Një studim ka zbuluar përqendrimet e grimcave ultra të imta që thithin pasagjerët e avionëve.
Një ekip studiuesish francezë, përfshirë ata nga Université Paris Cité, ndërtuan një pako instrumentesh që fluturoi së bashku me pasagjerët nga aeroporti Paris Charles de Gaulle drejt destinacioneve europiane. Pajisjet u vendosën në një vend bosh në rreshtat e përparmë ose në kuzhinë.
Grimcat ultra të imta janë të padukshme dhe shpesh nuk kapen nga teknikat e zakonshme të monitorimit, dhe për këtë arsye nuk mbulohen nga ligjet mbi ndotjen e ajrit.
Në vitin 2021, Këshilli Hollandez i Shëndetit dhe Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) theksuan provat në rritje se grimcat ultra të imta dëmtojnë shëndetin tonë. Kjo përfshin 75 studime, kryesisht lidhur me inflamacionin e mushkërive, presionin e gjakut dhe problemet e zemrës, si edhe rreziqet për rritjen e fetusit. Megjithatë, dallimet teknike mes studimeve bënë që OBSH të mos vendoste një standard. Që atëherë, një studim me gati 11 milionë njerëz në Holandë zbuloi se ekspozimi ndaj grimcave ultra të imta për disa vite lidhej me vdekje të hershme, përfshirë kancerin e mushkërive.
Kishte disa lajme të mira për pasagjerët e avionëve. Ndotja nga grimcat ultra të imta në kabinë ishte shumë e ulët kur avioni ishte në lartësi mesatarisht të mëdha dhe në ajër relativisht të pastër. Në tokë, megjithatë, situata ishte krejt tjetër. Në studimin e ri, përqendrimet më të mëdha të grimcave ultra të imta u matën gjatë hipjes së pasagjerëve dhe gjatë lëvizjes së avionit në pistë. Mesatarisht, nivelet ishin më shumë se dyfish më të larta se ato që OBSH i përkufizon si të larta. Ky ajër i ndotur pastrohej gradualisht nga kabina sapo avioni ngrihej, por rritej sërish gjatë afrimit për ulje, ndoshta për shkak të përqendrimeve të larta pranë korridoreve ajrore dhe zonave poshtë rrjedhës së erës nga aeroportet. Ky model u gjet edhe në aeroportet e destinacioneve.
Situata ishte e ngjashme për karbonin e zi. Edhe këto ishin më të larta kur avioni ishte në aeroport.
Studiuesit thonë se kjo është një çështje serioze, duke pasur parasysh se në nivel global, numri i pasagjerëve pritet të tejkalojë 5 miliardë këtë vit për herë të parë. Avionët mbeten relativisht ndotës, me pak kontrolle në krahasim me trafikun rrugor dhe industrinë.
Një rishikim i veçantë i studimeve të shëndetit zbuloi mungesë kërkimesh mbi efektet e ndotjes së ajrit të thithur nga më shumë se 2 milionë civilë dhe personel ushtarak që punojnë në aeroporte në mbarë botën.
Grimcat ultra të imta nuk thithen vetëm nga njerëzit në aeroport, por ato përhapen edhe në komunitetet përreth. Përqendrimi 1 km nga aeroporti ishte i ngjashëm me atë që thithet vetëm pak metra nga rruga e ngarkuar rreth Parisit.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
