Raporti: Gripi i shpendëve një emergjencë globale. Rreziku i transmetimit te njerëzit është shqetësues

Nga Gazeta Si- Në një raport të ri, Organizata Botërore për Shëndetin e Kafshëve paralajmëron se numri i shpërthimeve të gripit të shpendëve te gjitarët do të dyfishohet në mbarë botën, “duke rritur rrezikun e përhapjes së virusit te njerëzit”.

Ky është një ndryshim shqetësues në modelin epidemiologjik të virusit.

“Gripi i shpendëve është më shumë se një krizë e shëndetit të kafshëve, është një emergjencë globale që destabilizon bujqësinë, sigurinë ushqimore, tregtinë dhe ekosistemet”, paralajmëron raporti.

“Emergjencë globale”

Vitin e kaluar, numri i shpërthimeve te gjitarët u rrit në 1,022 raste në 55 vende, krahasuar me 459 në vitin 2023, sipas agjencisë. Në raportin e saj të ri, OBSH paralajmëron se virusi mund të përshtatet dhe të përhapet te njerëzit, megjithëse rreziku i përgjithshëm i transmetimit te njerëzit mbetet i ulët.

Që në janar 2025, po shqyrtohet mundësia e transmetimit të virusit H5N1 te njerëzit nëpërmjet maceve, pasi u zbulua se mund të ishte bartëse.

“Viruset e gripit mutohen mjaft lehtë dhe, kur kalojnë nga një specie në tjetrën, ato fitojnë mutacione që i lejojnë të shumohen më lehtë në atë specie”, shpjegon virologu Pierre Bessieres. “Pra, nëse virusi mund të përshtatet te macet, ai mund të përshtatet edhe te gjitarët dhe për këtë arsye mund të prekë njerëzit. Megjithatë, kjo mbetet e rrallë.”

Sot, ekspertët e shëndetit po japin alarmin për kërcënimin pandemik që paraqet gripi i shpendëve, i cili tashmë ka demonstruar aftësinë e tij për mutacion, veçanërisht pasi u përhap në fermat e qumështit në Amerikë.

Vaksinimi për të ndaluar epideminë

Raporti numëron më shumë se 630 milionë shpendë që kanë ngordhur nga gripi i shpendëve ose janë asgjësuar gjatë viteve të fundit. Por vaksinimi mund të luajë një rol të rëndësishëm në frenimin e këtyre shpërthimeve, duke zvogëluar rrezikun për gjitarët dhe njerëzit. Raporti citon shembullin e Francës, e cila filloi vaksinimin e rosave kundër gripit të shpendëve në vitin 2023.

Për Emmanuelle Soubeyran, Drejtoreshë e Përgjithshme e OBSH-së, kjo strategji është një situatë e favorshme për të dyja palët: së pari, zvogëlon ekspozimin e njerëzve, ndërkohë që lejon edhe më shumë eksporte të shpendëve. Megjithatë, ajo thekson se vaksinat nuk janë një “shkop magjik” dhe nuk janë të përshtatshme për të gjitha situatat.

Rezistenca ndaj antibiotikëve

Biosiguria, mbikëqyrja, rritja e transparencës dhe bashkëpunimi global janë gjithashtu mjete të rëndësishme në luftimin e kërcënimit të gripit të shpendëve, shtoi OBSH, duke bërë thirrje për më shumë investime në këto fusha. Në prill, Meksika raportoi vdekjen e parë nga gripi i shpendëve.

Vdekja e parë u regjistrua në Shtetet e Bashkuara në janar. Dy vdekje u regjistruan gjithashtu në Kamboxhia në fillim të këtij viti. Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH), afërsisht 50% e rasteve të infeksionit të gripit të shpendëve kanë qenë fatale.

Së fundmi, raporti i OBSH-së paralajmëron gjithashtu për rrezikun në rritje të sëmundjeve të kafshëve që transmetohen te njerëzit, pasi ndryshimi i klimës i shtyn speciet të vendosen në zona të reja.

Pothuajse 70% e sëmundjeve të reja të raportuara gjatë 20 viteve të fundit janë konsideruar të mundshme të përbëjnë një kërcënim për shëndetin e njeriut. Një rrezik tjetër është rezistenca në rritje e disa sëmundjeve ndaj antibiotikëve, e cila përbën “një nga kërcënimet më të mëdha për shëndetin global, sigurinë ushqimore dhe stabilitetin ekonomik”, sipas raportit.

Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.