.png)
Fëmija juaj nuk dëshiron të shkojë në shesh lojërash për të luajtur me fëmijët e tjerë. Ose nuk dëshiron të marrë pjesë në festën e ditëlindjes së një shoqeje.
Si e dini nëse ai/ajo thjesht po kalon një ditë të keqe ose nëse kjo është një shenjë e ankthit të vazhdueshëm që mund të përjetojë?
Çrregullimet e ankthit karakterizohen nga shqetësime të vazhdueshme dhe të tepruara. Ndërsa dikush me ankth të përgjithësuar mund të shqetësohet për gjëra të ndryshme të përditshme, dikush me ankth social zakonisht ka "frika ose shqetësime të forta ose të vazhdueshme për t'u gjykuar negativisht nga njerëzit e tjerë", thotë Rachel Busman, psikologe klinike.
Sipas një studimi të vitit 2021, një e pesta e fëmijëve në mbarë botën kanë simptoma ankthi që janë "të provuara klinikisht", ose më keq se ato që konsiderohen normale. Në Shtetet e Bashkuara, 9.4% e fëmijëve të moshës 3 deri në 17 vjeç, rreth 5.8 milionë ishin diagnostikuar me ankth midis 2016 dhe 2019, sipas Qendrës për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve.
Simptomat e ankthit mund të jenë të vështira për t'u dalluar, por sa më shpejt që prindërit vërejnë shenja, aq më herët profesionistët e shëndetit mendor "mund t'i ndihmojnë prindërit dhe fëmijët të kuptojnë se çfarë po ndodh", tha Rebecca Baum, profesore e pediatrisë së përgjithshme.
Fëmijët me ankth mund të fillojnë të shmangin situatat që shkaktojnë ankth. Kjo sjellje mund të lehtësojë një cikël që e bën frikën e tyre gjithnjë e më të madhe, shtoi Baum.
Por "sa më herët të jemi të vetëdijshëm, aq më shumë mund ti dihmojmë fëmijët”, tha Busman.
Ankthi i përgjithshëm
Shenjat e zakonshme të ankthit të përgjithshëm tek fëmijët, sipas Shërbimit Shëndetësor Kombëtar të Mbretërisë së Bashkuar, përfshijnë:
-Vështirësi për t'u përqendruar.
-Probleme me gjumin, urinim në shtrat ose ëndrra të këqija.
-Mungesa e urisë.
-Mungesa e besimit për të provuar gjëra të reja ose pamundësia për t'u marrë me problemet e thjeshta, të përditshme.
-Shmangia e aktiviteteve të përditshme, të tilla si takimi me miqtë ose daljet në publik ose në shkollë.
-Pamundësia për të folur në disa situata sociale.
-Simptoma fizike si përdorimi i shpeshtë i tualetit, dhimbje koke, marramendje, djersitje, dhimbje stomaku, të vjella, nervozizëm ose dhimbje trupi (veçanërisht nëse ato ndodhin përpara një aktiviteti).
“Zemërimi dhe nervozizmi mund të keqkuptohen si probleme sjelljeje mosrespektuese, por ankthi mund të jetë shkaku themelor”, tha Busman. Refuzimi për të bërë detyrat e shtëpisë mund të jetë për shkak se ata janë të shqetësuar për të bërë gabime.
Fëmijët "nuk kanë mjetet për të thënë: "Kjo po më shkakton vërtet shqetësim", tha Busman. "Pra, ata veprojnë."
Ankthi social
Shumë simptoma të ankthit social janë si ato të ankthit të përgjithshëm, por shfaqen në mjediset sociale.
Fëmijët që luftojnë me ankthin social mund të shfaqin këto shenja:
-Shmangia ose refuzimi për të shkuar në shkollë.
-Refuzimi i të folurit në mjediset sociale ose të folurit me ton të butë ose të ulët.
-Aftësi të dobëta sociale, të tilla si frika nga të huajt ose mungesa e kontaktit me sy.
-Frika ose vështirësia në përdorimin e tualetit publik, të folurit në telefon, dhënies së shfaqjeve publike, ngrënies para të tjerëve, ose ndarjes nga prindërit
Simptoma fizike përfshijnë rrahje të shpejta të zemrës, dridhje, vështirësi në frymëmarrje.
Arritja në fund të asaj që shkakton ankth për fëmijën tuaj është e rëndësishme, por duhet bërë me kujdes, pa presion.
“Pyetjet kurioze dhe jo të drejtpërdrejta janë të mira”, rekomandoi Busman.
Pyeteni fëmijën tuaj se si shkoi një ngjarje e caktuar, çfarë i pëlqente në të dhe çfarë ishte e vështirë.
Sipas ekspertëve, fëmijët shumë të vegjël mund të mos jenë në gjendje të identifikojnë frikë specifike, kështu që disa fëmijë mund t'i shprehin ato shqetësime në mënyra që kanë kuptim për ta, si për shembull: “Nuk dua që njerëzit të shikojnë vizatimin tim" ose "Zëri im tingëllon vërtet qesharak", tha Busman.
Nëse fëmija juaj është i sinqertë dhe tregon se çfarë i shkakton ankth, shmangni shprehi të tilla si: "Kjo nuk është asgjë për t'u frikësuar" ose "Mos u bëj fëmijë". Gjithashtu shmangni afirmimin e frikës. Të thuash "Kjo tingëllon shumë e frikshme, më vjen shumë keq për ty" mund ta bëjë fëmijën të ndihet më i brishtë.
Një ekuilibër i mirë është të thuash: "Kjo tingëllon e vështirë" dhe më pas një deklaratë që pranon aftësinë e fëmijës suaj për të përballuar sfidën dhe që ju e dini që ju të dy mund ta kaloni atë së bashku.
Gjithashtu një rol luan edhe bashkëpunimi prind-mësues.
Ia vlen të konsultoheni me mësuesit pasi ata e vëzhgojnë fëmijën tuaj për shumë orë në mjedise të ndryshme çdo ditë dhe për këtë arsye "shpesh janë burime vërtet të mira informacioni”, tha Busman. "Ndonjëherë se si janë fëmijët në shtëpi nuk është ashtu si janë në shkollë dhe anasjelltas".
Një mësues mund t'ju tregojë se si fëmija juaj po ndërvepron me bashkëmoshatarët dhe nëse është ende i/e trishtuar ose e shqetësuar pasi e keni lënë në shkollë.
Kur shqetësimet vazhdojnë dhe ndërhyjnë në aftësinë e një fëmije për të bërë gjërat që duhet të bëjnë, tha Busman, "kjo është një kohë e mirë për të kërkuar më shumë mbështetje".
Trajtimi më i mirë për çrregullimet e ankthit është terapia konjitive e sjelljes që përfshin njëfarë niveli të terapisë së ekspozimit, e cila mund t'i ndihmojë fëmijët të ndihen rehat duke bërë gjërat nga të cilat kanë frikë, tha Busman.
Një pediatër apo një psikolog mund të ndihmojë "të dallojë midis asaj që është tipike për moshën/nivelin e zhvillimit të fëmijës dhe asaj që mund të jetë shkak për shqetësim. Edhe nëse simptomat janë tipike për moshën e fëmijës, familjet ende mund ta vlerësojnë ndihmën për t'i menaxhuar ato me sukses", përfundon Busman.
Burimi: CNN. Përshtati: Gazeta "Si"
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
