbajtura nga serbët dhe për të ndaluar përdorimin e targave të përdorura nga minoriteti serb.
Presidenti serb Aleksandar Vuçiç e ka dënuar qeverinë e Kosovës për këtë çështje në të kaluarën, duke thënë se qëllimi i Kosovës është të “dëbojë serbët, veçanërisht nga veriu i Kosovës dhe Metohisë” dhe e krahasoi këtë me dëbimin e serbëve nga Kroacia në vitin 1995 gjatë Operacionit Stuhia, sipas faqes së internetit Balkan Insight, faqja kryesore angleze nën ombrellën e BIRN, Rrjeti Ballkanik i Gazetarisë Hulumtuese.
Kryeministri i Spanjës ishte në Serbi të premten(29 korrik) si pjesë e një turneu në Ballkanin Perëndimor.
Mediat raportuan se "Kryeministri Pedro Sanchez zhvilloi bisedime me presidentin e Serbisë Aleksandar Vuçiç në Beograd përpara vizitave të tij në Bosnje-Hercegovinë, Mal të Zi, Maqedoninë e Veriut dhe Shqipëri në ditët në vijim".
Spanja ka thënë në të kaluarën se është shumë e afërt me qeverinë serbe.
“Vendet e Ballkanit janë të gjithë në faza të ndryshme të procesit të anëtarësimit në BE. Zyrtarët e BE-së kanë kërkuar kohët e fundit të inkurajojnë qeveritë në rajon që të vazhdojnë me reformat mes shqetësimeve për përpjekjet e Rusisë për të rritur ndikimin e saj në Ballkan,” vuri në dukje ABC, duke shtuar se “Serbia mbetet një vend i rrallë europian që ka mbajtur lidhje miqësore me Rusinë pavarësisht pushtimit në Ukrainë dhe refuzoi t'i bashkohet sanksioneve perëndimore kundër Rusisë.
Sipas Izvestia, “Ministria serbe e Mbrojtjes mohoi pjesëmarrjen e palës serbe në rritjen e tensionit me Kosovën”.
Çfarë po ndodh në të vërtetë?
Ndërsa të gjitha palët duket se mohojnë se ka ndonjë krizë të vërtetë, mbeten pyetje të mëdha se pse u dëgjuan sirenat e sulmit ajror dhe pse ka kaq shumë thashetheme.
Pse Rusia ka bërë papritur komente për Kosovën, duke u dukur se shtyn një narrativë që mund të nxisë një krizë të re në Ballkan?
Serbia është një partner i ngushtë i Rusisë dhe gjithashtu i Turqisë; Turqia është afër Moskës. Serbia ka përmirësuar së fundmi disa nga mbrojtjet e saj ajrore, duke përfshirë prokurimin e sistemeve Pantsir. Media ruse TASS raportoi në vitin 2021 se “Presidenti serb Aleksandër Vuçiç vlerësoi cilësinë e armëve ruse dhe njoftoi prokurimin e sistemit të mbrojtjes ajrore Pantsir-S1M ndërsa shqyrtonte ekspozitën ushtarake serbe, kushtuar Ditës së Unitetit, Lirisë dhe Flamurit Kombëtar të Serbisë. .”
Putini ende e kujton konfrontimin midis forcave ruse dhe forcave të NATO-s mbi Aeroportin Ndërkombëtar të Prishtinës që ndodhi më 12 qershor 1999. Humbja e Serbisë nga forcat amerikane në vitin 1999 ishte poshtëruese për Rusinë, e cila kishte dashur të shpëtonte fytyrën në Prishtinë. Putin erdhi në pushtet pas konfliktit të vitit 1999.
Ai u zotua të rivendoste Rusinë dhe iu deshën dekada për ta bërë këtë. Ai e sheh koalicionin autoritar ndërkombëtar Kinë-Turqi-Iran-Rusi si një çelës për botën shumëpolare – një ku hegjemonia e SHBA-së do të dobësohet.
Vizita e fundit e ministrit të jashtëm rus Sergei Lavrov në Afrikë dhe takimet e Putinit me liderët iranianë dhe turq kanë të bëjnë me largimin e SHBA-së nga pozicioni i fuqishëm që mori në 1999. Mbështetja e Serbisë ka të bëjë me të treguar se si gjërat kanë ndryshuar gjatë 20 viteve të fundit.
Megjithatë, mbetet e paqartë nëse Serbia dëshiron të rrezikojë të hyjë përsëri në aksion për Kosovën. Vendimi i Vuçiç sonte dhe vendimet në vijim në ditët në vijim do të jetë një provë e madhe se si përpjekjet e Rusisë për një rend të ri botëror po riformësojnë globin.
Burimi: msn/ Përshtati Gazeta Si
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
