.png)
Partia Komuniste në pushtet e Kinës po përballet me një emergjencë kombëtare që është tkurrja e popullsisë. Për ta rregulluar këtë, partia do që më shumë gra të lindin më shumë fëmijë.
Kështu, partia u ka ofruar lehtësira, si përfitime tatimore dhe para. Gjithashu është përmendur edhe patriotizmi, duke u bërë thirrje atyre që të jenë “gra dhe nëna të mira”.
Përpjekjet nuk funksionojnë. Gratë kineze i janë shmangur martesës dhe lindjeve me një ritëm kaq të shpejtë sa që popullsia e Kinës në vitin 2023 u tkurr për të dytin vit radhazi, duke përshpejtuar krizën e qeverisë për popullsinë e plakur dhe të ardhmen e saj ekonomike.
Kina tha të mërkurën se 9.02 milionë foshnja kanë lindur në vitin 2023, nga 9.56 milionë në 2022 dhe për të shtatin vit radhazi numri ka rënë. Marrë së bashku me numrin e njerëzve që vdiqën gjatë vitit, 11.1 milionë, Kina ka më shumë njerëz të moshuar se kudo tjetër në botë, një numër që po rritet me shpejtësi. Popullsia totale e Kinës ishte 1,409,670,000 në fund të vitit 2023, një rënie prej dy milionë njerëz, sipas Byrosë Kombëtare të Statistikave.
Popullsia në tkurrje dhe plakje shqetëson Pekinin sepse po e shteron Kinën nga njerëzit në moshë pune që i duhen për të fuqizuar ekonominë. Kriza demografike, e cila erdhi më shpejt nga sa pritej, tashmë po sforcon sistemet e dobëta dhe të pafinancuara të kujdesit shëndetësor dhe pensioneve.
Kina e përshpejtoi problemin me politikën e saj për një fëmijë, e cila ndihmoi në uljen e nivelit të lindjeve gjatë disa dekadave. Rregulli gjithashtu krijoi breza vajzash të reja, të cilave iu dhanë mundësi arsimimi dhe punësimi, një grup që u shndërrua në gra të fuqizuara që tani Kina po përpiqet të gjejë mënyra se si t’i bindë që të martohen dhe të lindin fëmijë.
Xi Jinping, udhëheqësi më i lartë i Kinës, ka folur prej kohësh për nevojën që gratë të kthehen në role më tradicionale në shtëpi. Kohët e fundit ai u kërkoi zyrtarëve qeveritarë të promovojnë një "kulturë të martesës dhe të lindjes së fëmijëve" dhe të ndikojnë në atë që të rinjtë mendojnë për "dashurinë dhe martesën, pjellorinë dhe familjen".
Por ekspertët thanë se përpjekjeve u mungonte një detaj për të trajtuar një realitet që formësoi pikëpamjet e grave për prindërimin: pabarazinë e thellë gjinore. Ligjet që synojnë të mbrojnë gratë dhe pronën e tyre dhe të sigurojnë që ato të trajtohen në mënyrë të barabartë, i kanë bindur ato që të mos lindin fëmijë.
“Gratë ende nuk ndihen mjaft të sigurta për të pasur fëmijë në vendin tonë,” tha Rashelle Chen, profesioniste e mediave sociale nga provinca jugore e Guangdong. Chen, 33 vjeç, është e martuar prej pesë vitesh dhe tha se nuk kishte ndërmend të kishte një fëmijë.
“Duket se politika e qeverisë për lindjen synon vetëm të krijojë bebe, por nuk mbron personin që lind”, tha ajo. “Nuk mbron të drejtat dhe interesat e grave”.
Fushatat propagandistike dhe ngjarjet e takimeve të sponsorizuara nga shteti po tentojnë të shtyjnë të rinjtë të martohen dhe të kenë fëmijë. Në Kinë, është e pazakontë që çiftet e pamartuara ose një person beqar të kenë fëmijë. Media shtetërore është e mbushur me thirrje për të rinjtë e Kinës që të luajnë një rol në "përtëritjen e kombit".
Por mesazhi është marrë vetëm nga prindërit, shumë prej të cilëve tashmë ndajnë pikëpamjet tradicionale për martesën. Prindërit e Chen ndonjëherë mërziten aq shumë nga vendimi i saj për të mos pasur fëmijë, saqë qajnë në telefon.
“Ne nuk jemi më prindërit e tu”, i thonë ata.
Gratë në Kinë sot kanë një ndërgjegjësim më të mirë për të drejtat e tyre për shkak të rritjes së avokimit kundër ngacmimit seksual dhe diskriminimit në vendin e punës. Autoritetet janë përpjekur të heshtin lëvizjen feministe të Kinës, por idetë e saj për barazinë mbeten të përhapura.
"Gjatë këtyre 10 viteve të fundit, ka një komunitet të madh feministësh që janë krijuar përmes internetit," thotë Zheng Churan, aktiviste kineze për të drejtat e grave, e cila u arrestua me katër aktiviste të tjera në prag të Ditës Ndërkombëtare të Gruas në 2015.
“Gratë janë më të fuqizuara sot,” thotë ajo.
Censura ka ‘heshtur’ pjesën më të madhe të debatit rreth çështjeve të grave, ndonjëherë duke shtypur diskutimin publik për diskriminimin seksual, ngacmimin ose dhunën gjinore. Megjithatë, gratë kanë qenë në gjendje të ndajnë përvojat e tyre në internet dhe të ofrojnë mbështetje për viktimat.
“Në letra, Kina ka ligje për të promovuar barazinë gjinore. Për shembull, diskriminimi i punësimit bazuar në gjini, racë ose etni është i paligjshëm. Në praktikë, kompanitë reklamojnë për kandidatët meshkuj dhe diskriminojnë punonjëset femra”, thotë Guo Jing, një aktiviste që ka ndihmuar në ofrimin e mbështetjes ligjore për gratë që përballen me diskriminim dhe ngacmim seksual në vendin e punës.
“Në disa mënyra, gratë janë më të vetëdijshme për pabarazinë gjinore në çdo fushë të jetës por është ende e vështirë për gratë që të gjejnë drejtësi, edhe në gjykatë”.
Në vitin 2014, ajo paditi një kompani shtetërore, Dongfang Cooking Training School, pasi i thanë të mos aplikonte për punë sepse ishte grua. Ajo fitoi, por iu dha vetëm rreth 300 dollarë si kompensim.
Një rritje e kohëve të fundit e postimeve tronditëse në mediat sociale dhe artikujt e lajmeve për aktet e dhunës ndaj grave ka tërhequr vëmendjen e kombit, si rrahja e egër e shtatë personave në Tangshan në një restorant dhe historia e një nëne të tetë fëmijëve që u gjet e lidhur me zinxhirë në murin e një kasolle.
Gratë shpesh citojnë akte të tilla të dhunshme kur diskutojnë pse nuk duan të martohen. Ndryshimet në politika dhe rregullore, si një rregull i ri që kërkon një periudhë ‘mundësie për rikuperim marrëdhënie’ 30-ditore përpara se divorcet civile të bëhen përfundimtare, janë një tjetër arsye. Normat e martesave kanë rënë për nëntë vjet. Kjo prirje, dikur e kufizuar kryesisht në qytete, është përhapur edhe në zonat rurale, sipas statistikave të qeverisë.
Një arsye tjetër që gratë thonë se nuk duan të martohen është se është bërë më e vështirë të fitosh një divorc në gjykatë nëse ai kontestohet.
Një analizë e rreth 150,000 vendimeve gjyqësore për rastet e divorcit nga Ethan Michelson, një profesor në Universitetin e Indianës, zbuloi se rreth 80 për qind e kërkesave të paraqitura nga gratë u refuzuan nga një gjyqtar në gjykimin e parë, shpesh kur kishte prova të dhunës në familje.
"Ka pasur kaq shumë sinjale të forta nga lart, nga goja e vetë Xi, se familja është baza e shoqërisë kineze dhe stabiliteti i familjes është themeli i stabilitetit social dhe zhvillimit kombëtar," thotë Michelson, duke shtuar se nuk ka dyshim se këto sinjale kanë përforcuar tendencat e gjyqtarëve.
Thëniet e njohura në internet, të tilla si "një licencë martese është bërë një licencë për të rrahur", ose më keq, përforcohen nga raportimet e ngjarjeve makabër.
Në vetëm një nga shumë raste të ngjashme verën e kaluar, një gruaje në provincën veriperëndimore të Gansu-së iu refuzua një kërkesë divorci, pavarësisht dëshmive të abuzimit në familje; një gjykatës tha se çifti duhej të qëndronte së bashku për fëmijët e tyre. Një tjetër grua në qytetin jugor të Guangzhou u vra nga burri i saj gjatë një periudhe 30-ditore para divorcit.
Në vitin 2011, një Gjykatë e Lartë Popullore vendosi që shtëpinë e ciftit nuk duhet ta mbajë personi që kërkon divorcing, një detaj që favorizon burrat.
“Ai vendim me të vërtetë frikësoi shumë gra në Kinë”, thotë Leta Hong Fincher, autorja e "Gratë e mbetura: Ringjallja e pabarazisë gjinore në Kinë".
Kjo ndjenjë paniku nuk është larguar.
“Në vend që të kenë më shumë kujdes dhe mbrojtje, nënat bëhen më të ndjeshme ndaj abuzimit dhe izolimit”, thotë Elgar Yang, 24 vjeç, gazetare në Shangai.
“Politikat e qeverisë që synojnë të joshin gratë të martohen, më bëjnë të besoj se janë një kurth”.
Burimi: New York Times. Përshtati: Gazeta Si.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
