.png)
Gazeta Si - Sulmi brutal i Hamasit kundër Izraelit erdhi në ditëlindjen e Vladimir Putinit. Një goditje e tillë katastrofike sigurie në Lindjen e Mesme ishte ndoshta një surprizë e mirëpritur për një president rus, prioriteti strategjik i të cilit është të largojë mbështetjen dhe vëmendjen perëndimore nga Ukraina.
Ky shpërthim i konfliktit në Izrael rrezikon të bëjë pikërisht këtë. Pyetja kryesore është se sa meritë duhet t'i jepet Kremlinit për stuhinë e përsosur të krizave në rritje – në Izrael, Kosovë, Kaukaz dhe Afrikë – që po rriten në Amerikë dhe Evropë.
Për shumë njerëz, është joshëse të shohin Putinin si një organizator apo mjeshtër kukullash, duke nxitur më shumë konflikte sesa mund të përballojë Perëndimi.
Në të vërtetë, Putini nuk i ndezi të gjitha këto kriza, por ai tani është i lumtur ti hedhë benzinë zjarrit të konfliktit dhe t'i luajë ato për avantazhin e tij. Ai po shijon kaosin.
Propagandistët e Kremlinit po përhapin tashmë një narrativë se një luftë në Lindjen e Mesme është një fitore për Rusinë dhe paratë(fondet) për Ukrainën do të shterrojnë.
“Kjo ishte ndoshta dhurata më e mirë e ditëlindjes për Putinin. Sulmi kundër Izraelit do të ndajë vëmendjen, duke pasur parasysh fokusin e natyrshëm të SHBA-së në Izrael”, tha një diplomat i BE-së.
“Ne shpresojmë se kjo nuk do të ketë një efekt dramatik në mbështetjen për Ukrainën, por sigurisht, shumë do të varet edhe nga kohëzgjatja e konfliktit në Lindjen e Mesme. Nëse vërtet duam të jemi një Bashkimi Evropian me një gjeopolitikë, duhet të jemi në gjendje të përballemi me kriza të shumta në të njëjtën kohë”.
Në Uashington, është një konkluzion i qartë se sulmet e Hamasit ndaj Izraelit do të zvogëlojnë fokusin e SHBA-së në Ukrainë, si u zhyt në pasojat e rrëzimit javën e kaluar të kryetarit Kevin McCarthy nga një grup republikanë të vijës së ashpër - pjesë e të njëjtit grup e konservatorëve që kanë kërkuar të shkurtojnë ndihmën për Ukrainën.
Gara për të zgjedhur pasuesin e McCarthy po shpaloset tani, duke e bërë më të vështirë për administratën Biden që të marrë miratimin e Kongresit për çdo ndihmë shtesë që mund të dëshirojë t'i japë Izraelit.
Duke ndjerë kërcënimin se Perëndimi mund të humbasë fokusin në Kiev, presidenti ukrainas Volodymyr Zelenskyy ka luajtur me kartën që mbështetësi i Hamasit, Irani dhe Rusia janë aleatë të ngushtë, dhe po e konsideron luftën kundër Rusisë dhe luftën kundër militantëve islamikë si një dhe e njëjtë.
Gëzimi i Kremlinit
Pra, sa të përfshirë janë rusët? Le të nisim me sulmet e Hamasit. Rusia ka kohë që ka qenë adhuruese pas militantëve islamikë, lideri i Hamasit Ismail Haniyeh dhe zyrtarë të tjerë kanë bërë udhëtime të fundit në Moskë. Pas sulmeve të së shtunës, rusët u hodhën të shplurosnin dosjet e planeve të vjetra për të tërhequr kufijtë e Izraelit atje ku ishin në vitin 1967.
Ministri i Jashtëm Sergey Lavrov tha se krijimi i një shteti palestinez po pengohej nga "politika shkatërruese" e SHBA-së dhe pothuajse mund të dëgjoje britmën e kënaqësisë kur një ish-president i gëzuar Dmitry Medvedev i hodhi poshtë sulmet e Hamasit si "një zhvillim të pritshëm" dhe e ktheu zemërimin e tij kundër Perëndimit.
“Në vend që të punojnë aktivisht në zgjidhjen palestinezo-izraelite, këta budallenj [SHBA] kanë ndërhyrë me ne dhe po u ofrojnë neonazistëve [në Ukrainë] ndihmë në shkallë të plotë, duke vënë kundër njëri-tjetrit dy popujt e lidhur ngushtë”, ironizonte ai.
Zëdhënësi i Kremlinit Dmitry Peskov argumentoi me gëzim se fondet për Ukrainën tani do të zvogëloheshin në mënyrë të pashmangshme. “Procesi i pompimit të regjimit të Kievit me armë nga pikëpamja faktike, emocionale, financiare, teknologjike do të hyjë në një prirje rënëse”, tha ai.
A nënkupton kjo se Rusia kishte një dorë të drejtpërdrejtë në këto sulme? Kjo duket e pamundur. Rusia nuk është aq pak e rëndësishme per lidhjet sa Irani kur bëhet fjalë për armët dhe financimin e Hamasit.
Norman Roule, një ish-zyrtar i lartë i inteligjencës amerikane, argumentoi se mbështetja politike e Moskës për Hamasin e inkurajoi grupin për të ndërmarrë dhunë, por tha se çdo rol rus përtej kësaj ka të ngjarë të jetë modest.
"Kjo strategji i lejon rusët të pretendojnë se mbështesin një proces paqeje, por dhuna që pason prish rajonin, largon vëmendjen e politikëbërësve nga agresioni rus ndaj Ukrainës dhe tërheq asetet detare të SHBA nga Deti i Zi në Mesdheun lindor", tha ai për faqen "Politico".
Flirtet me Hamasin dhe mbështetja për palestinezët e ndihmojnë gjithashtu Putinin me synimin e tij për ta shfaqur veten si një aktor të rëndësishëm në një riorganizim global kundër Perëndimit me shtetet si Kina dhe Irani. Vetëm ditë më parë, ai tha se qëllimi i Rusisë ishte të "ndërtonte një botë të re", duke fajësuar Perëndimin për luftën në Ukrainë dhe tha se konflikti po zhvillohej mbi "parimet mbi të cilat do të bazohet rendi i ri botëror".
Aleati i Rusisë dhe furnizuesi kryesor ushtarak jashtë shtetit, Irani sigurisht që dëshiron gjithashtu një rend të ri botëror, por është e diskutueshme se sa drejtpërdrejt Teherani i jep urdhra specifike Hamasit. Roule dyshonte se Teherani mori pjesë në planifikimin operacional për sulmin.
Por kjo “e konfuzon mënyrën se si operon Irani dhe rolin e tij dhe se si ai përdor përfaqësuesit”, tha ai. Irani "krijon një përbindësh Frankenstein dhe më pas e lëshon dhe kthen atë në fshat". Kjo qasje për të ndezur gjeopolitikën globale i përshtatet shumë mirë Rusisë.
Kriza në Kaukaz
Nagorno-Karabakh në Kaukazin Jugor është një tjetër pikë e ndezur ku kritikët e Putinit po e akuzojnë atë për nxitjen e qëllimshme të një krize që bëri që më shumë se 100,000 armenë etnikë të largoheshin nga atdheu i tyre pas një sulmi ushtarak 24-orësh nga Azerbajxhani më 19 dhe 20 shtator.
Këtu përsëri, panorama është komplekse. Në disa ambiente, katastrofa është paraqitur si një shenjë e dobësisë ruse – se Moska nuk mund të garantonte më sigurinë e armenëve përballë një sulmi nga Azerbajxhani i mbështetur nga Turqia.
Rusia, nga ana tjetër, po përpiqet të sugjerojë se e shkëputi qëllimisht nga priza mbështetjen për armenët e Karabakut, për të rritur presionin mbi ndihmën e SHBA-së dhe BE-së për eksodin e refugjatëve.
Mesazhi nga Moska është se ajo po ndëshkon kryeministrin armen Nikol Pashinyan, duke e lënë atë në baltë (telashe) për tërheqjen e tij nga aleanca me Rusinë dhe duke u përpjekur ta shtyjë vendin e tij në një trajektore më perëndimore.
Në këtë rast, ka më shumë gjasa që Putin të ketë pasur një rol. Pak vëzhgues të sprovuar mendojnë se Azerbajxhani do të kishte dërguar trupat e tij pa dritën jeshile nga Moska – ose pa u realizuar nga rusët qetësimi problemeve me Teheranin, një armik tradicional i Azerbajxhanit që ka shprehur prej kohësh frikën për ndryshimet kufitare në Kaukazin e Jugut.
Rastësisht ose jo, ndërsa forcat e Azerbajxhanit përparonin, Ministri rus i Mbrojtjes Sergei Shoigu ishte në Teheran për bisedime me zyrtarë të lartë ushtarakë dhe të sigurisë iraniane, duke përfshirë Mohammad Bagheri, shefin e shtabit të forcave të armatosura iraniane dhe shefin e hapësirës ajrore të Gardës Revolucionare Islamike, Amir Ali Hajizadeh.
Nuk është shumë e besueshme të mendosh se Nagorno-Karabaku ishte pjesë e diskutimeve.
Presidenti i Këshillit Evropian Charles Michel gjithashtu po lë pak dyshime se ai mendon se fatkeqësia në Kaukaz ishte faji i Putinit, duke thënë se armenët u "tradhtuan" nga mosveprimi i paqeruajtësve rusë.
Situata e komplikuar në Ballkan
Katër ditë pasi Azerbajxhani mori Nagorno-Karabakun, ishte radha e Ballkanit me një përleshje të pacipë dhe befasuese midis serbëve të armatosur dhe policisë në fshatin Banjska, në komunën e Zveçanit të Kosovës veriore.
Kosova ka akuzuar presidentin serb Aleksandar Vuçiç se ka urdhëruar sulmin, ndërsa të tjerët shohin dorën e ultranacionalistëve serbë të ekstremit të djathtë, të cilët kanë lidhje të ngushta me Moskën.
Kosovarët dhe shqiptarët kanë argumentuar prej kohësh se Rusia është forca kryesore në përpjekjen për të shkaktuar një luftë të re në Ballkan.
Vetëm muajin e kaluar, kryeministri shqiptar Edi Rama tha se Rusia po i shfrytëzon tensionet mbi Kosovën për të justifikuar “ëndrat e saj neo-perandorake”.
Pavarësisht nëse Putini përfshihet drejtpërdrejt apo jo, një shpërthim në Ballkan do të ishte qartë në interesin e Rusisë, duke shtuar një tjetër shpërqendrim të madh për një Perëndim të lodhshëm që tashmë po ka vështirësi të ruajë koherencën dhe unitetin e tij.
Në vitin 2018, në dëshminë e një paneli të Kongresit, Henry Kissinger, një ish-sekretar i shtetit i SHBA-së shumë i njohur me makinacionet gjeopolitike, hodhi poshtë nocionin se të gjitha "krizat individuale nëpër gjeografi (vende) të ndryshme" ishin vetëm rezultat i rastësisë. "Modelet tradicionale të rivalitetit të fuqive të mëdha po kthehen," paralajmëroi ai në atë kohë.
Burimi: "Politico"
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
