Për herë të parë, më shumë fëmijë janë obezë sesa nënpeshë

Për herë të parë, ka më shumë fëmijë në botë që janë obezë sesa nënpeshë, sipas një studimi të madh nga organizata bamirëse për fëmijë, UNICEF.

Rreth një në 10 prej atyre të moshës midis pesë dhe 19 vjeç, rreth 188 milionë fëmijë dhe të rinj, mendohet se tani preken nga obeziteti.

Hulumtuesit fajësojnë një kalim nga dietat tradicionale në ato që mbështeten shumë në ushqime ultra të përpunuara që janë relativisht të lira dhe me shumë kalori.

UNICEF po u kërkon qeverive të mbrojnë dietat e fëmijëve nga përbërësit e pashëndetshëm dhe të ndalojnë industrinë ushqimore ultra të përpunuar nga ndërhyrja në vendimet politike.

Mbipeshë dhe të kequshqyer

Kur ekspertët e shëndetit dikur i referoheshin fëmijëve të kequshqyer, kjo shpesh lexohej si ata që ishin nën peshë.

Jo më pasi ky term tani i referohet edhe ndikimit të obezitetit në shëndetin dhe zhvillimin e fëmijëve. Edhe në vendet më të varfra kjo është tani një shqetësim i vërtetë.

Fëmijët konsiderohen mbipeshë kur kanë dukshëm më shumë peshë se një peshë e shëndetshme për moshën, seksin dhe gjatësinë e tyre.

Obeziteti është një formë e rëndë e mbipeshës dhe është e lidhur me një rrezik më të lartë të diabetit të tipit 2, sëmundjeve kardiovaskulare dhe disa kancereve, në jetën e mëvonshme.

Gjatë gjithë fëmijërisë, ushqyerja e mirë, duke përfshirë shumë fruta, perime dhe proteina, luan një rol jetësor në rritje, zhvillimin kognitiv dhe shëndetin mendor.

Por shumë dieta tradicionale po zëvendësohen nga ushqime ultra të përpunuara, shpesh të pasura me sheqer, niseshte, kripë, yndyrna të pashëndetshme dhe aditivë.

Drejtoresha ekzekutive e UNICEF-it, Catherine Russell, thotë se sfidat e paraqitura nga obeziteti nuk duhet të nënvlerësohen. Ajo tha se është “një shqetësim në rritje” që mund të ndikojë në shëndetin dhe zhvillimin e fëmijëve.

1 në 10 janë tani obezë

Kequshqyerja, e cila mund të manifestohet si dobësim dhe prapambetje në rritje, mbetet një problem i rëndësishëm tek fëmijët nën pesë vjeç në shumë vende me të ardhura të ulëta dhe të mesme.

Por të dhënat e fundit nga UNICEF, një studim që mbështetet në të dhëna nga më shumë se 190 vende zbulojnë se prevalenca e fëmijëve nën peshë të moshës 5-19 vjeç ka rënë që nga viti 2000, nga gati 13% në 9.2%.

Megjithatë, normat e obezitetit janë rritur nga 3% në 9.4%, që do të thotë se pothuajse një në 10 fëmijë janë tani obezë.

Numri i fëmijëve mbipeshë, që përfshin ata që janë obezë, është rritur gjithashtu deri në atë masë sa tani një në pesë fëmijë dhe adoleshentë në moshë shkollore është mbipeshë.

Kjo është afërsisht 391 milion fëmijë në të gjithë globin, vlerëson studimi.

Obeziteti tani tejkalon nënpeshën në të gjitha rajonet e botës, përveç Afrikës Sub-Sahariane dhe Azisë Jugore.

Shkallët më të larta të obezitetit tek fëmijët dhe të rinjtë gjenden në disa nga shtetet ishullore të Paqësorit, duke përfshirë Niue (38%), Ishujt Kuk (37%) dhe Nauru (33%).

Por shumë vende me të ardhura të larta përballen gjithashtu me një problem serioz të obezitetit. Midis 5-19 vjeçarëve, 27% janë obezë në Kili, 21% në Shtetet e Bashkuara dhe 21% në Emiratet e Bashkuara Arabe.

Catherine Russell e UNICEF-it thotë se në shumë vende po shohim barrën e dyfishtë të kequshqyerjes dhe obezitetit.

“Ushqimi i shëndetshëm dhe i përballueshëm duhet të jetë i disponueshëm për çdo fëmijë për të mbështetur rritjen dhe zhvillimin e tyre. Ne kemi nevojë urgjente për politika që mbështesin prindërit dhe kujdestarët për të aksesuar ushqime ushqyese dhe të shëndetshme për fëmijët e tyre”

Thirrje për veprim

UNICEF paralajmëron se ndikimet shëndetësore dhe kostot ekonomike të mosveprimit janë potencialisht të mëdha.

Raporti vlerëson se deri në vitin 2035, ndikimi ekonomik global i mbipeshës dhe obezitetit pritet të kalojë 4 trilionë dollarë amerikanë në vit.

Ai u kërkon qeverive të ndërmarrin veprime, duke përfshirë etiketimin dhe marketingun e ushqimit.

Kjo mund të përfshijë masa ligjore për të mbrojtur dietat e fëmijëve duke hequr ushqimet ultra të përpunuara nga mensat e shkollave, duke futur taksa mbi ushqimet dhe pijet e pashëndetshme dhe duke inkurajuar prodhuesit e ushqimit të bëjnë ndryshime në produkte, të njohura si riformulim, për të kufizuar përbërësit e pashëndetshëm dhe zëvendësuesit e dëmshëm.

Raporti gjithashtu bën thirrje që hartimi i politikave të mbrohet nga ndërhyrjet e industrisë ushqimore ultra të përpunuar.

Prodhuesit e ushqimit dhe pijeve ultra të përpunuara mund të ndalohen nga përfshirja në zhvillimin dhe zbatimin e politikave dhe çdo lobim politik i industrisë do të duhet të raportohet zyrtarisht.

Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.