Europë më e nxehtë dhe më e rrezikshme: Sëmundjet e përhapura nga mushkonjat rrezikojnë një epidemi të re

Ndërsa Europa përjeton vera më të ngrohta dhe rritje të udhëtimeve globale, kontinenti përballet me një sfidë në rritje të shëndetit publik: përhapjen e sëmundjeve të transmetuara nga mushkonjat. Temperaturat në rritje po krijojnë kushte ideale për lulëzimin e mushkonjave, duke amplifikuar rrezikun e sëmundjeve të tilla si ethet e dengës, Zika dhe virusi i Nilit Perëndimor.

Mushkonja Aedes albopictus (tigri aziatik), një vektor kyç për ethet e dengës dhe Zika, tani është e pranishme në 13 vende të BE-së. Ndërkohë, Aedes aegypti, një tjetër mushkonjë e aftë të transmetojë këto viruse, është përhapur në Qipro, përreth Detit të Zi dhe në Madeira. Këto mushkonja lulëzojnë në mjedise të ngrohta dhe të lagështa, dhe ndryshimi i klimës po zgjeron gamën e tyre në rajone më parë më të ftohta.

Ethet e Dengës: nga kërcënimi tropikal në realitetin europian

Temperatura optimale për transmetimin e etheve të dengës nga Aedes albopictus në zonat e buta është 24–26°C, një gamë gjithnjë e më e zakonshme në të gjithë Europën gjatë muajve të verës. Temperaturat e larta përshpejtojnë ciklet jetësore të mushkonjave, duke i mundësuar Ae. albopictus të përfundojë zhvillimin e saj në pak më shumë se një javë kur temperaturat mesatare arrijnë 25°C. Kjo çon në kulmin e popullatave të mushkonjave dhe rreziqe të shtuara të transmetimit të sëmundjeve gjatë muajve më të nxehtë.

Hulumtimi i botuar në The Lancet thekson se temperaturat më të ngrohta të verës janë parashikuesi më i fortë i rrezikut të shpërthimit të etheve të dengës. Dikur e konsideruar si një sëmundje tropikale, tani është një shqetësim shëndetësor në zhvillim në Europë.

Studiues nga Universiteti Umea në Suedi dhe Universiteti i Heidelbergut në Gjermani analizuan të dhëna 35-vjeçare mbi përhapjen e tyre në Europë. Në vitin 2024, viti më i nxehtë në periudhën e studimit, BE raportoi një rekord prej 304 rastesh autoktone (të fituara brenda BE-së) të etheve të dengës, duke tejkaluar totalin prej 275 rastesh të regjistruara gjatë 15 viteve të mëparshme së bashku.

Faktorë të tjerë mjedisorë, siç janë orët më të gjata të ditës, disponueshmëria e ujit dhe bimësia, krijojnë më tej mikromjedise ideale për përhapjen e mushkonjave. Ndërsa këto kushte bëhen më të përhapura, rreziku i transmetimit lokal të sëmundjeve në Europë vazhdon të rritet.

Flaviviruse të tjera, si virusi i Nilit Perëndimor dhe virusi i encefalitit të përhapur nga rriqrat, janë tashmë endemike në Europë.

Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.