Studimi- Ozempic mund të shkaktojë dëmtime serioze në sy

Nga Gazeta ‘Si’- Barna të tilla si Ozempic, kanë ndryshuar mënyrën se si mjekët menaxhojnë diabetin dhe obezitetin në të gjithë botën.

Të njohura kolektivisht si agonistë të GLP-1 , këto barna imitojnë hormonin GLP-1. Kjo kufizon si urinë ashtu edhe interesin për ushqim, duke i ndihmuar përdoruesit të humbin peshë dhe ndihmon në kontrollin e niveleve të sheqerit në gjak.

Por dy studime të reja të publikuara sot tregojnë se njerëzit që marrin këto barna mund të kenë një rrezik të vogël në rritje për sëmundje serioze të syve dhe humbje të shikimit.

Çfarë dëmtimesh mund të ndodhin?

Neuropatia optike iskemike anteriore jo-arteritike, ose NAION, është një gjendje e rrallë por shkatërruese e syrit që ndodh kur rrjedhja e gjakut në nervin optik zvogëlohet ose bllokohet papritur. Quhet edhe “goditje në sy”.

Shkaku i saktë i NAION mbetet i paqartë dhe nuk ka trajtime aktuale në dispozicion. Njerëzit me diabet janë në rrezik në rritje për të zhvilluar NAION.

Ndryshe nga sëmundjet e tjera të syrit që zhvillohen gradualisht, NAION shkakton një humbje të papritur dhe pa dhimbje të shikimit. Pacientët zakonisht e vënë re këtë gjendje kur zgjohen dhe zbulojnë se kanë humbur shikimin në njërin sy.

Shikimi tenton të përkeqësohet gjatë disa javësh dhe stabilizohet ngadalë. Rimëkëmbja e shikimit është e ndryshueshme, por rreth 70% e njerëzve nuk përjetojnë përmirësim në shikimin e tyre.

Çfarë kanë treguar hulumtimet e mëparshme?

Një studim i mëparshëm nga viti 2024 zbuloi se pjesëmarrësit të cilëve u përshkruhej semaglutidi për diabetin kishin katër herë më shumë gjasa të zhvillonin NAION. Për ata që e merrnin për humbje peshe, rreziku ishte pothuajse tetë herë më i lartë.

Në qershor, Agjencia Evropiane e Barnave arriti në përfundimin se NAION përfaqësonte një efekt anësor “shumë të rrallë” të barnave semaglutide: një shans një në 10.000. Për herë të parë për rregullatorët e barnave, agjencia tani kërkon që etiketat e produkteve të përfshijnë NAION si një rrezik të dokumentuar.

Megjithatë, studimet e fundit sugjerojnë se rreziqet mund të jenë më të ulëta nga sa menduam fillimisht.

Përveç NAION, ka edhe prova që sugjerojnë se ilaçet GLP-1 mund të përkeqësojnë sëmundjen diabetike të syve, e njohur edhe si retinopati diabetike. Kjo ndodh kur nivelet e larta të sheqerit në gjak dëmtojnë enët e vogla të gjakut në retinë, gjë që mund të çojë në humbje të shikimit.

Mund të tingëllojë kundër intuitës, por uljet e shpejta të sheqerit në gjak mund të destabilizojnë gjithashtu enët e brishta të gjakut në retinë dhe të çojnë në gjakderdhje.

Çfarë thonë studimet e reja?

Dy studime të publikuara rishtazi hetuan njerëz me diabet të tipit 2 që jetonin në Shtetet e Bashkuara për dy vjet. Studimet shqyrtuan të dhënat mjekësore të 159,000 deri në 185,000 njerëzve.

Një studim zbuloi se semaglutidi ose tirzepatidi shoqërohej me një rrezik më modest të zhvillimit të NAION nga sa mendohej më parë. Nga 159,000 njerëz me diabet të tipit 2 që po merrnin këto ilaçe, 35 persona (0.04%) zhvilluan NAION, krahasuar me 19 pacientë (0.02%) në grupin krahasues.

Studiuesit gjetën gjithashtu një rrezik në rritje të zhvillimit të “çrregullimeve të tjera të nervit optik”. Megjithatë, është e paqartë se çfarë lloj çrregullimesh të nervit optik përfshin kjo, pasi kodet e kartelave mjekësore të përdorura nuk e specifikuan.

Në kundërshtim me këtë, studimi i dytë nuk gjeti një rrezik në rritje të NAION tek ata që merrnin barna GLP-1.

Megjithatë, studiuesit gjetën një rritje të vogël në numrin e njerëzve që zhvillonin retinopati diabetike në ata që u ishin përshkruar ilaçet GLP-1.

Por në përgjithësi, pjesëmarrësit në ilaçet GLP-1 përjetuan më pak ndërlikime kërcënuese për shikimin që lidhen me retinopatinë diabetike dhe kërkuan trajtime më pak invazive të syve krahasuar me grupin që merrte ilaçe të tjera për diabetin.

Studime të mëtejshme janë ende të nevojshme për të kuptuar se si ilaçet GLP-1 mund të çojnë në ndërlikime në sy. Një provë klinike pesëvjeçare aktuale po studion efektet afatgjata të semaglutideve dhe sëmundjes diabetike të syve në 1.500 persona, gjë që duhet të na tregojë më shumë rreth rreziqeve okulare në të ardhmen.

Çfarë do të thotë kjo për njerëzit që marrin ilaçe GLP-1?

NAION është një gjendje serioze. Por ne duhet të gjejmë një ekuilibër midis këtyre (dhe rreziqeve të tjera) dhe përfitimeve të ilaçeve GLP-1 në kujdesin për diabetin, trajtimin e obezitetit, uljen e rreziqeve të atakut në zemër dhe zgjatjen e jetës.

Çelësi qëndron në vendimmarrjen e informuar dhe identifikimin e niveleve të ndryshme të rrezikut.

Njerëzit me faktorë të shumtë rreziku NAION – siç janë apnea e gjumit, presioni i lartë i gjakut dhe diabeti – duhet t’i nënshtrohen një shqyrtimi të kujdesshëm me mjekun e tyre që i trajton përpara se të fillojnë këto ilaçe.

Edhe pse NAION mund të ndodhë pa paralajmërim, ekzaminimet e rregullta gjithëpërfshirëse të syve me optometrin ose oftalmologun tuaj shërbejnë ende për qëllime të rëndësishme. Ata mund të zbulojnë probleme të tjera të syve që lidhen me ilaçet, duke përfshirë përkeqësimin e retinopatisë diabetike, dhe mund të identifikojnë pacientët me koka nervore optike të mbingarkuara.

Është gjithashtu e rëndësishme t’u tregoni atyre nëse po merrni ilaçe GLP-1 në mënyrë që ata të mund të monitorojnë nga afër shëndetin e syve tuaj.

Burimi: The conversation/Përshtati Gazeta Si

Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.