Helmet kimike të përdorura nga rusët kundër kritikëve të tyre, ‘Novichok’ vepron nga 30 sekonda në 2 minuta

Gazeta Si - Armët kimike apo bakteriologjike janë kthyer në një makth për kritikët e politikës ruse. Qoftë një element i vetëm për t'u "neutralizuar" apo një qytet, ushtria ruse nuk ka frikë nga shkelja e rregullave ndërkombëtare kundër përdorimit të armëve jo-konvencionale.

Padyshim që nuk ka të dhëna të sigurta për arsenalin kimik të zotëruar nga Rusia, edhe sepse Moska, pasi iu bashkua Konventës për Ndalimin e Armëve Biologjike të vitit 1972 dhe Konventës për Armët Kimike të vitit 1993, e cila parashikon eliminimin e stoqeve të zotëruara, pretendoi të ketë shkatërruar 40 mijë tonë gaz, nga ai mustard, deri te agjentët nervorë të trashëguar nga koha sovjetike.

Në realitet, sipas zyrtarëve të SHBA-ve dhe NATO-s, Rusia ka vazhduar programet e saj të zhvillimit për armët e ndaluara, por disa qendra kërkimore ku prodhohen agjentët “Novichok” e “Sarin”, janë ende aktive.

Përdorimi i toksinave vdekjeprurëse ose sporeve bakteriale për t'u përhapur në atmosferë - sipas hulumtimeve - përfaqëson metodën denigurse më të studiuar në vende të ndryshme.

Pothuajse dhjetë mijë shkencëtarë rusë punuan, të paktën deri në vitin 1992, për armë në gjendje për të shkatërruar të korrat dhe bagëtinë e një vendi armik dhe madje edhe sot, ushtria vazhdon të trajnojë mijëra ushtarë për përdorimin e gazit.

Rusia është akuzuar për përdorimin e armëve kimike në Siri në luftë në mbështetje të Bashar al Asadit, i cili dyshohet se goditi civilët me bomba klori dhe i mbyti ata me gaz “Sarin” në të paktën 300 sulme.

Një armë e shkatërrimit në masë - Sarin është një agjent nervor shumë toksik që mund të shkaktojë dëme serioze në sistemin nervor. Ai është klasifikuar si një armë kimike e shkatërrimit në masë nga Konventa e Armëve Kimike.

“Sarin” është një lëng pa ngjyrë, pa erë që mund të përthithet përmes lëkurës, syve dhe rrugëve të frymëmarrjes.

Pasi përthithet, “sarini” prish komunikimin midis nervave dhe muskujve, duke çuar fillimisht në paralizë dhe më pas në vdekje. “Sarin” është një agjent nervor shumë i fuqishëm dhe mund të jetë fatal edhe në doza të vogla.

Nuk ka antidot specifik për “sarinin”, por trajtimi në kohë me atropinë dhe pralidoksimë mund të përmirësojë shanset për të mbijetuar.

“Sarin” është përdorur në disa sulme terroriste, duke përfshirë sulmin e metrosë së Tokios në vitin 1995, në të cilin 13 njerëz vdiqën dhe më shumë se 6,000 u plagosën.

Është e rëndësishme të kujtohet se “sarini” është një armë kimike e rrezikshme dhe nuk duhet të trajtohet nga njerëz të patrajnuar.

Substanca më e frikshme: “Novichok” - Një nga substancat më të frikshme të prodhuara në Rusi është “Novichok”, i përdorur në helmimin e kundërshtarit të regjimit, Aleksei Navalni dhe ish-spiunit të inteligjencës ushtarake të Moskës, Sergei Skripal në Britani.

Është pa erë dhe mund të ketë efekt shumë shpejt, nga 30 sekonda deri në dy minuta, dhe mund të thithet dhe të përthithet përmes lëkurës.

Simptomat janë të ngjashme me ato të agjentëve të tjerë nervorë: funksionon duke bllokuar sinapset dhe duke shkaktuar kështu kolapsin e shumë funksioneve trupore.

Këto janë gaze nervore, të cilat mund të zbërthehen në disa komponime jo-vdekjeprurëse dhe për këtë arsye transportohen në mënyrë më të sigurt.

Ekspertët pajtohen, megjithatë, se nëse do të ketë një sulm kimik në Ukrainë, do të jetë përmes armëve të zakonshme për të lënë dyshime për autorësinë e tij.

“Novichok” shfaqet në vitet 1990 - Në fillim të viteve 1990, me rënien e Bashkimit Sovjetik, Perëndimi u ndërgjegjësua për një klasë të re të agjentëve nervorë: “Novichok”, që në rusisht do të thotë "i ardhur".

Një shkencëtar që kishte marrë pjesë në prodhimin e tyre në vitin 1987, duke pësuar dëmtime të përhershme, zbuloi ekzistencën e tyre pak para vdekjes së tij.

Në fakt, do të ishte më e saktë të flitej për "agjentë nervorë të tipit Novichok", në shumës, sepse këto janë disa variante të zhvilluara në fshehtësi.

Përdorimi aktual i tyre mbetet i mbuluar me mister, me disa hipoteza në lidhje me rastet e dyshimeve të helmimit.

Simptomat e helmimit nga “Novichok”, në fakt mund të imitojnë ato të një ataku në zemër, duke e bërë të vështirë identifikimin.

Antidotë për “Novichok” -  Fatmirësisht ka antidote si atropina dhe oksima që mund të përdoren për të trajtuar helmimin nga “Novichok”, megjithëse nuk përjashtojnë mundësinë e dëmtimit të përhershëm.

Një aspekt i veçantë i këtyre agjentëve është struktura e tyre kimike. “Novichok” mund të ndahet në komponime më të qëndrueshme dhe më pak të rrezikshme, të cilat bëhen vdekjeprurëse vetëm nëse përzihen. Kjo lehtëson transportin dhe menaxhimin e tyre, duke i bërë ato edhe më tinëzare.

Përshtati në shqip: Gazeta "Si"