.png)
Gazeta Si – Në fund të qershorit në Francë, ndërsa vendi po përjetonte një nga valët më të këqija të nxehtësisë së verës, Marine Le Pen, udhëheqëse e partisë së ekstremit të djathtë Rassemblement National, tha se nëse partia e saj do të hynte në qeveri, ajo do të miratonte një “plan të madh për të instaluar pajisje për ajër të kondicionuar”.
Propozimi u kritikua dhe rindezi debatin publik mbi përdorimin e ajrit të kondicionuar, një çështje ciklike në Francë që është shumë më e politizuar sesa në vendet e tjera.
Franca është një vend ku ajri i kondicionuar përdoret rrallë, madje edhe në qytetet e mëdha: në vitin 2020, Agjencia për Mjedisin dhe Menaxhimin e Energjisë vlerësoi se vetëm 25 përqind e shtëpive kishin ajër të kondicionuar, shumë prej të cilave ishin të lëvizshëm.
Mungesa e ajrit të kondicionuar në shumë shtëpi, hotele, restorante dhe hapësira të tjera publike në Francë është bërë e ditur dhe shpesh kritikohet nga turistët dhe njerëzit që lëvizin nga Shtetet e Bashkuara, ku 88 për qind e shtëpive kishin ajër të kondicionuar në vitin 2020.
Gjatë Lojërave Olimpike të Parisit 2024, shumë sportistë u ankuan se nuk kishte ajër të kondicionuar në Fshatin Olimpik, dhe një foto e notarit Thomas Ceccon i detyruar të flinte në një stol jashtë qarkulloi gjerësisht.
Të kesh ajër të kondicionuar nuk është vetëm çështje rehatie, veçanërisht pasi sezonet e verës janë bërë gjithnjë e më të nxehta për shkak të ndryshimeve klimatike: temperaturat e larta mund të shkaktojnë probleme shëndetësore, veçanërisht për më të prekshmit, dhe temperaturat mbi 30°C po fillojnë të shohin shkallë më të larta vdekshmërie në mesin e popullsisë.
Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH), një numër në rritje njerëzish vdesin çdo vit për shkak të nxehtësisë ekstreme, me shkallën e vdekshmërisë që lidhet me nxehtësinë për njerëzit mbi 65 vjeç që është rritur me 85 përqind midis viteve 2000-2004 dhe 2017-2021.
Midis viteve 2000 dhe 2019, u vlerësua se mesatarisht 489,000 njerëz vdisnin çdo vit, me 36 përqind të këtyre vdekjeve që ndodhin në Evropë. Një pjesë e konsiderueshme e këtyre vdekjeve mund të ishte shmangur me mbulim më të madh të ajrit të kondicionuar.
Pavarësisht rezistencës, edhe në Francë ekziston një bindje e përbashkët se instalimi i ajrit të kondicionuar në vende publike si spitalet dhe azilet e pleqve, është tani një domosdoshmëri.
Megjithatë, në lidhje me shtëpitë private, veçanërisht për të moshuarit dhe ata pa probleme specifike shëndetësore, mendimet ndryshojnë mjaft shumë në të majtë dhe të djathtë.
Për deklaratën e saj të qëllimit për ajër të kondicionuar, Le Pen u tall nga udhëheqësja e Ekologjistëve, Marine Tondelier, e cila pretendoi se udhëheqësja e Tubimit Kombëtar mendon se mund ta zgjidhë problemin e madh dhe kompleks të ndryshimeve klimatike thjesht duke blerë kondicionerë.
Tondelier specifikoi se partia e saj gjithashtu favorizon instalimin e ajrit të kondicionuar aty ku është më i nevojshëm, por se për pjesën tjetër të botës do të ishte më mirë të gjendeshin zgjidhje alternative.
Kondicionerët ofrojnë lehtësim të përkohshëm për ata që i përdorin, por kërkojnë shumë energji dhe rrisin temperaturën e jashtme; ato gjithashtu përdorin ftohës që kontribuojnë në ngrohjen globale.
Ato më pak ndotëse janë edhe më të shtrenjtat, prandaj çdo verë shumë njerëz vendosin të blejnë kondicionerë portativë gjatë javëve më të nxehta.
La France : subit une canicule historique.
— Marine Tondelier (@marinetondelier) June 30, 2025
Le programme écologique de Marine Le Pen : acheter des climatiseurs. https://t.co/fOKB5k5uJ1
Pas shkëmbimit të mendimeve midis Le Pen dhe Tondelier, debati u zgjerua, duke përfshirë ndër të tjera Agnès Pannier-Runacher, ministre për Tranzicionin Ekologjik të Partisë së Rilindjes së Qendrës (partia e Presidentit Emmanuel Macron).
Pannier-Runacher e përshkroi zgjerimin e ajrit të kondicionuar si një “përshtatje të keqe” ndaj problemit të rritjes së temperaturave të shkaktuara nga ndryshimet klimatike.
“Është e nevojshme të pajisen me ajër të kondicionuar njerëzit e cenueshëm dhe t’u lejohet atyre të gjejnë njëfarë lehtësimi. Megjithatë, kjo nuk duhet të bëhet kudo”, shtoi ajo.
Ata që mbajnë këtë mendim zakonisht argumentojnë se inkurajimi i instalimit të të ashtuquajturave “xhaketa termike” në shtëpitë private (thjesht, mbulesa që izolojnë ndërtesat dhe mbajnë temperaturat më të ulëta në verë), do ta zgjidhte pjesërisht problemin, duke rezultuar në më pak ndotje në planin afatgjatë. Për më tepër, temperaturat në Francë janë mesatarisht më të ulëta se në vendet e tjera mesdhetare.
Megjithatë, ata që janë në favor të ajrit të kondicionuar shpesh përmendin faktin se përdorimi i tij në Francë do të ndoste më pak se në vendet e tjera, duke pasur parasysh se 95 përqind e energjisë elektrike të përdorur vjen nga termocentralet bërthamore dhe burimet e rinovueshme, të cilat ndotin shumë më pak se lëndët djegëse fosile.
Në mesin e korrikut, një grup deputetësh të krahut të djathtë dhe të ekstremit të djathtë paraqitën një projektligj që do të mandatonte instalimin e ajrit të kondicionuar në hapësira të caktuara publike, duke përfshirë shkollat (vetëm 7 përqind e të cilave aktualisht kanë ajër të kondicionuar).
Edhe gazetat kryesore të Francës e kanë trajtuar këtë çështje. “Liberation”, gazeta kryesore e krahut të majtë në vend, e quajti kondicionerin një “kontradiktë ekologjike që duhet kapërcyer” pikërisht sepse nxjerr ajër të nxehtë dhe përdor shumë energji.
Ndërkohë, “Le Figaro”, e përditshmja kryesore konservatore, e mbrojti kondicionerin në editorialin e saj, duke argumentuar gjithashtu se mospërdorimi i tij zvogëlon rritjen ekonomike të vendit: “Të lejosh bashkëqytetarët tanë të djersiten, kufizon të mësuarit, zvogëlon orët e punës dhe bllokon spitalet”.
“Le Monde”, gazeta më e lexuar në vend, e quajti atë një kryqëzim midis një “domosdoshmërie” dhe një “ideje të mirë të rreme”.
Përshtati: Gazeta “Si”
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
