Gjurmët që më la sëmundja e babait

Dy vjet më parë, nëna ime me pyeti nëse do shkoja me të për të bërë kontrollin rutinë. Mbasi kryem të gjitha kontrollet mora lajmin e mirë se mamaja ime ishte shumë e shëndetshme, por fatkeqësisht unë nuk isha. Ndërsa u shtrova në spital, isha i frikësuar dhe frymëmarrja ime ishte shumë e ngadaltë, ndërkohë që mendoja shumë gjëra të këqija në mendjen time. Duke qenë se kisha qëndruar pranë babait tim gjatë gjithë kohës kur ishte sëmurë, monitoruesi ritmik i zemrës kishte shkaktuar ndjeshmëri akute te unë. Pas të gjitha kontrolleve, mësova më vonë nga trapisti im të gjitha simptomat në përputhje me çrregullimet post-traumatike të stresit.

Unë isha 32 vjeç dhe jetoja në Los Anxhelos, kur u bëra kujdestar i babait tim, pasi ai u diagnostikua me paralize progresive supranukleae, një sëmundje e trurit që kufizon ecjen dhe gojën, ai nuk mund të fliste dhe të ushqehej vetë. Shumë njerëz e mendojnë termin”kujdestar” si një ndihmës shëndetësor në shtëpi ose me një anëtar të familjes që ofron kujdes të vazhdueshëm, por termi i referohet një sërë situatash, si kujdesi i përditshëm, vendimmarrja ose paratë për shërbime. Në rastin tonë babai im kishte nevojë për mbikëqyrje të vazhdueshme kështu që jetoi në një qendër të moshuarish në New York, por si fëmija i tij i vetëm unë isha përgjegjës dhe duhet të kujdesesha vazhdimisht për të, edhe pse nuk ishim në të njëjtën shtëpi. Rasti im nuk është i pazakontë, sipas studimeve ne SHBA rreth 40 milion njerëz në vend kujdesen për familjarët e tyre.
Për dy vjet shkoja shumë shpesh në shtëpi, duke qëndruar për disa ditë ose muaj me radhë. E ndihmoja babin tim për të ngrënë dhe në çdo terapi që kryente, në mënyrë që sëmundja mos avanconte. Vizitat dhe telefonatat e papritura të spitalit u bënë të zakonshme. Çdo herë që do të arrija të qetësohesha do të ndodhte diçka e keqe.

nukleae, një sëmundje e trurit që kufizon ecjen dhe gojën, ai nuk mund të fliste dhe të ushqehej vetë. Shumë njerëz e mendojnë termin”kujdestar” si një ndihmës shëndetësor në shtëpi ose me një anëtar të familjes që ofron kujdes të vazhdueshëm, por termi i referohet një sërë situatash, si kujdesi i përditshëm, vendimmarrja ose paratë për shërbime. Në rastin tonë babai im kishte nevojë për mbikëqyrje të vazhdueshme kështu që jetoi në një qendër të moshuarish në New York, por si fëmija i tij i vetëm unë isha përgjegjës dhe duhet të kujdesesha vazhdimisht për të, edhe pse nuk ishim në të njëjtën shtëpi. Rasti im nuk është i pazakontë, sipas studimeve ne SHBA rreth 40 milion njerëz në vend kujdesen për familjarët e tyre.
Për dy vjet shkoja shumë shpesh në shtëpi, duke qëndruar për disa ditë ose muaj me radhë. E ndihmoja babin tim për të ngrënë dhe në çdo terapi që kryente, në mënyrë që sëmundja mos avanconte. Vizitat dhe telefonatat e papritura të spitalit u bënë të zakonshme. Çdo herë që do të arrija të qetësohesha do të ndodhte diçka e keqe.

Për shkak se isha aq e fokusuar në shëndetin e babait tim, nuk e kuptoja në atë kohë sa traumaike do të ishin për mua këto vizita në spital dhe kujtimet e tyre do të më përndiqnin gjithmonë. Pasi përjetova simptomat klasike të çrregullimeve post-traumatike të stresit, të cilat përfshinin kujtime të bezdisshme duke u mbytur ose nuk pasur vështirësi në të folur, vendosa të kurohesha sistematikisht. Studimet tregojnë se roli i kujdestarit mund t’i vejë njerëzit në rrezik për zhvillimin e këtyre çrregullimeve. Hulumtimi i kryer nga universiteti i Kalifornisë në San Francisko mbi kujdestarët e të sëmurëve një spitalin qendror atje, tregoi se një numër i madh njerëzit kanë vuajtur nga çrregullime post traumatike të stresit.
Një tjetër studimi për kujdestarët pacientëve në një prej njësive të kujdesit intensiv të neuro shkencës, zbuloi se normat e tyre të çrregullimeve post traumatike mbesin relativisht të qëndrueshme nga pranimi në spital deri në gjashtë muaj pas shtrimit, duke sugjeruar se medikamentet nuk e lehtësojnë traumën emocionale.
“Ne gjithnjë e më shumë po e mendojmë kujdesin shëndetësor si një çështje e shëndetit publik", tha Ranak Trivedi, një pedagoge në departamentin e psikiatrisë në Stanford University.

Ajo shpjegoi se kujdesi ndaj në të sëmuri është një faktor rreziku për stresin post-traumatik, për arsyen kryesore se shumë njerëz, përjetojnë një ndryshim të papritur në jetën e tyre.
“Disa studime mbi kujdestarët e sëmurëve kronik kanë treguar ata janë më të prirur që t’iu zhvillohen çrregullimet post traumatike se sa të tjerët. Bashkëshortët që kujdesen për veteranë ushtarakë të cilët tregojnë për ngjarje të shumta të luftës janë të prekshëm nga stresi sekondar traumatik që rezulton në ekspozimin e ngjarjeve jo të drejtpërdrejta,” shton ajo.

Po të më thonin kur babi im u sëmur se unë mund të isha në rrezik për të pasur simptoma të çrregullimeve post-traumatike të stresit do të thoja që “do jem mire”. Mirëqenia personale nuk është diçka që kujdestarët mendojnë shumë pasi janë të fokusuar te i afërmi i tyre, por gjurmët që më la sëmundja e babait u bënë prezent gjatë gjithë jetës time.
Kujdestarët shpesh normalizojnë përgjigjet negative të analizave të tyre, pa kuptuar se me vonë do të ketë pasoja të mëdha. Ata shpesh e vonojnë trajtimin e tyre mendor, për t'i dhënë përparësi kujdesit të tjerëve.

babi im u sëmur se unë mund të isha në rrezik për të pasur simptoma të çrregullimeve post-traumatike të stresit do të thoja që “do jem mire”. Mirëqenia personale nuk është diçka që kujdestarët mendojnë shumë pasi janë të fokusuar te i afërmi i tyre, por gjurmët që më la sëmundja e babait u bënë prezent gjatë gjithë jetës time.
Kujdestarët shpesh normalizojnë përgjigjet negative të analizave të tyre, pa kuptuar se me vonë do të ketë pasoja të mëdha. Ata shpesh e vonojnë trajtimin e tyre mendor, për t'i dhënë përparësi kujdesit të tjerëve.

Nëse po kujdeseni për dike dhe po përjetoni simptoma të çrregullimeve post-traumaike të stresit si mbyllja në vetvete, çrregullimi i orarit të gjumit, duhet të flisni me një psikolog për shqetësimin tuaj dhe të kërkoni trajnim sa më parë nëse ndjeheni se nuk i përballoni dot shqetësimet emocionale. Me kalimin e kohës, me teknika njohëse, simptomat e mia kanë rënë. Tani, kur i përgjigjem thirrjes së emergjencave mjekësore familjare, reagoj ndryshe, por edhe pse ka kaluar shumë kohë ende i kujtoj momentet kur duhet të vrapoja për të babai im. Unë i kam jetuar ato ditë dhe është e vështirë t’i kujtoj./The Washington Post/

Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.