.png)
Gazeta Si – Në fillim do ta zhvendosnin makinën e tij në një cep, pastaj do të nxirrnin një shkop dhe ta rrihnin për vdekje.
Ky ishte plani që disa kriminelë kishin për një gazetar të kronikës së zezë në Antwerp (Anversë) disa vite më parë.
Një mbrëmje të premteje, ai mori një telefonatë nga policia: duhej të mblidhte rrobat për disa ditë dhe të largohej menjëherë nga shtëpia.
Policia do ta vendoste atë dhe një koleg të tij në një shtëpi të sigurt. Disa ditë përfundimisht do të shndërroheshin në më shumë se dy javë.
“Një shtëpi e sigurt, u bë disa, sepse policia na zhvendoste herë pas here brenda disa ditësh”, thotë gazetari, i cili dëshiron të mbetet anonim për arsye sigurie.
“Ishte e qartë se ata donin të ishin të kujdesshëm. Ne ishim nën siguri 24-orëshe. Kishim një ushtri të vogël rojesh. Vlerësoj se dhjetë deri në pesëmbëdhjetë oficerë nevojiteshin çdo ditë. Ata ishin në detyrë, si brenda, ashtu edhe jashtë”.
Masat e sigurisë ishin të rrepta, por kërcënimi vinte nga brenda rrethimit të një krimineli të nivelit të lartë për të cilin kishte shkruar gazetari.
Gazetarit iu tha se kishte plane mjaft konkrete për t’i dhënë një mësim. Mesazhet e koduara që shkëmbyen kriminelët deklaruan se dy “luftëtarë” ishin gjetur për ta rrahur.
Autori i krimit do të merrte “10,000” dhe një shef 5,000 euro të tjera për kryerjen e “aktit të çmendur”. Ishte një shërbim i huaj sigurie që përgjoi komunikimet dhe njoftoi policinë belge, thotë gazetari.
Gazetarit iu desh të dorëzonte telefonin e tij inteligjent dhe iu dha vetëm një telefon i thjeshtë për të qëndruar në kontakt me familjarët e tij.
Masat drastike të sigurisë gjithashtu ua përmbysën jetën. “E di që je të sigurt, por vazhdimisht pyet veten: çfarë po ndodh jashtë? Si janë fëmijët e mi?” thotë gazetari.
“Kur djali im duhej të merrte disa gjëra nga shtëpia jonë, ishte një cirk i plotë. Së pari, ata kontrolluan të gjithë shtëpinë me një qen zbulues bombash”.
Edhe kur sprova mbaroi pas disa javësh dhe gazetari u lejua të kthehej në shtëpinë e tij, ajo u kontrollua përsëri me kujdes ndaj pajisjeve shpërthyese.
Për dy javët e ardhshme, ai vazhdoi të merrte mbrojtje policore 24 orë në ditë. “Në Holandë, gazetari John van den Heuvel ka marrë mbrojtje të përhershme policore për gjashtë vjet”, thotë gazetari. “Sinqerisht? Nuk mund ta imagjinoj jetën kështu”.
LETËR E HAPUR
Gjykatësi i Anversës, i cili dha alarmin javën e kaluar me një letër të hapur, kaloi gjithsej katër muaj në një shtëpi të sigurt.
Meqenëse pa skenën kriminale në Anversë, duke u bërë gjithnjë e më e ashpër, ai ndjeu se kjo do të ndodhte herët a vonë.
Ai kishte qenë në gatishmëri për ca kohë, thotë në telefon. Nëse shihte një automjet të dyshimtë pranë shtëpisë së tij, do të bënte një foto të targës.
Ai tashmë shikonte herë pas here pas shpinës së tij për t’u siguruar që nuk po ndiqej. “Nëse sheh një grup burrash që bisedojnë jashtë shtëpisë tënde, nuk hyj brenda”, – tha gjykatësi.
Edhe ai dëshiron të mbetet anonim. “E kisha diskutuar tashmë brenda familjes. E dinë që ka njëfarë rreziku që lidhet me këtë punë”.
Ai refuzon të komentojë për vetë rastin. Por u raportua gjerësisht vitin e kaluar. Krimineli që e kërcënoi dyshohet se e bëri këtë nga qelia e tij (megjithëse më vonë e mohoi këtë përmes avokatit të tij).
Ai gjithashtu dyshohet se urdhëroi sulme kundër konkurrentëve në skenën e drogës duke përdorur një celular të kontrabanduar.
Është një gozhdë që gjyqtari e ngul në letrën e tij të hapur: muret e burgut nuk janë aq të trasha sa t’i mbajnë kriminelët e dënuar larg botës kriminale. Nëse ata thjesht mund të vazhdojnë aktivitetet e tyre nga qelitë e tyre, a ka kuptim t’i ndëshkojmë ata?
“Pavarësisht të gjitha përpjekjeve të policisë dhe gjyqësorit, ne nuk jemi më në gjendje të mbrojmë publikun dhe veten tonë”, shkruan gjyqtar në letrën e tij të hapur. Përfundimi i tij i ashpër është se Belgjika është në rrugën e saj për t’u bërë një narko-shtet.
Ai e sheh të gjithë sistemin e drejtësisë të kompromentohet nga kriminelët, tregtia fitimprurëse e të cilëve u jep atyre burime financiare praktikisht të pakufizuara – ai e quan atë një ekonomi miliardë dollarëshe. Me ato para, ata mund të korruptojnë punonjësit e portit, nëpunësit civilë dhe zyrtarët e drejtësisë.
Nëse nuk i nënshtrohen parave, ata prapë mund të kërcënojnë me dhunë. Ai pyet veten nëse gjyqtarët do të guxojnë të nënshkruajnë një vendim në planin afatgjatë.
Ai beson se nuk është e pakonceptueshme që një koleg një ditë të kërkojë qëllimisht një gabim procedural për të shmangur një çështje.
“Është tashmë e vështirë të gjesh gjyqtarë për çështje të caktuara”, thotë gjyqtari. “Gjyqtarët po mendojnë për mirëqenien e tyre personale dhe nuk duan të rrezikojnë familjet e tyre”.
Letra e tij fillimisht ishte menduar vetëm për Komisionin e Drejtësisë në parlament. Por që kur u botua në faqen e internetit të Gjykatave të Apelit të hënën, ka shkaktuar një stuhi të vogël mediatike. Termi “narko-shtet” ka fituar vëmendje të madhe.
Ai beson se çështja e tij mund të ketë marrë pak më shumë vëmendje; ai dëshiron të theksojë se ky është realiteti për shumë magjistratë.
“Ka shumë kolegë që kanë qenë nën mbrojtjen e policisë për një kohë të gjatë, të cilëve u lejohej të dilnin nga shtëpitë e tyre vetëm me një truproje”, thotë gjyqtari.
Fakti që i gjithë sistemi gjyqësor është nën presion, njihet edhe diku tjetër. Për shembull, me rojet e burgut, të cilët shpesh duhet të punojnë në burgje të mbipopulluara.
Sipas anëtarit të sindikatës, Eddy De Smedt (VSOA), që nga viti i kaluar ka pasur një numër incidentesh që po shkaktojnë trazira.
“Ka një koleg që punonte në Stacionin Qendror të Leuvenit dhe ishte shumë i kujdesshëm në punën e tij”, thotë De Smedt.
“Gjatë kontrolleve të tij, ai gjeti rregullisht telefona celularë dhe sasi të vogla droge. Pas një kërcënimi, makina e tij u dogj. Ai mori një letër që e informonte se gruaja dhe fëmija i tij do të ishin të radhës. Roja vendosi që puna nuk ia vlente rrezikun dhe ai filloi të kërkonte një punë tjetër”.
Anëtari i sindikatës tregon një listë incidentesh. Makina e një roje burgu u dogj në parkingun e burgut Haren, thotë ai. Bomba zjarri u hodhën gjithashtu në shtëpitë e rojeve të burgut, thotë ai. “Një oficer nga burgu Beveren mori një pako që përmbante drogë në shtëpinë e tij”, thotë De Smedt.
“Të burgosurit e bënë këtë për ta bërë të dukej keq. Disa të rinj u kapën gjithashtu duke u përpjekur të instalonin një pajisje gjurmimi në makinën e një roje burgu. Urdhri erdhi nga një kriminel i lartë që vuante dënimin në Beveren”.
Avokati Brian Stuckens, i cili merret shpesh me raste droge, është gjithashtu i shqetësuar për “evolucionin drejt një narko-shteti”, siç e përshkruan gjykatësi i Anversës.
Disa avokatë tashmë i janë dorëzuar joshjes së parave të drogës, por po aq shumë po përballen me kërcënime.
“Në një rast në të cilin nuk isha i përfshirë vetë, një avokat u kërcënua që ta detyronte klientin e tij të tërhiqte një deklaratë”, thotë Stuckens.
HOLANDA
Profesioni ligjor u trondit në prill nga sulmi ndaj zyrës së avokatit Christian Clement në Anversë. Shumë veta kanë frikë se ngjashmëritë me situatën holandeze po afrohen gradualisht në vendin tonë.
Në vitin 2019, avokati Derk Wiersum u vra me gjakftohtësi jashtë shtëpisë së tij në Amsterdam. Wiersum përfaqësoi një dëshmitar kyç në gjyqin Marengo që përfshinte Ridouan Taghi.
I njëjti debat ka qenë i ndezur në Holandë për vite me radhë. Për shkak se tregtia e drogës është kaq e përhapur, vendi shpesh quhet narko-shtet.
Edhe atje, ekziston shqetësimi se sistemi i drejtësisë nuk është në gjendje të përballojë trafikun e drogës. Edhe atje, paratë nga bota e krimit rrjedhin masivisht në botën legjitime.
Pieter Tops, profesor i studimeve më Universitetin e Leidenit dhe gazetari Jan Tromp, paralajmëruan për këtë gjashtë vjet më parë në bestsellerin e tyre “The Backside of the Netherlands”.
Mesazhi i tyre i bënte jehonë letrës nga gjyqtari i Anversës. Nëse nuk jemi të kujdesshëm, krimi i organizuar mund të prishë shumë aspekte të shoqërisë.
Kjo, sipas gjyqtarit, është thelbi i argumentit të tij. Ai sheh kriminelë që përdorin fitimet e tyre për të blerë pasuri të paluajtshme, gjë që rrit çmimet e shtëpive për qytetarët e zakonshëm.
“Përshkallëzohet nga shtëpitë që kanë nevojë për rinovim, deri te apartamentet luksoze”, thotë gjyqtari. “Nuk kemi mjaftueshëm hetues të specializuar për të hartëzuar këto flukse parash”. Ai vëren gjithashtu se bizneset e mikpritjes po përdoren si mjet për pastrimin e të ardhurave kriminale.
Kjo u lejon operatorëve t’u ofrojnë klientëve të tyre çmime dukshëm më të ulëta, duke çuar kështu në konkurrencë të padrejtë.
Herën e fundit që gazetari u kërcënua, ishte gjithashtu në një rast të lidhur me trafikun e drogës. Ai po shkruante një artikull në lidhje me një kompani qiraje makinash që ishte kritikuar ashpër.
“Kur po bëhesha gati të bëja një foto, papritmas dëgjova një makinë që frenonte pas meje”, thotë gazetari. “Më thanë menjëherë: ‘Mos shkruaj asgjë për këtë, ose do të futesh në telashe’”.
Gazetari ka ndjekur nga afër rritjen e kriminelëve të rrezikshëm në Belgjikë. Ai pajtohet që sistemi i drejtësisë ka një punë të vështirë për të bërë dhe se ata nuk do të ndalen para asgjëje. Por një narko-shtet, argumenton ai, është diçka krejtësisht tjetër.
“Kriminologët flasin për një narko-shtet vetëm kur qeveria është plotësisht e infiltruar nga rrjetet e drogës”, thotë Tops. “Në një vend të tillë, kriminelët janë në krye. Ne jemi ende shumë larg kësaj në Holandë dhe Belgjikë”.
Nga ana tjetër, Tops e kupton pse gjyqtari i Anversës po jep alarmin. Shumë shpesh në dekadat e fundit, politikëbërësit janë shmangur nga problemi.
Sistemi i drejtësisë tani e gjen veten përballë një fenomeni kriminal që duket se është rritur përtej kontrollit të qeverisë.
Por Tops sheh një ndjenjë emergjence brenda politikëbërësve në Vendet e Ulëta për të luftuar krimin e organizuar.
Në përgjigje të letrës së hapur, ministrja belge e Drejtësisë, Annelies Verlinden, përmendi tashmë vendosjen e bllokuesve në burgje në mënyrë që kriminelët të mos mund të përdorin më telefona inteligjentë të futura në qelitë e tyre.
Duket se është gjetur një përgjigje edhe për kërkesën e gjyqtarit për të anonimizuar tekstet ligjore në mënyrë që emri i gjyqtarit në fjalë të mos zbulohet më.
“Ne mund të zëvendësojmë emrat e gjyqtarëve në vendimet gjyqësore me një kod”, thotë Komisionerja e Luftës kundër Drogës, Ine Van Wymersch. “Në këtë mënyrë, ne gjithashtu mund të mbrojmë identitetin e oficerëve të policisë dhe hetuesve”.
Një nga projektet e preferuara të Van Wymersch, është që Belgjika të përqendrohet më shumë në taktikën “ndiq paranë”. Nëse mund t’i pakësojmë të ardhurat e rrjeteve të drogës, do ta zvogëlojmë motivimin e tyre kryesor.
Për këtë qëllim, qeveria po punon për krijimin e një shërbimi hetimor financiar, të modeluar sipas FIOD-it holandez (Shërbimi i Informacionit dhe Hetimit Fiskal).
Kjo kërkon bashkëpunim intensiv midis departamentit të drejtësisë, policisë dhe njësisë së pastrimit të parave, ndër të tjera.
Sipas Van Wymersch, të gjithë duhet të bashkohen në luftën kundër krimit të organizuar. Nëse fitimet e organizatave të drogës po pompohen në pasuri të paluajtshme, ai sektor duhet të bëhet shumë më i ndjeshëm ndaj tij. Është thelbësore që shoqëria në tërësi të bëhet më elastike ndaj fenomenit.
Por kjo gjithashtu do të thotë që shoqëria duhet t’u ofrojë të rinjve në situata të pasigurta një perspektivë, në mënyrë që ata të mos i nënshtrohen më tundimit të parave të drogës. Sipas ekspertëve si Tops, është më e lehtë të thuhet, sesa të bëhet.
Por fakti që kërcënimi më në fund po merret seriozisht, është një fillim i mirë. “Është e vështirë të ndreqësh diçka që është lënë pas dore për dekada”, thotë Tops.
“Gjithashtu duhet të marrësh në konsideratë se si ta adresosh përdorimin e drogës. Në Holandë, në veçanti, janë bërë shumë pak përpjekje në këtë fushë”.
Burimi: “De Morgen”; Përshtati në shqip: Gazeta “Si”
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
